Του Απόστολου Κουρουπάκη
Πραγματοποιήθηκαν την περασμένη Τετάρτη τα Βραβεία Ποιότητας Γαστρονόμος 2020, στον πολύ όμορφο εξωτερικό χώρο του Πολιτιστικού Κέντρου του Δήμου Στροβόλου, και όλοι όσοι παρευρέθηκαν είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν, εκτός από τους βραβευθέντες παραγωγούς και τα προϊόντα τους, την ίδια την Κύπρο και τη γη της, η οποία χαρακτηριζόταν παλαιότερα ως έχουσα αφθονία σε κάθε αγαθό. Η πλούσια γη της πρόσφερε στους κατοίκους της όλα όσα είχαν ανάγκη, και συν τω χρόνω, και όσο τα καράβια μάκραιναν ολοένα και περισσότερο, η Κύπρος πλουτιζόταν από νέα προϊόντα, και όσο οι εποχές άλλαζαν και κατακτητές ερχόντουσαν άλλαζε και εμπλουτιζόταν η κουζίνα της. Έτσι, σήμερα, εν έτει 2021 η γαστρονομική παράδοση είναι τόσο πλούσια που ολοένα και ανακαλύπτει κανείς ποικιλίες, γεύσεις, συνταγές, προϊόντα. Για όλα αυτά και για πολλά περισσότερα μίλησαν οι κατηγορίες των Βραβείων διά των προϊόντων που η επιτροπή γευσιγνωσίας επέλεξε ως τα καλύτερα από τα πολύ καλά που είχε ενώπιόν της.
Οίνος ευφραίνει καρδίαν
Από τις σημαντικές κατηγορίες των Βραβείων Ποιότητας του Γαστρονόμου είναι αυτές που αφορούν το κρασί, μιας και βραβεύουν κρασιά των κυπριακών αμπελώνων, αναδεικνύουν ξεχασμένες γηγενείς ποικιλίες και δείχνουν ότι υπάρχει και ο επιχειρηματικός δρόμος του πρωτογενή τομέα. Τα οινοποιεία στην Κύπρο πια δεν είναι απλές βιοτεχνίες εμφιάλωσης κρασιού, αλλά αποτελούν τρόπον τινά εργαστήρια παραγωγής υψηλής ποιότητας οίνου. Οι αμπελώνες σε παραδοσιακές οινοπαραγωγικές περιοχές της Κύπρου αρχίζουν και επαναφέρουν το τοπίο σε μία πρότερη μορφή, ωστόσο οι παραδοσιακές μέθοδοι συντήρησής του, πολλές φορές αντιεπιστημονικές, πλέον έχουν δώσει τη θέση τους σε διαδικασίες που αποβαίνουν προς όφελος του αμπελιού. Αυτές οι νέες μέθοδοι εισάγονται στην Κύπρο, από τη νέα γενιά γεωργών, οινοποιών, χημικών και άλλων σχετικών με την οινοποιία. Στο κυπριακό κρασί έχουμε το εξαιρετικό πάντρεμα της παράδοσης με την πρόοδο, έτσι ώστε πλέον να μιλάμε για ένα προϊόν, το οποίο μπορεί να σταθεί δίπλα σε άλλα ευρωπαϊκά κρασιά ισότιμα. Μάλιστα, για πρώτη φορά μέσα στα επτά χρόνια των Βραβείων Ποιότητας του Γαστρονόμου, δύο κρασιά ισοψήφησαν στη γευσιγνωσία, δύο ροζέ κρασιά από δύο διαφορετικά οινοποιεία βραβεύτηκαν για την υψηλή ποιότητά τους.
Νικητές στις κατηγορίες οίνου ήταν:
Βραβείο Λευκού Οίνου – ο «Πετρίτης», του Οινοποιείου Κυπερούντας
Βραβείο Ροζέ Οίνου – το «Ρόδινος», από το Οινοποιείο Τσιάκκας –και «Μαραθεύτικο», από το Κτήμα Γερόλεμο
Βραβείο Ερυθρού Οίνου – το«Όμηρος», του Οινοποιείου Άης Αμπέλης
Χαλλούμι
Ένα προϊόν μετωνυμικό της Κύπρου, το χαλλούμι ανάγιωσε και σπούδασε και έζησε χιλιάδες οικογένειες στο νησί. Το κυπριακό χαλλούμι είναι από τα προϊόντα εκείνα που ο κάθε παραγωγός γαλακτοκομικών προϊόντων θεωρεί ως κορωνίδα του τυροκομείου του. Ένα πολύπαθο διοικητικά τυρί, το οποίο εδώ και αιώνες παράγεται από άκρη σε άκρη του νησιού, σχεδόν με την ίδια συνταγή, με τις τοπικές παραλλαγές βέβαια, να το διαφοροποιούν. Το χαλλούμι εκτός από ένα σημαντικό κτηνοτροφικό προϊόν, μπορεί να αναλυθεί και ως ένα κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο συνήθως ένωνε όχι μόνο συγγενικές οικογένειες μεταξύ τους, αλλά και την κοινωνία ενός ολόκληρου χωριού. Το χαλλούμι αποτελούσε και εν πολλοίς ακόμα ισχύει, γυναικεία επιχειρηματική δραστηριότητα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι γαλαταρκές, ένας άτυπος συνεταιρισμός των γυναικών στα χωριά με προεξάρχουσα τη «γαλαταρκά», τη γυναίκα δηλαδή με τις περισσότερες αίγες και που άρχιζε πρώτη το πήξιμο του γάλακτος. Αυτή η σύμπραξη γυναικών αποσκοπούσε στην καλύτερη αξιοποίηση του γάλακτος, την ταχύτερη παρασκευή χαλλουμιού προς όφελος όλων των οικογενειών και τη διατήρηση της κοινωνικής και οικογενειακής συνοχής σε κάθε χωριό.
