Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Προχωρά με εντατικούς ρυθμούς η πρωτοβουλία της Επιτροπής Εμπορίου έτσι ώστε να τοποθετηθεί με «Γνώμη» ενάντια στις δύο ευρωπαϊκές οδηγίες για κοινή βάση φορολογίας εταιρειών, αλλά και στην κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας που θέλει να επιβάλλει το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε όλα τα κράτη μέλη. Μπορεί οι εν λόγω οδηγίες να μην προνοούν ότι θα αλλάξει η εταιρική φορολογία της Κύπρου, εξισώνοντας την με μία κοινή που θα ακολουθείται από όλα τα κράτη μέλη, αλλά κύκλοι της αγοράς τονίζουν ότι είναι ο προπομπός για να καταλήξουν σε αλλαγή του εταιρικού της φορολογικού συντελεστή. Γι΄ αυτό το λόγο, η Επ. Εμπορίου ανέθεσε στους αρμοδίους του ΣΕΛΚ μαζί με την Υπηρεσία Ευρωπαϊκών Υποθέσεων να ενσωματώσουν σε μια πρόταση γνώμης τις αντιρρήσεις τους για τις δύο ευρωπαϊκές οδηγίες.
Έχει δε υποβληθεί αριθμός «αιτιολογημένων γνωμών» από άλλα κράτη για παραβίαση της αρχής της επικουρικότητας, ενώ έχουν υποβληθεί και γνώμες στο πλαίσιο του πολιτικού διαλόγου. Δηλαδή, προβάλλουν ότι δεν έχει αποδειχθεί η αναγκαιότητα επιβολής ομοιόμορφων ρυθμίσεων από την ΕΕ και ότι η παρέμβασή της δεν θα αποφέρει καλύτερα αποτελέσματα από τις υφιστάμενες ρυθμίσεις και τη δράση των κρατών μελών. Το ίδιο λοιπόν θα πράξει και η Κύπρος. Είναι μια πρακτική που γίνεται σε αρκετά Κοινοβούλια, έτσι ώστε να τοποθετούνται σε θέματα που χειρίζονται οι Κυβερνήσεις και η γνώμη τους να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη. Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λισαβόνας εξάλλου, η Βουλή των Αντιπροσώπων έχει το δικαίωμα να αποστείλει τις απόψεις της σε κείμενο Γνώμης κατευθείαν στα θεσμικά όργανα της ΕΕ.
Ταυτόχρονα, επιχειρηματικοί κύκλοι αναφέρουν πως θα αποτελέσει τεράστιο πλήγμα στον τομέα παροχής υπηρεσιών και στην κυπριακή οικονομία γενικότερα. Στο ίδιο μέτωπο τάσσεται και ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος, τονίζοντας πως «ένα από τα πλεονεκτήματα της Κύπρου συγκριτικά με άλλες δικαιοδοσίες, είναι το ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς, το οποίο ήταν και η κυριότερη αιτία για την ανάπτυξη του τομέα των υπηρεσιών τις τελευταίες δεκαετίες. Απώλεια αυτού του πλεονεκτήματος μέσω των οδηγιών, θα έχει τραγικές συνέπειες στον τομέα τον οποίο όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς κατάφεραν να διατηρήσουν ζωντανό μετά τα γεγονότα του 2013 και ειδικά το κούρεμα καταθέσεων».
