Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Ολοκληρώθηκε η κατ' άρθρον συζήτηση του νομοσχεδίου για τη θέσπιση πλαισίου για τον έλεγχο άμεσων ξένων επενδύσεων και οδηγείται εντός Οκτωβρίου στη Βουλή για ψήφιση. Το νομοσχέδιο για το «μπλοκάρισμα» ξένων επενδύσεων σε ευαίσθητους οργανισμούς που είναι κρίσιμοι για τη χώρα, γνωστό και ως νομοσχέδιο «Lonestar» στα κυπριακά δεδομένα, πρακτικά θα έχει χαρακτήρα ελέγχου προς επενδύσεις πάνω από τα 2 εκατομμύρια ευρώ.
Στην Επιτροπή Οικονομικών της Δευτέρας 6 Οκτωβρίου ολοκληρώθηκε μεν η κατ΄ άρθρον συζήτηση, ωστόσο μπορεί να υπάρξουν τροποποιήσεις στις επόμενες 2 εβδομάδες. Η "μαγιά" του νομοσχεδίου δεν αλλάζει, καθώς επικεφαλής του ελέγχου θα είναι το υπουργείο Οικονομικών, αλλά θα μπορούν να έχουν λόγο και υπεύθυνοι από άλλα υπουργεία, αναλόγως πάντα της μορφής της επένδυσης. Συνάμα, μπορεί να γίνεται και αναδρομικός έλεγχος σε επενδύσεις έως και 15 μηνών πίσω, σε τράπεζες, υγεία, ακίνητα, τουρισμό και άλλα.
«country risk»
Όπως έγραψε η «Κ» στην έκδοση της Κυριακής, το «τάιμινγκ» μπορει να μην είναι τυχαίο, καθώς, για τον έλεγχο των κυπριακών τραπεζών από τις ελληνικές τράπεζες, τη συγκέντρωση και το ρίσκο που δημιουργείται, αλλά και την πολιτική ευθύνη πάνω σε αποφάσεις χρηματοπιστωτικού χαρακτήρα, αρθρογράφησε προσφάτως στην «Κ» ο τέως πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού, κ. Αβέρωφ Νεοφύτου. Έκανε λόγο στην αρθρογραφία του –μεταξύ άλλων– ότι μεγάλη πρόκληση είναι αυτή του ελέγχου των κυπριακών τραπεζών από τράπεζες άλλων χωρών και της δημιουργίας του λεγόμενου «country risk». Συνάμα, υπογράμμισε πως, εξίσου σημαντικό είναι να θωρακιστούν οι μικρότερες τράπεζες, αφού το περιορισμένο τους μέγεθος και τα μικρά μερίδια αγοράς τις καθιστούν ευάλωτες σε εξαγορές από εταιρείες εκτός του παραδοσιακού τραπεζικού χώρου, που δραστηριοποιούνται σε τομείς υψηλού ρίσκου. «Η Κεντρική Τράπεζα πρέπει να θέσει σαφείς ασφαλιστικές δικλίδες, ώστε κάθε εξαγορά να ενισχύει το χρηματοπιστωτικό σύστημα συνολικά και να μην επιβαρύνει τους καταθέτες με δυσανάλογους κινδύνους», σημείωνε χαρακτηριστικά στο άρθρο του.
Έχουν γίνει μαγνήτης
Παρόλο που το νομοσχέδιο για τον έλεγχο ξένων επενδύσεων άνω των 2 εκατ. ευρώ δεν αφορά μόνο τράπεζες –αλλά όπως προαναφέρθηκε, όλους τους μεγάλους τομείς της οικονομίας– δεν παύει να έχει ρίζες «τραπεζικές». Η έλευσή του στην Κύπρο το καλοκαίρι του 2022 ήταν αποτέλεσμα των δύο επίσημων κρούσεων του μεγάλου αμερικανικού επενδυτικού ταμείου «Lonestar» για την πλήρη εξαγορά της Τράπεζας Κύπρου, όπου αν και η διοικητική ομάδα είχε δώσει αρνητική απάντηση σε όλες του τις προσφορές, θα μπορούσε εάν ήθελε να προχωρήσει σε εξαγορά μεριδίου κάποιου μεμονωμένου μετόχου. Πλήρη έλεγχο δεν θα αποκτούσε μεν, αλλά θα έμπαινε στην τράπεζα –που όπως αποδείχθηκε 3 χρόνια αργότερα– πολύ φθηνά. Υπενθυμίζεται πως, τότε που συζητούσε για την Τράπεζα Κύπρου οι προσφορές του κολοσσού «Lonestar» ήταν αρκετά κάτω από 2 ευρώ, ενώ τώρα η τιμή της μετοχής της τράπεζας διαπραγματεύεται πάνω από 8 ευρώ.
Αποδείχθηκαν βασικά δύο πράγματα. Πρώτον ότι η «Lonestar» είχε «καλό μάτι» και έβλεπε ότι η μετοχή της Τράπεζας Κύπρου είχε μεγάλη προοπτική. Δεύτερον, ότι οι ανακοινώσεις της διοικητικής ομάδας της Τράπεζας Κύπρου προς τους μετόχους να μην πωλήσουν στον κολοσσό, αλλά να αναμένουν ότι θα ανέβει κατά πολύ η αξία της μετοχής τους, επιβεβαιώθηκαν.
Πλέον, οι κυπριακές τράπεζες έχουν αξία πολλαπλάσια από αυτή που είχαν πριν 2 - 4 χρόνια. Παράγουν λόγω επιτοκίων και τομών που έχουν κάνει μεγάλα κέρδη, έχουν μεγάλη προοπτική και η χρηματιστηριακή τους αξία έχει αυξηθεί κατά πολύ. Από τους υποψήφιους που χρειάζονται «προστασία» μέσω του εν λόγω νομοσχεδίου μπορεί να μείνει στην άκρη η Eurobank Limited, διότι θεωρείται απίθανο έχοντας το 100% η μητρική Eurobank να πωλήσει μερίδιο μετοχών σε άλλον επενδυτή. Εξάλλου, έκανε αρκετό κόπο για να το αποκτήσει. Κατ’ αντιστοιχία και η Alpha Bank Κύπρου βρίσκεται σε αυτό το «στάτους», άρα δεν χρειάζεται το εν λόγω νομοσχέδιο.
Η Τράπεζα Κύπρου με το πολύ καλό της προφίλ και τα 8 ευρώ ανά μετοχή σίγουρα έχει στρέψει τα μάτια των διεθνών επενδυτών επάνω της. Το νομοσχέδιο αυτό θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως ασπίδα εάν χρειαστεί μελλοντικά, καθώς έχει και το απαιτούμενο μέγεθος που θα μπορούσε να μαγνητίσει μεγάλους κολοσσούς, όπως τότε είχε ενδιαφερθεί το Ταμείο «Lonestar». Πιθανώς ωστόσο να μπορούσε να έχει εφαρμογή σε μικρότερες τράπεζες, οι οποίες πολλάκις έχουν γίνει στόχος από εταιρείες που είναι εκτός τραπεζικού «σπέκτρουμ».
