Kathimerini.gr
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Με περισσότερα από 100.000 κρούσματα και σκαρφαλώνοντας στην έβδομη θέση των πληγέντων κρατών παγκοσμίως, η Τουρκία ξεπέρασε το Ιράν και αποτελεί πλέον τη χώρα της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής με τα περισσότερα περιστατικά κορωνοϊού. Ο ρυθμός εξάπλωσης συνεχίζει την εκθετική του άνοδο στη χώρα, καθώς οι επιπτώσεις της χαοτικής ανακοίνωσης των μέτρων περιορισμού, που εφαρμόστηκαν αιφνιδιαστικά πριν από δύο εβδομάδες, αρχίζουν να είναι εμφανείς. Την ίδια στιγμή, τα ασυνήθιστα χαμηλά ποσοστά θνησιμότητας που αναφέρουν οι τουρκικές αρχές προκαλούν έντονη δυσπιστία: σύμφωνα με έρευνα των New York Times, η Κωνσταντινούπολη κατέγραψε 2.100 περισσότερους θανάτους τον περασμένο μήνα συγκριτικά με τους εβδομαδιαίους μέσους όρους των τελευταίων δύο ετών. Η εικόνα της διαχείρισης της πανδημίας παραμένει ζοφερή, παρά τις εμψυχωτικές ομιλίες του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ο λανθάνων «μεγάλος ασθενής» στη γείτονα χώρα, ωστόσο, είναι η τουρκική οικονομία. Η ασθενής ανάκαμψή της από τις αρχές του έτους –πριν η απρόβλεπτη πανδημία χτυπήσει την χώρα– ήταν άλλωστε και η αιτία που η τουρκική κυβέρνηση εμφανίστηκε τόσο διστακτική στη λήψη μέτρων περιορισμού. Υπό το βάρος της απειλής, όμως, οι τουρκικές αρχές υπέκυψαν στους αναγκαίους περιορισμούς, ωθώντας εκατοντάδες επιχειρήσεις σε προσωρινά λουκέτα και εκατομμύρια πολίτες στην ανεργία. Παρότι το κράτος εξακολουθεί να αποζημιώνει τους εργαζομένους με ένα μικρό ημερήσιο επίδομα, ένα αστρονομικό ιδιωτικό και δημόσιο χρέος της τάξεως των 172 δισ. δολαρίων πρέπει να εξοφληθεί μέχρι το τέλος του χρόνου. Την ίδια στιγμή, τα αποθέματα της τουρκικής κεντρικής τράπεζας εξαντλούνται.
Παράλληλα, οι επιλογές του Τούρκου προέδρου για τον περιορισμό των δυσμενών οικονομικών εξελίξεων βαδίζουν προς αδιέξοδο. Η προσφυγή της χώρας στο ΔΝΤ παραμένει απίθανο σενάριο, καθώς ο Ερντογάν επαναλαμβάνει συνεχώς πως «η χώρα δεν πρόκειται να γονατίσει απέναντι σε κανέναν Οργανισμό που θα την καταστήσει εξαρτώμενη» – άλλωστε, από τα πρώτα χρόνια της ανόδου του στην εξουσία, η ρητορική του απέναντι στο ΔΝΤ έχει υπάρξει τουλάχιστον εχθρική. Παράλληλα, οι συνομιλίες με ξένες τράπεζες για νέες συμφωνίες ανταλλαγής νομισμάτων δεν έχουν επιφέρει έως τώρα κάποιο αποτέλεσμα. Μόνο όπλο, μέχρι στιγμής, παραμένουν οι εθελοντικές δωρεές στην Εθνική Εκστρατεία Αλληλεγγύης που ανακοίνωσε προσωπικά ο Ερντογάν, και οι οποίες ξεπέρασαν τα 240 εκατομμύρια δολάρια. Ο Ερντογάν, ωστόσο, δεν φαίνεται να ικανοποιήθηκε με την αποτελεσματικότητα του εράνου. «Οι ιδιωτικές τράπεζες δεν τα πήγαν καθόλου καλά σε αυτό το τεστ», είπε.
