Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Οι πιέσεις στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα που έχουν ενταθεί τα τελευταία δύο χρόνια και η εφαρμογή σειράς μέτρων φαίνεται να έφεραν αποτέλεσμα και οι τράπεζες που λειτουργούν ως ανταποκρίτριες των κυπριακών τραπεζών για συναλλαγές σε δολάριο αναμένεται από δύο να γίνουν τρεις.
Ο λόγος για την αμερικανική JPMorgan Chase & Co, με την οποία οι διαδικασίες για να γίνει η τρίτη ανταποκρίτρια τράπεζα συναλλαγών σε δολάριο είναι προχωρημένες. Με τρεις ανταποκρίτριες τράπεζες το ρίσκο των συναλλαγών θα μοιράζεται διά τρία και όχι διά δύο όπως γίνεται τώρα, αφού όλες τις συναλλαγές με το δολάριο τις εξυπηρετούν οι Citibank και η The Bank of New York Mellon. Η Κύπρος παρέμεινε μόνο με δύο μεγάλες ανταποκρίτριες τράπεζες αφότου τέθηκαν πολύ αυστηρά πρότυπα τα τελευταία χρόνια και έτσι το κόστος της παρουσίας ακόμα περισσοτέρων στη χώρα δεν συμβάδιζε με το κόστος της συμμόρφωσης και τα οφέλη που αποκόμιζαν από τη μικρή πίτα της Κύπρου.
Υπενθυμίζεται πως κατά το 2013 ως ανταποκρίτρια τράπεζα σε δολάριο λειτουργούσε και η γερμανική Deutsche Bank. Όμως, τα τελευταία χρόνια η χώρα προχώρησε σε αρκετές τομές συμμόρφωσης και έτσι μετά την New York Mellon που συνόδεψε την Citibank η Κύπρος και με την JPMorgan θα αποκτήσει ένα «μαξιλάρι ασφαλείας» στον τομέα των συναλλαγών με το δολάριο.
Η εξίσωση των ανταποκριτριών τραπεζών ενός κράτους έχει πάντα παρονομαστή το πόσο «καθαρό» είναι το τραπεζικό σύστημα της χώρας και πόσα μέτρα έχει υιοθετήσει για την αντιμετώπιση του ξεπλύματος μαύρου χρήματος και για την εξεύρεση ύποπτων συναλλαγών. Έτσι, ενώ η Κύπρος έχει υιοθετήσει όλα τα διεθνή πρότυπα συμμόρφωσης με τα γνωστά αποτελέσματα κλεισίματος λογαριασμών, τα τελευταία δύο κυρίως χρόνια θέλησε να διαφημίσει τις ενέργειες που έχει προβεί.
Έτσι, με επικεφαλής την Κεντρική Τράπεζα και σε συνεργασία με τραπεζικά ιδρύματα, το Υπουργείο Οικονομικών και τον νομικό οίκο Pillsbury Winthrop παρουσίασαν στο εξωτερικό τις νέες νομοθεσίες, που υιοθετήθηκαν, την εφαρμογή κυρώσεων και άλλα συναφή. Απώτερος σκοπός ήταν να σταλεί το μήνυμα πως η χώρα δεν έχει ενώπιόν της προβλήματα ξεπλύματος μαύρου χρήματος, όπως έχει πολλάκις κατηγορηθεί και είναι χώρα που, όπως είχε αναφέρει και ο υπουργός Οικονομικών σε δηλώσεις του στο εξωτερικό, «ας προσπαθήσει να ανοίξει τραπεζικό λογαριασμό στην Κύπρο όποιος εκτιμά πως είναι εύκολο και δίχως ελέγχους».
Όσον αφορά στο χρονικό διάστημα στο οποίο θα κλείσει η συμφωνία μεταξύ κυπριακών τραπεζών και JPMorgan δεν είναι δυνατό να συγκεκριμενοποιηθεί. Υπάρχουν εσωτερικές διαδικασίες της δεύτερης από τα τμήματα συμμόρφωσης (compliance) και της διαχείρισης των κινδύνων (risk commitees) της τράπεζας που επηρεάζουν χρονικά τη διαδικασία.
