Του Απόστολου Τομαρά
Και ενώ η Βουλή αναμένεται την Πέμπτη να υιοθετήσει το νέο νομοθετικό πλαίσιο για τις δημόσιες συμβάσεις, μέτρα κατά εργοληπτών που έχουν παραδεχθεί εμπλοκή στο σκάνδαλο του ΣΑΠΑ αναμένεται να λάβει το Συμβούλιο Εγγραφής και Ελέγχου Εργοληπτών Οικοδομικών και Τεχνικών Έργων.
Το όλο ζήτημα στο Συμβούλιο είχε θέσει το Κίνημα Οικολόγων με επιστολή του προέδρου του Γιώργου Περδίκη στις 27 Μαΐου 2015. Στην επιστολή Περδίκη απάντησε ο πρόεδρος του Συμβουλίου Αντώνης Κουτσούλλης στις 16 Ιουνίου 2015, ο οποίος υποστήριξε ότι το όλο θέμα απασχόλησε το Συμβούλιο Εγγραφής και Ελέγχου Εργοληπτών αποφασίζοντας αυτεπάγγελτα την διεξαγωγή πειθαρχικής έρευνας.
Το Συμβούλιο μάλιστα ζητούσε όπως ο ερευνών λειτουργός αφεθεί απερίσπαστος και χωρίς παρεμβάσεις να επιτελέσει το έργο του. Έξι μήνες μετά, ο κ. Περδίκης επανήλθε με νέα επιστολή στο Συμβούλιο ζητώντας ενημέρωση για την πορεία της πειθαρχικής έρευνας.
Με βάση την επιστολή απάντηση ο πρόεδρος του Συμβουλίου ενημέρωνε τους Οικολόγους ότι η διαδικασία συνεχίζεται και αφορά 14 εργολήπτες, 7 φυσικά πρόσωπα και επτά εταιρείες. Στην επιστολή γινόταν γνωστό ότι μέχρι τέλος του περασμένου Φεβρουαρίου η Λειτουργός που διεξάγει την έρευνα θα παρέδιδε την εισήγησή της.
Η «Κ» επικοινώνησε με το πρόεδρο του Συμβουλίου Αντώνη Κουτσούλλη ο οποίος επιβεβαίωσε την διεξαγωγή πειθαρχικής έρευνας η οποία, όπως μας είπε, έχει ολοκληρωθεί. Η Λειτουργός που πραγματοποίησε την έρευνα, συμπλήρωσε, έχει παραδώσει στο Συμβούλιο το πόρισμα με βάση το οποίο εκ πρώτης όψεως προκύπτει θέμα με τους εργολήπτες που παραδέχθηκαν εμπλοκή σε μίζες στο ΣΑΠΑ.
Ως εκ τούτου, το Συμβούλιο θα προχωρήσει με πειθαρχική διαδικασία εν είδει δίκης. Ο κ. Κουτσούλλης συνέστησε ψυχραιμία αλλά και προσοχή νοουμένου ότι μπορεί να υπάρξει προσφυγή των εργοληπτών που φέρονται να είχαν εμπλοκή στο ΣΑΠΑ στο Ανώτατο Δικαστήριο.
Σφίγγουν τα λουριά για τις εταιρείες δημοσίων έργων
Από την ερχόμενη Πέμπτη η Κύπρος θα εναρμονιστεί πλήρως με το ευρωπαϊκό κεκτημένο σε ό,τι αφορά τις δημόσιες συμβάσεις και κυρίως με τις εταιρείες ή κοινοπραξίες που τις διεκδικούν. Στην τελευταία Ολομέλεια πριν από το κλείσιμο της Βουλής για τις εκλογές του ερχόμενου Μαΐου θα ενσωματωθούν στο εθνικό δίκαιο η οδηγία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά και οι κανονισμοί εφαρμογής.
Υιοθέτηση που δίνει τα νομοθετικά εχέγγυα να μπει ένα τέλος στο φαινόμενο όπου εταιρείες που αποδεδειγμένα έχουν υποπέσει σε επαγγελματικό παράπτωμα να συνεχίζουν να διεκδικούν και να παίρνουν συμβάσεις και έργα του δημοσίου. Η ευρωπαϊκή οδηγία, η οποία θα έπρεπε να είχε εφαρμοσθεί από την πρώτη του χρόνου, καθιστά ακόμα πιο αυστηρό το πλαίσιο που διέπει τις δημόσιες συμβάσεις και τις κυρώσεις στους παραβάτες.
Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ελέγχου, ενώπιον της οποίας τέθηκε ο νόμος και οι κανονισμοί μετά από δυο συνεδρίες, κατέληξε και συμφώνησε όπως περάσουν από την παρούσα Ολομέλεια. Κομβικό σημείο και εργαλείο του νέου πλαισίου η Επιτροπή Αποκλεισμού, όργανο το οποίο ουσιαστικά θα αποτελεί την δαμόκλειο σπάθη για αποτροπή φαινομένων, όπως στο σκάνδαλο του ΣΑΠΑ όπου εταιρείες έδιναν μίζες χωρίς ουσιαστικά καμία συνέπεια για αυτές.