Βραβείο Χαλλουμιού - Αιγοπρόβειο Λυγίας, Γαλακτοκομικά Προϊόντα Λυγίας
Γιαούρτι – Ντομάτες – Λάδι
Η αγροτο-κτηνοτροφική παραγωγή σήμερα έχει αρχίσει να αποκτά τη χαμένη αίγλη περασμένων αιώνων, όταν δεν ήταν χαμηλότερου κοινωνικού στάτους να είναι κανείς αγρότης ή κτηνοτρόφος. Η καλλιέργεια αγροτικών προϊόντων στις μέρες μας απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις, κόπο μα προπάντων αγάπη για τη γη, για αυτή τη γη που όταν ξέρεις να την περιποιείσαι ξέρει να γεννά τα αντίδωρά της. Στα Βραβεία Ποιότητας του Γαστρονόμου 2020 υπήρχαν οι κατηγορίες «Παραδοσιακό Προϊόν», «Γεωργικής Καλλιέργειας» και «Παραγωγής Ελαιόλαδου», και ουσιαστικά πρόκειται για τρία βραβεία που τιμούν την ίδια την κυπριακή γη. Το γιαούρτι, μαζί με το χαλλούμι, είναι νομίζω το γαλακτοκομικό προϊόν εκείνο που δεν λείπει από κανένα κυπριακό σπίτι, με το πρόβειο γιαούρτι να είναι από τα πιο διαδεδομένα γιαούρτια, άλλωστε πρόβατα πολλά, σε όλο το νησί. Όσο για το λάδι και τις ντομάτες, αυτά είναι κυρίαρχα συστατικά της μεσογειακής διατροφής και της εν γένει γαστρονομικής κουλτούρας της περιοχής. Σας μύρισε πομηλοροτηανιά μήπως;
Βραβείο Παραδοσιακού Προϊόντος - Πρόβειο γιαούρτι «Αρχοντικόν», Ηadjigeorgiou Dairies «Αγροτικόν»
Βραβείο Γεωργικής Καλλιέργειας - Ντομάτες Οδού, οργάνωση παραγωγών «Βασιλική Γη»,
Βραβείο Παραγωγής Ελαιόλαδου - 7 Ελιές, Atsas organic farm
Από την παραγωγή στο πιάτο μας
Οι κατηγορίες «Προϊόν Ευρείας Κατανάλωσης» και «Κυπριακής Ποιοτικής Κουζίνας» που έχουν εντάξει τα Βραβεία του Γαστρονόμου είναι ουσιαστικά ο καθρέπτης των προϊόντων στην κοινωνία. Σχετικά με το πρώτο κυριαρχεί εν πολλοίς η άποψη ότι οτιδήποτε μαζικό και βιομηχανοποιημένο χάνει από ποιότητα. Ωστόσο, αυτό δεν είναι πάντα αλήθεια, αφού όταν παραγωγή γίνεται με γνώμονα το άρωμα του προϊόντος, όταν ο επιχειρηματίας θέλει να θυμάται από πού ξεκίνησε για να δει πόσο μακριά μπορεί να φτάσει, τότε η ευρεία κατανάλωση γίνεται αγώνας ποιότητας και ήθους. Η ποιοτική κουζίνα θα πρέπει να είναι το ζητούμενο κάθε εστιατορίου που σέβεται τον εαυτό του και τους πελάτες του. Όταν δε η κουζίνα θέλει να αποκτήσει και πρόσωπο και δη άρωμα εντοπιότητας θα πρέπει να ξέρει όχι μόνο πού θα ψάξει για την καλύτερη πρώτη ύλη, αλλά και ποιο είναι το άρωμά της, να μπορούν οι συνταγές του να ξυπνούν μνήμες και να ανοίγουν γαστριμαργικούς δρόμους.
Βραβείο Προϊόντος Ευρείας Κατανάλωσης - Αλλαντικά Γρηγορίου, Γρηγορίου Β.Ε. ΛΤΔ
Βραβείο Κυπριακής Ποιοτικής Κουζίνας - Εστιατόριο «Μπέμπα», Λευκωσία