Ο πυρήνας της προσπάθειας
Εκτός από την επί δύο χρόνια συνεχή προσπάθεια των φορέων για διαφήμιση της χώρας, ο πυρήνας του Σχεδίου ήταν άλλος. Γνώστες του όλου εγχειρήματος ανέφεραν στην «Κ» πως το βασικό αφήγημα του προφίλ της εκστρατείας ήταν να αυξηθεί ο αριθμός των ανταποκριτριών τραπεζών στην Κύπρο. Εξήγησαν ότι μετά από ανάλυση ειδικών συμβούλων –και πριν από την εκκίνηση του πρότζεκτ το 2017– ανακάλυψαν πως η αντίληψη του κινδύνου της χώρας δεν ήταν καλή λόγω και εκτιμούσαν πως υπήρχαν ζητήματα της χώρας με το ξέπλυμα (money laundering). Μετά τις επισκέψεις στις χώρες του εξωτερικού, λοιπόν, η αντίληψη του κινδύνου της χώρας έπεσε δραματικά (Perception of risk).
Μικρό μέγεθος
Αξίζει να σημειωθεί πως μεταξύ των δύο μεγάλων ξένων τραπεζών υπάρχουν και άλλες τράπεζες που προσφέρουν κάποια κομμάτια υπηρεσιών σε τράπεζες της Κύπρου όσον αφορά συναλλαγές σε δολάριο, ωστόσο όχι σε πλήρη βαθμό. Επίσης, δεν θα γίνει εφικτό ποτέ να έρθουν πέντε μεγάλες ανταποκρίτριες τράπεζες για συναλλαγές με δολάριο λόγω του μεγέθους της χώρας και η έλευση μιας τρίτης μπορεί να χαρακτηριστεί ένα μεγάλο χρηματοοικονομικό γεγονός για τη χώρα.
Αποτελεσματικές διαδικασίες
Από την αντίπερα όχθη, μηνύματα προς τα εγχώρια τραπεζικά ιδρύματα απέστειλε ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Κωνσταντίνος Ηροδότου, λέγοντας πως πρέπει τα εγχώρια κυπριακά ιδρύματα να επενδύσουν στην εκπαίδευση του προσωπικού τους, ώστε να γίνει πιο αποτελεσματική η καταπολέμηση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, αλλά να μειωθούν και οι όποιες αρνητικές επιπτώσεις δημιουργούνται σε νόμιμες συναλλαγές. Σημείωσε πως, λόγω των καθυστερήσεων του ελέγχου των συναλλαγών από τις εγχώριες τράπεζες, έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο νομίμων συναλλαγών να φεύγουν από τη χώρα και να διενεργούνται μέσω τραπεζών άλλων χωρών. Αναμένεται η Κεντρική Τράπεζα να αναλάβει πρωτοβουλία ώστε να βρεθεί τρόπος για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της καθυστέρησης των ελέγχων, πρωτοβουλία όμως που δεν είναι εις θέση να ανακοινωθεί στο παρόν στάδιο.
Ο κολοσσός JPMorgan
Η JPMorgan είναι ένα από τα παλαιότερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα των Ηνωμένων Πολιτειών. Η λειτουργία της χρονολογείται 200 χρόνια και πλέον είναι ηγέτιδα εταιρεία παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών με περιουσιακά στοιχεία ύψους 2,6 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Έχει παρουσία σε περισσότερες από 100 αγορές και απασχολεί πάνω από 250.000 υπαλλήλους. Ασχολείται με την επενδυτική τραπεζική, τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες για καταναλωτές και μικρές επιχειρήσεις, την εμπορική τραπεζική, την επεξεργασία χρηματοπιστωτικών συναλλαγών και τη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