Μιλώντας στην «Κ» ο γ.γ. της ΟΕΒ Μιχάλης Αντωνίου, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι θα είναι ένα τεράστιο αγκάθι για τις κυπριακές επιχειρήσεις εάν επέλθει ενιαία εταιρική φορολογία. Ο κ. Αντωνίου υπογράμμισε ότι πιθανώς αυτό να οδηγήσει σε μείωση των φορολογικών συντελεστών μεταξύ των κρατών μελών για σκοπούς προσέλκυσης εταιρειών, κάτι που εν γένει θα φέρει και δυσμενείς επιπτώσεις στα φορολογικά έσοδα. Πρόσθεσε πως μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, η Κύπρος έχασε έναν ισχυρό σύμμαχο στα φορολογικά «θέλω», διότι το 2011 που έγινε η πρώτη νύξη από την ΕΕ «μπήκε μπροστά» η Βρετανία και με τη δυνατή της θέση έδωσε ένα τέλος. Εξήγησε δε ότι στα πλαίσια των συνεδρίων του Business Europe που συμμετέχει η ΟΕΒ, βρίσκεται ψηλά στη λίστα η συγκεκριμένη επικείμενη αλλαγή, και αρκετοί εκφράζουν τις αντιθέσεις τους. Ερωτηθείς σχετικά, είπε ότι σύμμαχοι της Κύπρου πλέον είναι η Μάλτα, το Λουξεμβούργο, καθώς και η Ολλανδία που έχει εκφράσει ήδη τις αντιρρήσεις της για την κοινή φορολογική βάση. Ο κ. Αντωνίου υπογράμμισε το γεγονός πως μια τέτοια εξέλιξη θα είναι εξίσου καταστροφική και για άλλα κράτη. «Η Μάλτα, για παράδειγμα, επιστρέφει τα 6/7 της εταιρικής φορολογίας πίσω στις επιχειρήσεις, πράγμα που είναι τεράστιο γεγονός για την προσέλκυση επενδύσεων. Η κοινή φορολογία θα είναι καταστροφική για την Μάλτα», πρόσθεσε. Καταληκτικά, ο κ. Αντωνίου υπογράμμισε ότι θα κάνουν ό,τι περνάει από το «χέρι» τους για να μην εναρμονιστεί η Κύπρος με τις συγκεκριμένες οδηγίες.
Έτοιμος ο ΣΕΛΚ
Σύμφωνα με τον Παντελή Χριστοφή, νομικό σύμβουλο του ΣΕΛΚ, έχει ετοιμαστεί οικονομοτεχνική και νομική μελέτη από τον Σύνδεσμο. Ενώπιον της επιτροπής ο εκπρόσωπος του ΣΕΛΚ είπε ότι «θέση του Συνδέσμου είναι ότι είμαστε πλήρως ενάντια στην αρχή και στην φιλοσοφία των προτάσεων των οδηγιών, όχι μόνο στο περιεχόμενό τους, αλλά στη νομική τους βάση και στη δυνατότητα της ΕΕ να υιοθετήσει τέτοιες προτάσεις οδηγιών. Το άρθρο 115 για τις συνθήκες για τη λειτουργία της ΕΕ, αφορά άρθρο εναρμόνισης εσωτερικής αγοράς». Όπως συμπλήρωσε, αφορά ΦΠΑ, δασμούς, τελωνιακά θέματα και όχι επιβολή κοινής φορολογίας. «Δεν είμαστε η ομοσπονδία των ευρωπαϊκών κρατών. Υπάρχει ΕΕ η οποία διέπεται από κανόνες και από συνθήκες. Υπάρχει αναγνώριση από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων του Λουξεμβούργου, στην υπόθεση όπου αναγνωρίζεται ρητά το δικαίωμα ευρωπαϊκής επιχείρησης, νομικής οντότητας και φυσικών προσώπων να επιλέγουν το κράτος μέλος που τους δίνει φορολογικά πλεονεκτήματα. Η ΕΕ οφείλει να τηρεί εκείνα που αποφασίζει το δικό της δικαστήριο. Το δεύτερο σημείο το οποίο δεν είναι στην γνωμάτευση διότι ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ αποφάσισε να το φέρει προσφάτως στη δημοσιότητα, είναι η λεγόμενη «Λευκή Βίβλος» της ΕΕ».
