ΚΥΠΕ
Το 2026 η Κύπρος δεν θα μιλήσει μόνο με θεσμικές θέσεις, αλλά και με την τέχνη, τόνισε η Υφυπουργός Πολιτισμού, Δρ Bασιλική Κασσιανίδου στην ομιλία της στην πρώτη παρουσίαση του Πολιτιστικού Προγράμματος της Κυπριακής Προεδρίας ΕΕ, που πραγματοποιήθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο τη Δευτέρα.
Περισσότεροι από 500 καλλιτέχνες, δημιουργοί, τεχνικοί, επιμελητές και επαγγελματίες του πολιτισμού συμμετέχουν στη διαμόρφωση και υλοποίηση του Πολιτιστικού Προγράμματος, το συνολικό κόστος του οποίου ανέρχεται στα €4,4 εκατομμύρια, ανέφερε.
Ως ένα «από τα πλέον εμβληματικά και εξωστρεφή εγχειρήματα του Υφυπουργείου Πολιτισμού», χαρακτήρισε η κ. Κασσιανίδου το Πολιτιστικό Πρόγραμμα που θα πλαισιώσει την Κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά το πρώτο εξάμηνο του 2026. Με συνολικό προϋπολογισμό που ανέρχεται στα 4,4 εκατομμύρια ευρώ, σημείωσε, το πολιτιστικό πρόγραμμα «αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες και στρατηγικές επενδύσεις του κράτους στον κυπριακό πολιτισμό με πολλαπλασιαστικό όφελος, αφού αναδεικνύει την Κύπρο ως μια χώρα με πλούσιο πολιτιστικό απόθεμα».
Ο πολιτισμός, ανέφερε, αναδεικνύεται σε ουσιαστικό εργαλείο πολιτικής συνοχής και ως η σημαντικότερη έκφανση της κοινής μας ευρωπαϊκής ταυτότητας.
Σύμφωνα με την Υφυπουργό, το πρόγραμμα αποτελεί τον καρπό μιας στενής και εξαιρετικά γόνιμης συνεργασίας του Υφυπουργείου Πολιτισμού με τη Γραμματεία της Κυπριακής Προεδρίας και με πολλούς θεσμικούς και δημιουργικούς φορείς της χώρας. «Αντανακλά μια συλλογική προσπάθεια με κοινό στόχο την προβολή της δύναμης της πολιτιστικής κληρονομιάς και της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας του τόπου μας», πρόσθεσε.
Σημείωσε ότι σχεδιάστηκε «ως αναπόσπαστο μέρος της συνολικής στρατηγικής μας για μια φιλόδοξη και ουσιαστική Προεδρία, εδραιωμένη στο όραμα για μια Ευρωπαϊκή Ένωση πιο ισχυρή, ανθεκτική, κοινωνικά αλληλέγγυα και στρατηγικά αυτόνομη. Μια Ευρώπη που επενδύει στον άνθρωπο, στη μνήμη, στη δημιουργία και στον πολιτισμό ως συνεκτικό ιστό».
Βασικοί πυλώνες του Πολιτιστικού Προγράμματος, είπε, είναι η προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου ως αναπόσπαστο μέρος της ευρωπαϊκής αλλά και μεσογειακής ιστορίας και πολιτισμού και η ανάδειξη της σύγχρονης κυπριακής δημιουργίας. Στοχεύει ακόμη στην ενσωμάτωση στις πολιτιστικές δράσεις της έρευνας, της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών ως εργαλείων σύγχρονης πολιτιστικής αφήγησης και στη στήριξη των καλλιτεχνών και της πολιτιστικής παραγωγής ως ζωντανών κυττάρων της κοινωνίας και της οικονομίας. Τέλος, στην ενίσχυση της διπλωματίας του πολιτισμού και της διεθνούς πολιτιστικής παρουσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Όλοι αυτοί οι πυλώνες υπηρετούν ένα βασικό στρατηγικό στόχο, είπε η Υφυπουργός, «η Κύπρος να κάνει ένα άνοιγμα προς την Ευρώπη και τον κόσμο με ένα ισχυρό και δημιουργικό πολιτιστικό αφήγημα που συνδέει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον».
