Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Η συνέχιση της οικονομικής στήριξης σε εργαζομένους και επιχειρήσεις είναι επιβεβλημένη. Αντιθέτως, όλα τα χρήματα τα οποία έχει δώσει μέχρι στιγμής η Κυβέρνηση μέσω είτε του Υπουργείου Οικονομικών με τις εφάπαξ καταβολές, είτε μέσω του Υπουργείου Εργασίας μέσω της στήριξης των εισοδημάτων, θα πάνε εις μάτην. Ο φαύλος κύκλος της οικονομικής στήριξης θα συνεχισθεί για ακόμα μία χρονική περίοδο, με το μέγεθος να εξαρτάται αποκλειστικά από τη διάρκεια και το εύρος των επιχειρήσεων που δεν θα τους επιτραπεί πλέον η λειτουργία. Το συνολικό ύψος της οικονομικής βοήθειας της κυβέρνησης που έχει δοθεί μέχρι στιγμής περιλαμβάνει παρεμβάσεις δημοσιονομικού περιεχομένου στα 1,5 δισ. ευρώ και για ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων στα 1,7 δισ. ευρώ.
Έως τώρα έχουν δοθεί εφάπαξ χορηγήσεις σε επιχειρήσεις που περιορίστηκε ο κύκλος εργασιών τους ύψους 150 εκατ. ευρώ. Όσον αφορά στα ειδικά σχέδια του Υπουργείου Εργασίας, το συνολικό ποσό που έχει δοθεί από το Μάρτιο ανέρχεται σε 530 εκατ. ευρώ, ενώ έχουν εξαγγελθεί από το Νοέμβριο ότι η στήριξη που θα δινόταν σε μερικούς κλάδους, όπως ο ξενοδοχειακός, μέχρι και τον Μάρτη του 2021, θα κόστιζε ακόμα 130 – 150 εκατ. ευρώ. Κάθε μήνας περαιτέρω στήριξης, θα ήταν συν 30 εκατ. ευρώ. Την ίδια ώρα, μέσω των σχεδίων για την εργοδότηση, έχουν στηριχθεί πέραν των 190.000 εργαζομένων, ενώ στην παρούσα εξαγγελθείσα στήριξη τα πρόσωπα που θα επωφεληθούν (θα μειώσουν τις ζημιές τους επί της ουσίας), θα είναι 60.000.
Η παρούσα πληροφόρηση θέλει η νέα στήριξη των επιχειρήσεων να έχει χαρακτήρα και εφάπαξ καταβολής, αλλά και στήριξης εργαζομένων και επιχειρήσεων η λειτουργία των οποίων επηρεάστηκε λόγω των επιπτώσεων της πανδημίας. Έτσι, το ύψος της στήριξης που μελετάται θα κυμαίνεται περίπου όση στήριξη ανακοινώθηκε για το Νοέμβρη, δηλαδή θα κυμαίνεται γύρω στα 200 εκατ. ευρώ. Το ακριβές ποσό θα καθοριστεί αφού αποφασιστεί ποιοι κλάδοι θα παραμείνουν κλειστοί. Η πληροφόρηση σε «επίπεδο οικονομίας» θέλει να μην έχει ακόμα ξεκαθαρίσει εάν θα κλείσει όλο το λιανικό εμπόριο, όμως όπως αναφέρθηκε στην εφημερίδα η οικονομική στήριξη θα είναι επιπέδου ανακοινώσεων Νοεμβρίου και ακόμα παραπάνω.
Η μεγάλη πληγή τη δεδομένη στιγμή είναι τα ανοιχτά καταστήματα κατά την επιδημιολογική ομάδα, όμως μία τέτοιε απόφαση επιβαρύνει το Υπουργείο Οικονομικών σε μεγάλο βαθμό. Ρευστότητα διαθέτει το κράτος, εντούτοις θα πρέπει να τονιστεί ότι είναι δανεικά από τις αγορές και από Ευρωπαϊκά Ταμεία. Το πλάνο για καθολικό «lockdown» όπως του Μαρτίου θα πρέπει τουλάχιστον από οικονομικής σκοπιάς να απορρίπτεται, διότι ο Υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης το είχε τονίσει μέσα στο Φθινόπωρο, ότι κάτι τέτοιο θα ήταν «καταστροφικό».