Ο κ. Χριστοφή καταληκτικά είπε ότι «αναφέρονται διάφορα σενάρια, ένα εκ των οποίων φαίνεται να έχει υιοθετηθεί ήδη από τους ηγέτες των κρατών μελών, της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Γαλλίας και της Ισπανίας. Από τη στιγμή που η ίδια η ΕΕ θεωρεί ότι αδυνατεί να βάλει όλα τα κράτη μέλη να συμπορευτούν στην ίδια ταχύτητα αλλά προτείνει μοχλό ταχυτήτων πολλαπλής εμβέλειας, τότε το κάθε κράτος μέλος, θα πρέπει όλοι μας να αναγνωρίσουμε κάποιες νομικές και κάποιες τεχνικές πραγματικότητες».
Ξεκινούν αθώα
Σε δηλώσεις ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εμπορίου Άγγελος Βότσης, είπε ότι «ενώπιόν μας έχει τεθεί ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζονται δύο οδηγίες οι οποίες ξεκινούν κάπως αθώα και αφορούν φορολογικά θέματα. Πίσω από το μυαλό τους και σαν απώτερο στόχο φαίνεται να έχουν και τον ενιαίο συντελεστή φορολογίας για τις εταιρείες, θεωρήσαμε ότι πρέπει η Βουλή να εμπλακεί και να τοποθετηθεί. Η Κυβέρνηση έχει ερωτηθεί και φαίνεται ότι θα είναι αρνητική σε αυτή την προσπάθεια, και παρόλο που η Κύπρος και κάθε χώρα έχει δικαίωμα να ασκήσει βέτο σε αυτές τις οδηγίες, εμείς θεωρούμε πως είναι βοηθητικό να έρθουμε επικουρικά και να στηρίξουμε την άρνησή μας. Για να το πετύχουμε αυτό ζητήσαμε από τον ΣΕΛΚ να μας ετοιμάσουν μελέτες, οι οποίες κατατέθηκαν».
Εξέφρασε την ελπίδα να είναι ολοκληρωμένη η γνώμη την επόμενη εβδομάδα, ενώ είπε ότι «μία θέση της Επιτροπής είναι να σταματήσει εν τη γενέσει της αυτή η διαδικασία, να μην τη συζητούμε καν, διότι υπάρχει κίνδυνος σιγά σιγά να προκύψει αυτό που θέλουμε να αποφύγουμε».
Μία φορολογική δήλωση
Η κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας των εταιρειών (CCCTB), αποτελεί ένα ενιαίο σύστημα κανόνων σε σχέση με τον υπολογισμό των φορολογητέων κερδών στην ΕΕ, που θα επιτρέπει στις εταιρείες να υποβάλλουν μια φορολογική δήλωση για όλες τις δραστηριότητές τους στην ΕΕ. Προνοείται επίσης η δυνατότητα συμψηφισμού ενδεχόμενης ζημίας σε ένα κράτος μέλος με κέρδη σε άλλο. Σύμφωνα με την Κομισιόν, η κοινή βάση δεν καλύπτει τους φορολογικούς συντελεστές των εταιρειών, δεδομένου ότι αυτοί εξακολουθούν να εμπίπτουν στη δικαιοδοσία των κρατών μελών. Ωστόσο, συμπληρώνει ότι η κοινή βάση αποσκοπεί στη δημιουργία ενός πιο δίκαιου υπολογισμού της φορολογικής βάσης των διασυνοριακών εταιρειών, το οποίο όπως αναφέρεται θα συμβάλει στη ριζική μεταρρύθμιση της φορολογίας των εταιρειών σε όλη την ΕΕ.
Στην παρούσα φάση, το προτεινόμενο σύστημα φορολόγησης θα είναι υποχρεωτικό για τους μεγάλους πολυεθνικούς ομίλους, οι οποίοι επιδίδονται περισσότερο σε επιθετικό σχεδιασμό. Επίσης, οι εταιρείες με συνολικά έσοδα άνω των 750 εκατ. ευρώ ετησίως θα φορολογούνται εκεί όπου πραγματοποιούν τα κέρδη τους. Σύμφωνα με την αιτιολόγηση της Κομισιόν, το φορολογικό σύστημα θα αντιμετωπίσει τα νομικά κενά που υφίστανται επί του παρόντος σε σχέση με τη μετατόπιση κερδών για φορολογικούς σκοπούς. Πρόσθετα, αναφέρει πως θα ενθαρρύνει τις εταιρείες να χρηματοδοτούν τις δραστηριότητές τους με ίδια κεφάλαια και να αξιοποιούν τις αγορές αντί να προσφεύγουν στο δανεισμό. Τέλος, το σύστημα που προτείνεται θα ενθαρρύνει την καινοτομία μέσω φορολογικών κινήτρων για δράσεις έρευνας και ανάπτυξης που συνδέονται με την πραγματική οικονομική δραστηριότητα.