Η κ. Κασσιανίδου ανέφερε ότι, «ιδιαίτερη θέση» στο Πολιτιστικό Πρόγραμμα κατέχει η Τελετή Έναρξης της Κυπριακής Προεδρίας, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 7 Ιανουαρίου 2026, στην Κεντρική Σκηνή του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου, με τίτλο «ΜΝΗΜΗ – ΠΑΡΟΝ – META».
Η τελετή, σημείωσε, εκτός από το επίσημο σκέλος περιλαμβάνει μια σύγχρονη και πολυεπίπεδη καλλιτεχνική πράξη, που συνδυάζει μουσική, χορό, θέατρο, εικόνα, ποίηση και ψηφιακές τεχνολογίες. Υπό τη σκηνοθεσία του Κώστα Σιλβέστρου, η παράσταση που αναπτύσσεται σε τρεις πράξεις, αφηγείται την ιστορία της Κύπρου ανά τους αιώνες, αναδεικνύοντας τον πολιτισμό της ως ένα αναπόσπαστο μέρος του ευρωπαϊκού πολιτισμού, είπε.
«Για την υλοποίηση του φιλόδοξου και πολυδιάστατου αυτού έργου θα συμβάλλουν πάνω από 100 Κύπριοι καλλιτέχνες και επαγγελματίες του πολιτισμού: χορωδοί, ηθοποιοί, χορευτές, μουσικοί, εικαστικοί και ψηφιακοί καλλιτέχνες, καθώς και μια εκτεταμένη τεχνική ομάδα», πρόσθεσε. Η τελετή θα μεταδίδεται ζωντανά από το ΡΙΚ.
Η Υφυπουργός αναφέρθηκε και στη διεθνή διάσταση του πολιτιστικού προγράμματος με δράσεις σε 31 χώρες, σε έντεκα από τις οποίες - Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Πολωνία, Σουηδία - θα διοργανωθούν εμβληματικές δράσεις.
Οι εμβληματικές δράσεις περιλαμβάνουν ένα γκαλά στις Βρυξέλλες στο οποίο θα παρευρεθεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και πρόκειται για συναυλία του σημαντικού Κύπριου μουσικοσυνθέτη Σταύρου Λάντσια μαζί με το πενταμελές μουσικό του σχήμα, η οποία θα πραγματοποιηθεί την 21 Ιανουαρίου 2026, στα Royal Museums of Fine Arts.
Στις Βρυξέλλες το πρόγραμμα περιλαμβάνει και διακόσμηση των κτιρίων Justus Lipsius και Europa, όπου λαμβάνουν χώρα όλες οι συνεδριάσεις και διεργασίες του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Εκεί η Κυπριακή προεδρία αφήνει το στίγμα της και δίνει το παρών μέσα από εικαστική έκθεση Κύπριων καλλιτεχνών που επιμελήθηκε και επίπλων που σχεδίασε, ο διεθνούς φήμης βραβευμένος Κύπριος σχεδιαστής Μιχάλης Αναστασιάδης», είπε. Στόχος η ανάδειξη της αισθητικής ταυτότητας της Κύπρου και της δυναμικής του σύγχρονου κυπριακού σχεδίου, πρόσθεσε.
Θα παρουσιάζεται επίσης, στο κτίριο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η έκθεση «Διεθνές Αεροδρόμιο Λευκωσίας» του Άντρου Ευσταθίου.
Παράλληλα, στις Βρυξέλλες αναπτύσσεται ένας δεύτερος, «ιδιαίτερα σημαντικός άξονας: η παρουσία της Κύπρου ως τιμώμενης χώρας στο κορυφαίο πολιτιστικό ίδρυμα της πόλης, το Bozar». Εκεί, διακεκριμένοι Κύπριοι δημιουργοί θα συστήσουν στο ευρωπαϊκό κοινό το εύρος και το βάθος της κυπριακής καλλιτεχνικής παραγωγής, σημείωσε η Υφυπουργός. Επιπρόσθετα, θα παρουσιαστούν πέντε έργα σύγχρονου χορού από πέντε χορογράφους, μια συναυλία του πολυβραβευμένου συγκροτήματος Monsieur Doumani, καθώς και μια εμβυθιστική εμπειρία εικονικής πραγματικότητας με τίτλο “Lost Spaces: Μέσα στη Νεκρή Ζώνη της Λευκωσίας”.