Η αποτυχία και η επιτυχία
Το σενάριο του περιορισμού της οικονομικής δραστηριότητας του Νοεμβρίου ώστε να αναπνεύσει ο Δεκέμβριος απέτυχε παταγωδώς. Οι περιορισμοί που λήφθηκαν από την Κυβέρνηση και κόστισε από ότι φάνηκε σε χρήμα, αλλά και σε διάθεση – εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι στην ομάδα που χειρίζεται τους περιορισμούς. Είτε λέγονται επιδημιολόγοι, είτε Υπουργοί.
Μετά και τους τελευταίους περιορισμούς που «χτύπησαν» τα Χριστούγεννα έχει παραμείνει ανοιχτό μόνο το λιανικό εμπόριο. Εάν δεν προχωρήσει στην –ομολογουμένως- κοστοβόρα κίνηση κλεισίματος και αυτού του κλάδου η Κυβέρνηση, επί της ουσίας δεν θα έχει προχωρήσει σε κάποιο δραστικό βήμα περιορισμού της πανδημίας. Πολλούς τομείς τους έχει κλείσει ήδη, όπως ο σημαντικός τομέας της εστίασης. Μέτρα τα οποία δεν απέδωσαν και έχουν κοστίσει σε πολλά επίπεδα, μπορούν να χαρακτηριστούν ως αποτυχία. Οι αριθμοί εξάλλου των κρουσμάτων επιβεβαιώνουν την παραπάνω θέση.
Η επιτυχία όμως ποια είναι; Η επιτυχία είναι πως η Κυβέρνηση παρά την μεγάλη κριτική που της ασκήθηκε, προχώρησε σε συνεχόμενους δανεισμούς μέσω ευρωπαϊκών ομολόγων EMTN, φέρνοντάς της ρευστότητα 4,8 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η συνολική χρηματοδότηση που πραγματοποιήθηκε για την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2020 ανήλθε σε 6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων ποσό ύψους 4,5 δισ. ευρώ αντλήθηκε μέσω της διεθνούς αγοράς ομολόγων. Χρήματα τα οποία μπορεί να διαθέσει για αυτή την οικονομική στήριξη που θα κληθεί ξανά να δώσει. Η Κυβέρνηση αναμένεται να αντλήσει πρόσθετη χρηματοδότηση ύψους 479 εκατ. ευρώ από την συμμετοχή της στο ευρωπαϊκό μέσο προσωρινής στήριξης για το μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE) με σκοπό την χρηματοδότηση κυβερνητικών σχεδίων στήριξης της απασχόλησης, εκ των οποίων ποσό ύψους 250 εκατ. ευρώ έχει ήδη αντληθεί. Περίπου 230 εκατ. ευρώ αναμένεται να αντληθούν τον Απρίλιο, ενώ περί τα 97 εκατ. ευρώ αναμένεται να λάβει η Κύπρος από τη χρηματοδότηση που δικαιούται από το Ταμείο Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Recovery and Resilience Facility - Next Generation EU). Συνολικά από αυτό το ταμείο μπορεί να αντλήσει 968 εκατ. ευρώ.
Το στοίχημα θα κριθεί στο πόσο θα προστατευτούν εταιρείες από την πτώχευση, ώστε να αποφευχθεί η απότομη αύξηση της ανεργίας και η χρεοκοπία μεγάλου αριθμού επιχειρήσεων λόγω των απαγορεύσεων. Αξίζει να σημειωθεί πως απαραίτητη προϋπόθεση συμμετοχής για οποιονδήποτε εργοδότη θα είναι να μην έχει προβεί σε οποιεσδήποτε απολύσεις, ενώ το ύψος της στήριξης που παρέχεται σε μισθωτούς εργαζόμενους θα ανέρχεται το πιθανότερο στο 60% των ακαθάριστων απολαβών τους, με μέγιστο τα 1.214 ευρώ σε μηνιαία βάση και ελάχιστο τα 360 ευρώ. Για συμμετοχή εργοδοτών που δεν τελούν υπό πλήρη αναστολή εργασιών, θα ισχύει ό,τι και προηγουμένως, δηλαδή θα χρειάζεται να αποδειχθεί ότι υπάρχει πραγματική μείωση του κύκλου εργασιών τους σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, η οποία να υπερβαίνει το 40% από εγκεκριμένους λογιστές.
Έντυπη Έκδοση