Συνυπολογισμός κερδών
Η διαφορά της παρούσας πρότασης σε σχέση με την αντίστοιχη του 2011 είναι τα δύο στάδια εφαρμογής του προτεινόμενου μέτρου, καθώς επίσης και ότι το προτεινόμενο μέτρο θα εφαρμόζεται μόνο σε σχέση με ομίλους εταιρειών με έσοδα άνω των 750 εκατ. ετησίως. Τα δύο στάδια είναι τα εξής: Η κοινή βάση φορολογίας εταιρειών και η κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας εταιρειών. Η κοινή βάση φορολογίας εταιρειών είναι ένα ενιαίο σύστημα κανόνων, βάσει του οποίου θα αποφασίζεται το ύψος των φορολογητέων κερδών, αφού θα έχουν υπολογιστεί οι εξαιρέσεις και οι φορολογικές εκπτώσεις.
Σύμφωνα με το παράδειγμα της Κομισιόν, ένα κράτος μέλος μπορεί να επιτρέπει τη μείωση αξίας περιουσιακών στοιχείων λόγω φθοράς εντός 10 χρόνων, ενώ άλλο κράτος να την επιτρέπει στα πέντε ή ένα κράτος να επιτρέπει τη φορολογική έκπτωση εξόδων παραστάσεων, ενώ κάποιο άλλο όχι. Με την κοινή φορολογική βάση, λοιπόν, θα συνεπάγεται πως αυτοί οι κανόνες είναι ομοιόμορφοι σε όλη την επικράτεια της ΕΕ και ότι οι εταιρείες θα προβαίνουν στους υπολογισμούς τους βασιζόμενες σε ενιαίο σύστημα κανόνων. Πριν από αυτό το στάδιο, μια εταιρεία θα πρέπει να προβαίνει σε ξεχωριστό υπολογισμό και υποβολή φορολογικής δήλωσης σε κάθε κράτος στο οποίο έχει φορολογική παρουσία.
Όσον αφορά όμως στο δεύτερο στάδιο (CCCTB), προβλέπεται ο συνυπολογισμός κερδών και ζημιών μιας πολυεθνικής εταιρείας σε διαφορετικά κράτη, για να υπολογίζεται το καθαρό κέρδος ή ζημιάς του ομίλου εταιρειών σε όλη την επικράτεια της ΕΕ. Στη βάση του καθαρού κέρδους ή ζημιάς, οι κοινοί κανόνες θα εφαρμοστούν για να αποφασιστεί η τελική φορολόγηση βάση του εν λόγω ομίλου. Για παράδειγμα, ένας όμιλος αποτελείται από 4 εταιρείες σε 4 διαφορετικά κράτη. Οι εταιρείες Α και Β πραγματοποιούν κέρδη 10 εκατ. ευρώ έκαστη, η εταιρεία Γ κέρδη 5 εκατ. ευρώ και η Δ ζημιές 8 εκατ. ευρώ. Το καθαρό κέρδος για τον όμιλο, θα ισούται στα 17 εκατ. ευρώ Τα φορολογητέα κέρδη θα διαμοιράζονται μεταξύ των κρατών στα οποία δραστηριοποιείται η εταιρεία και το κάθε κράτος θα φορολογεί το ανάλογο μερίδιο κερδών σύμφωνα με τον εθνικό του φορολογικό συντελεστή.