«Το πολιτιστικό πρόγραμμα στις Βρυξέλλες συνιστά μια συνειδητή πράξη πολιτιστικής διπλωματίας», είπε, σημειώνοντας ότι στο κέντρο λήψης αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Κύπρος επιλέγει να μιλήσει με τη γλώσσα του πολιτισμού, προβάλλοντας μια σύγχρονη και εξωστρεφή ταυτότητα, σε ουσιαστικό διάλογο με τις αξίες, τις προτεραιότητες και το μέλλον της Ευρώπης.
Στις υπόλοιπες χώρες, οι εμβληματικές δράσεις περιλαμβάνουν εκθέσεις για τις κυπριακές αρχαιότητες, εκθέσεις με έργα Κύπριων καλλιτεχνών, βιωματική μουσειογραφική αφήγηση της ιστορίας της Πράσινης Γραμμής και της τελευταίας μοιρασμένης πρωτεύουσας της Ευρώπης, θεατρικές παραστάσεις και εργαστήρια, και συναυλίες.
Παράλληλα, σημείωσε η κ. Κασσιανίδου, υλοποιείται ένα εκτενές πρόγραμμα πολιτιστικών εκδηλώσεων σε συνεργασία με τα πολιτιστικά κέντρα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αθήνα, το Λονδίνο, το Βερολίνο και στο Παρίσι, αλλά και σε συνεργασία με Πρεσβείες της Κυπριακής Δημοκρατίας, «το οποίο θα ταξιδέψει τον πολιτισμό της Κύπρου και τη σύγχρονη πολιτιστική δημιουργία σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή, Ασία, Αφρική και Αμερική». Περιλαμβάνει δράσεις που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα τομέων - από τη μουσική, τον χορό και τα εικαστικά, έως τον κινηματογράφο, τη λογοτεχνία, και την αρχαιολογία - προβάλλοντας δεκάδες Κύπριους δημιουργούς σε διαφορετικά πολιτιστικά και θεσμικά περιβάλλοντα, σημειώσε. Θα υλοποιηθούν σε συνεργασία με πρεσβείες της Κυπριακής Δημοκρατίας σε 20 χώρες, συγκεκριμένα στην Αίγυπτο, Αργεντινή, Αρμενία, Αυστραλία, Αυστρία, Βουλγαρία, Εσθονία, Ινδία, Ινδονησία, Ιορδανία, Ιρλανδία, Λουξεμβούργο, Μπαχρέιν, Νότια Αφρική, Ολλανδία, Σαουδική Αραβία, Σερβία, Σλοβακία, Ταϊλάνδη, και Τσεχία.
«Το πρόγραμμα αυτό συγκροτεί ένα πολυεπίπεδο πλέγμα πολιτιστικών δράσεων, το οποίο, για τα κυπριακά δεδομένα, αποτελεί μία από τις πιο εκτενείς δράσεις εξωστρέφειας, πολιτιστικής παρουσίας και διεθνούς διαλόγου που έχει αναλάβει ποτέ η χώρα», πρόσθεσε.
Η Υφυπουργός ανέφερε ότι το Πολιτιστικό Πρόγραμμα αναπτύσσεται και στο εσωτερικό της χώρας και ότι στο πλαίσιο αυτό έχει αναβαθμιστεί η μόνιμη έκθεση του Κυπριακού Μουσείου με ερμηνευτικό και εποπτικό υλικό με νέα αρχαιολογικά ευρήματα, αλλά και αντικείμενα που έχουν επαναπατριστεί τα τελευταία χρόνια.
Μεταξύ άλλων, σημείωσε ότι η μοντέρνα και σύγχρονη κυπριακή τέχνη προβάλλεται επίσης στο Συνεδριακό Κέντρο “Φιλοξενία”, το οποίο θα φιλοξενήσει δεκάδες συνεδρίες και χιλιάδες σύνεδρους, με την εικαστική παρέμβαση με τίτλο «Συναντήσεις: Οι Κόσμοι της Κύπρου» με περισσότερα από 70 έργα τέχνης στην καρδιά της Κυπριακής Προεδρίας.