Η Εθνική Εκστρατεία Αλληλεγγύης ήταν και η τελευταία αφορμή για αναζωπύρωση των εντάσεων στο τουρκικό πολιτικό σκηνικό, με νέο κύμα τριβών μεταξύ της κυβέρνησης και των δημάρχων που ανήκουν σε κόμματα της αντιπολίτευσης. Από τις αρχές Απριλίου, το υπουργείο Εσωτερικών απέκλεισε τραπεζικούς λογαριασμούς των δήμων της Κωνσταντινούπολης και της Αγκυρας, με τη δικαιολογία πως οι δήμοι δεν μπορούν να συλλέγουν χρήματα για ενισχύσεις παράλληλα με τις ομοσπονδιακές προσπάθειες και με τον Ερντογάν να κατηγορεί τους εν λόγω δημάρχους για παρακράτος. Τη Δευτέρα, το υπουργείο απαγόρευσε στον δήμο της Μερσίνας, ο οποίος διοικείται από την αντιπολίτευση, τη διανομή δωρεάν ψωμιού σε οικονομικά ασθενείς ανθρώπους που ταλαιπωρούνται από τον περιορισμό των μετακινήσεων. Ο αντιπρόεδρος του κυβερνώντος AKP, μάλιστα, έφτασε να κάνει λόγο για βαθύ κράτος και πραξικόπημα έπειτα από τις φιλανθρωπικές πολιτικές του δημάρχου της Μερσίνας.
Οι εντάσεις επεκτείνονται και στο εσωτερικό της τουρκικής κυβέρνησης, καθώς τα ρήγματα από την πρωτοφανή παραίτηση, η οποία δεν έγινε δεκτή από τον Ερντογάν, του υπουργού Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού παραμένουν εμφανή. Η προσωπική βεντέτα μεταξύ του Σοϊλού και του Μπεράτ Αλμπαϊράκ, υπουργού Οικονομικών και γαμπρού του Τούρκου προέδρου, αναγνωρίζεται πλέον από αρκετούς αναλυτές ως η κύρια αιτία για την κίνηση αυτή του υπουργού Εσωτερικών.
Πυροβολισμοί κατά δημάρχου
Θύματα πυροβολισμού έπεσαν ο δήμαρχος της συνοικίας Γεσίλοβα στη δυτική Τουρκία, Μουμτάζ Σενέλ, και η σύζυγός του Φατμά, σε ένα σοκαριστικό γεγονός που έλαβε χώρα τα ξημερώματα της Δευτέρας. Ο δήμαρχος, ο οποίος ανήκει στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα της αντιπολίτευσης, ανέφερε πως άγνωστος χτύπησε την πόρτα της οικίας του στις 4.30 το πρωί, προτού πυροβολήσει πέντε φορές τον ίδιο και τη γυναίκα του στα πόδια. Τόσο ο δήμαρχος όσο και η σύζυγός του υποβλήθηκαν άμεσα σε χειρουργική επέμβαση και βρίσκονται πλέον σε σταθερή κατάσταση. Η αντιπολίτευση άσκησε έντονη κριτική στην κυβέρνηση τόσο για τη διχαστική ρητορική της όσο και για το νέο νομοσχέδιο, με το οποίο απελευθέρωσε δεκάδες χιλιάδες εγκληματίες από τις τουρκικές φυλακές έτσι ώστε να μειώσει τον πληθυσμό που βρίσκεται υπό κράτηση και να περιορίσει την εξάπλωση του ιού. Από τα μέτρα αμνηστίας εξαιρούνται, φυσικά, οι δημοσιογράφοι, πολιτικοί και δημόσιοι υπάλληλοι, οι οποίοι κατηγορούνται για πραξικοπηματική συμπεριφορά.