Η Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής αποφάσισε να δώσει ένα οριστικό τέλος στο όλο θέμα που εκκρεμούσε υπό τον φόβο που εκφράσθηκε για δικαίωση εταιρειών που ενώ είχαν παραβεί το νομοθετικό πλαίσιο, εντούτοις πετύχαιναν μέσω της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών να παραμένουν στην διεκδίκηση δημοσίων έργων.
Τελευταίο παράδειγμα που ακούσθηκε στην Επιτροπή το ρεπορτάζ της «Κ» την περασμένη Δευτέρα όπου εταιρεία με σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα, ενώ για το λόγο αυτό είχε αποκλειστεί από συγκεκριμένο έργο, στην συνέχεια προσέφυγε στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών όπου και δικαιώθηκε.
Τα υπέρ και κατά της Επιτροπής
Με βάση το νόμο και τους κανονισμούς η Επιτροπή Αποκλεισμού καθίσταται το ισχυρό όργανο το οποίο καλείται να βάλει μια τάξη στο κεφάλαιο με τις δημόσιες συμβάσεις. Με βάση τις νομοθετικές πρόνοιες κάθε εταιρεία η οποία παραβαίνει τους κανόνες που τίθενται μπαίνει σε λίστα αποκλεισμού για μέγιστη χρονική περίοδο πέντε χρόνια.
Στο σενάριο που η Επιτροπή Αποκλεισμού ήταν σε ισχύ οι εταιρείες εργολάβοι οι οποίοι στο σκάνδαλο του ΣΑΠΑ παραδέχθηκαν ότι έδωσαν μίζες, αυτομάτως, θα είχαν αποκλειστεί από κάθε κατασκευαστική δραστηριότητα του δημοσίου. Σημείο, που προκάλεσε αρκετό προβληματισμό στην χθεσινή συνεδρία της Επιτροπής Ελέγχου, το μεταβατικό στάδιο από την ψήφιση των νομοθετημάτων και μετά.
Με βάση τα όσα ειπώθηκαν στην Επιτροπή τόσο από την Γενική Λογίστρια όσο και από την εκπρόσωπο της Νομικής Υπηρεσίας, η Επιτροπή Αποκλεισμού αμέσως μετά την σύστασή της θα μπορεί να ενεργεί στην βάση πραγματικών γεγονότων, αλλά και αυτεπάγγελτα. Στην σκιά των πρόσφατων σκανδάλων, όπως προκύπτει από τις απόψεις που διατυπώθηκαν, σε κάποιες περιπτώσεις, δεν είναι ξεκάθαρο το πώς μπορεί να ενεργήσει η Επιτροπή με εταιρείες που έχουν υποπέσει σε επαγγελματικό παράπτωμα.
Στην περίπτωση που μια εταιρεία αποκλείστηκε από την αναθέτουσα αρχή του έργου και στην συνέχεια δικαιώθηκε από την Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών υπογράφοντας στην συνέχεια συμβόλαιο για δημόσιο έργο η Επιτροπή δεν μπορεί να το ανατρέψει. Θολό παραμένει αν στην λίστα αποκλεισμού της Επιτροπής θα μπουν εταιρείες που έχουν παραδεχθεί την διάπραξη επαγγελματικού παραπτώματος.
Σε μια τέτοια περίπτωση είναι στην διακριτική ευχέρεια της Επιτροπής να κινηθεί αυτεπάγγελτα για αποκλεισμό τους. Εργολάβος με επαγγελματικό παράπτωμα, ο οποίος συμμετέχει σε κοινοπραξία, συνεπάγεται αποκλεισμό της κοινοπραξίας από την διεκδίκηση δημόσιου έργου.
Στο σενάριο που κάποια εταιρεία έχει αποκλειστεί και αλλάξει ονομασία αλλά και πρόσωπα μπορεί να διεκδικήσει δημόσια έργα πλην όμως θα απολέσει σημαντικά στοιχεία της προηγούμενης εταιρείας που απαιτούνται για την διεκδίκηση δημοσίων συμβάσεων.
Η Επιτροπή θα απαρτίζεται από τον Γενικό Λογιστή, τους γενικούς διευθυντές των υπουργείων Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, Ενέργειας, Εμπορίου και Τουρισμού, Μεταφορών και έναν πρώην δικαστή ή δικηγόρο με πενταετή θητεία. Οι αποφάσεις της Επιτροπής Αποκλεισμού μπορούν να προσβληθούν σε διοικητικό δικαστήριο.