Έργα από την Κρατική Συλλογή, έχουν τοποθετηθεί και στο Διεθνές αεροδρόμιο της Λάρνακας, ενώ το πρόγραμμα περιλαμβάνει και μικρής διάρκειας καλλιτεχνικές παρεμβάσεις, που θα συνοδεύουν τις εκδηλώσεις που θα πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο των Άτυπων Συμβουλίων και των συναντήσεων υψηλού επιπέδου που θα φιλοξενήσει η Κύπρος τους επόμενους έξι μήνες, ανέφερε.
Σύμφωνα με την Υφυπουργό, το επίσημο πολιτιστικό πρόγραμμα θα περιλαμβάνει, επίσης, τις θεατρικές παραγωγές του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου και τις μουσικές παραγωγές της Συμφωνικής Ορχήστρας Κύπρου, καθώς και όλες τις κύριες διοργανώσεις του Τμήματος Σύγχρονου Πολιτισμού για το πρώτο εξάμηνο του έτους.
«Μέσα από αυτό το πολυδιάστατο σύνολο δράσεων, ο πολιτισμός αναδεικνύεται ως ζωντανό στοιχείο της καθημερινότητας, ενισχύεται η προσβασιμότητα στις τέχνες και διαμορφώνεται ένα συνεκτικό και ουσιαστικό πολιτιστικό αποτύπωμα σε όλη τη διάρκεια της Προεδρίας», είπε η κ. Κασσιανίδου.
Είπε ότι περισσότεροι από 500 καλλιτέχνες και επαγγελματίες του πολιτισμού συνέβαλαν καθοριστικά στη διαμόρφωση και θα συμβάλουν στην υλοποίηση του φιλόδοξου πολιτιστικού αυτού προγράμματος.
Κλείνοντας, είπε ότι το Πολιτιστικό Πρόγραμμα της Κυπριακής Προεδρίας μεταφέρει «ένα σαφές μήνυμα», ότι ο πολιτισμός αποτελεί πεδίο διαλόγου, μνήμης και ειρηνικής συνύπαρξης.
Το 2026, σημείωσε, η Κύπρος δεν θα μιλήσει μόνο με θεσμικές θέσεις, αλλά με την τέχνη: μουσική, εικόνα, κινηματογράφο, χορό, λόγο και, πάνω απ’ όλα, με τους ανθρώπους της, προσθέτοντας ότι κάθε πολιτιστικό πρόγραμμα αφηγείται μια ιστορία, και η ιστορία της Κύπρου είναι μια ιστορία που αξίζει να ακουστεί στην Ευρώπη.
Περισσότερες πληροφορίες για το Πολιτιστικό Πρόγραμμα είναι διαθέσιμες στη διεύθυνση: https://cyculture2026.eu/
Ερωτηθείσα από δημοσιογράφο αν την προβλημάτισε η συμμετοχή συγγενικών προσώπων αξιωματούχων στο Πρόγραμμα, η κ. Κασσιανίδου σημείωσε ότι η ερώτηση αφορά στη συνεργασία με την Ερευνητική Μονάδα Αρχαιολογίας, διευθυντής της οποίας είναι τώρα ο σύζυγός της, είπε ότι δεν είχε «καμία αμφισβήτηση για αυτή τη συνεργασία, διότι η Ερευνητική Μονάδα Αρχαιολογίας είναι το μεγαλύτερο ερευνητικό κέντρο για την Κυπριακή Αρχαιολογία». Σημείωσε ότι όταν το Τμήμα Αρχαιοτήτων είπε ότι μόνο μία μεγάλη έκθεση μπορεί να αναλάβει, στράφηκαν στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, το οποίο ανέθεσε στη Ερευνητική Μονάδα Αρχαιολογίας. «Αυτό δεν θεωρώ ότι δημιουργεί πρόβλημα, ειδικά όταν όλη αυτή η δουλειά που έγινε, έγινε και αμισθί», πρόσθεσε.
Σε ερώτηση αν θα υπάρξουν επιμέρους εκδηλώσεις που αφορούν στο να καταδειχθεί η διαίρεση του νησιού και ο χαμένος πολιτισμός των κατεχομένων περιοχών μέσω εκθέσεων, η Ιωάννα Χατζηκωστή Διευθύντρια του Τμήματος Σύγχρονου Πολιτισμού, αναφέρθηκε σε εκθέσεις που καλύπτουν αυτή τη θεματική, όπως η έκθεση στην Αθήνα, και η έκθεση με τις φωτογραφίες του παλιού αεροδρομίου στο Ευρωκοινοβούλιο. Αναφέρθηκε επίσης στην παρέμβαση στο Μποζάρ, μέσω ψηφιακών μέσων και τεχνολογίας που κάνει το CYENS, για την πράσινη γραμμή και την ιστορία της και σημείωσε ότι μέσα και από τις αρχαιολογικές εκθέσεις, και τους επαναπατρισμούς αρχαιοτήτων κλπ, υποδηλώνεται σε διάφορα σημεία το πρόβλημα, χωρίς ποτέ να γίνεται το κύριο μέλημα. «Μέσω του πολιτισμού στηρίζουμε τη διπλωματική προσπάθεια, δεν την υποκαθιστούμε», είπε.
Αναφέρθηκε επίσης ότι στο πλαίσιο των Άτυπων Συμβουλίων θα υπάρχουν επισκέψεις σε μουσεία.
Η κ. Κασσιανίδου σημείωσε ότι στο άτυπο Συμβούλιο για θέματα πολιτισμού, το θέμα το οποίο θα θίξει είναι η παράνομη διακίνηση αρχαιοτήτων, το οποίο είναι κάτι το οποίο η ίδια θέτει συνέχεια στο προσκήνιο, όπως είπε, «ειδικά τώρα με την Ουκρανία όπου υπάρχει μια άλλη ευαισθησία».
Εκ μέρους της Γραμματείας της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου ΕΕ 2026, σημειώθηκε ότι, μεταξύ άλλων, δημιουργείται στην Οδό Λιδίνης έκθεση φωτογραφιών του ΓΤΠ για την πορεία του κυπριακού προβλήματος και το ζήτημα των αγνοουμένων και ότι εκεί θα γίνονται επισκέψεις όλων των υψηλού επιπέδου αντιπροσωπειών.
Σε άλλη ερώτηση σχετικά με τα θέματα που θα τεθούν στο Άτυπο Συμβούλιο που αφορά τον Πολιτισμό, η κ. Κασσιανίδου ανέφερε ότι στο πρόγραμμα της Προεδρίας γίνεται αναφορά σε όλα τα θέματα που θα θίξουν τα Άτυπα Συμβούλια, «στο δικό μας είναι τα πολιτιστικά δικαιώματα και ειδικά σε σχέση με την τεχνητή νοημοσύνη και πώς αυτή επηρεάζει τα δικαιώματα των καλλιτεχνών», και η παράνομη διακίνηση των πολιτιστικών αγαθών.
Πρόσθεσε ότι όσον αφορά την Προεδρία και τα θέματα που θα πρέπει να χειριστεί η Κύπρος για τον πολιτισμό είναι το Culture Compass που έχει σχεδιάσει ο Επίτροπος για τον Πολιτισμό, το οποίο η Κυπριακή Προεδρία θα φέρει στο Συμβούλιο για τελική ψήφιση τον Μάιο. Επίσης, είπε, γίνονται οι συζητήσεις για το πρόγραμμα AgoraEU που είναι το μεγάλο χρηματοδοτικό πρόγραμμα για τον πολιτισμό για την επόμενη περίοδο, με διπλάσιο προϋπολογισμό από πριν, σημείωσε. «Άρα η Κυπριακή Προεδρία στον τομέα του πολιτισμού έχει να παίξει ένα σημαντικό ρόλο και έχει να χειριστεί πολύ σημαντικά θέματα», πρόσθεσε.
Κλείνοντας, κάλεσε όλους να παρευρίσκονται στα εγκαίνια των εκθέσεων και στις εκδηλώσεις, για στήριξη και ανάδειξη των καλλιτεχνών και όλων όσοι εργάστηκαν για τις δράσεις αυτές. Στην προηγουμένη Προεδρία δεν υπήρχαν σε τέτοιο μεγάλο εύρος πολιτιστικές δράσεις σε τόσες χώρες και με τόσα πολλά άτομα, είπε.
