«Ως εδώ»
«Φτάνει»
«Δεν επιτρέπω ξανά»
«Ξεπέρασε κάθε όριο» «Τελευταία φορά»
«Την επόμενη φορά θα είμαι πιο προσεκτικός»
Πόσα από αυτά εννοούμε και πόσα λέμε για να τα πιστέψουμε οι ίδιοι; Πόσες φορές κάναμε τέτοιες δηλώσεις και τις αναιρέσαμε την επόμενη κιόλας μέρα; Τι μας εμποδίζει να θέσουμε όρια στους άλλους; Για ποιο λόγο τα παραβιάζουμε;
Τα όρια είναι οι κανόνες εκείνοι που διέπουν τις σχέσεις μας με τους άλλους και οι «κόκκινες γραμμές» που βάζουμε σχετικά με το ποια συμπεριφορά επιτρέπουμε και ποια όχι. Κάποιοι από εμάς δυσκολευόμαστε να θέσουμε όρια, ενώ άλλοι να τα τηρήσουμε.
Ένας λόγος που διστάζουμε να βάλουμε περιορισμούς είναι η ανάγκη μας για αποδοχή. Όσο περισσότερο επιζητούμε την επιβεβαίωση της ταυτότητάς μας από τρίτους, τόσο ενθαρρύνουμε την αντίσταση και αναβλητικότητά μας στη θέσπιση ορίων.
Άλλος λόγος είναι ο φόβος της απόρριψης στην περίπτωση που δυσαρεστήσουμε κάποιους. Ένας φόβος που έχει τις ρίζες του στο πώς μεγαλώσαμε και στο πόσο σημαντικός είναι ο τρόπος που μας βλέπουν οι άλλοι.
Αν όμως μάθουμε να θέτουμε τα όρια μας, να τα επιβάλλουμε και να τα διατηρούμε, τότε θα ενδυναμώσουμε τη σχέση με τον πραγματικό μας εαυτό. Απαραίτητη προυπόθεση είναι να εντοπίσουμε τι είναι αυτό που μας ενοχλεί στις σχέσεις μας και ποιες αλλαγές χρειάζεται να κάνουμε προς όφελός μας.
Το πρώτο βήμα είναι να επικοινωνήσουμε στους άλλους αυτά που σκεφτόμαστε, επιθυμούμε και νιώθουμε. Είναι ο τρόπος να έρθουν πιο κοντά, να κατανοήσουν τη δική μας οπτική και να υιοθετήσουν την κατάλληλη συμπεριφορά απέναντί μας.
Άλλο βήμα είναι να αποβάλουμε την ανάγκη αποδοχής, τη νοοτροπία του «people pleasing» και τη στάση «comme il faut» που ενδεχομένως κληρονομήσαμε από την οικογένεια και την κοινωνία. Δίνουμε έτσι το προβάδισμα στις δικές μας επιθυμίες και ανάγκες, σκαρφαλώνουμε στην κορυφή των προτεραιοτήτων και αποκτούμε μία άλλη υπόσταση εναρμονισμένη με τις αξίες μας.
Παράλληλα ενισχύουμε τη σύνδεσή με τον αυθεντικό μας εαυτό, αυτόν που χάθηκε μέσα σε υποχρεώσεις, δρομολόγια και ρουτίνες. Η δημιουργία μίας στοργικής σχέσης τροφοδοτεί περισσότερο την ανάγκη προστασίας του εαυτού μας από συμπεριφορές που τον προσβάλλουν, απειλούν ή αδικούν.
Στο πλαίσιο της προσπάθειας αυτής έχουμε χρέος να απομονώσουμε οτιδήποτε αναστατώνει την ύπαρξή μας, να δώσουμε τέλος σε οποιαδήποτε μορφή καταπίεσης και να απαγορεύσουμε την παραβίαση των «συνόρων» μας από όπου κι αν προέρχεται.
Επομένως δεν πρέπει να ντρεπόμαστε ή να νιώθουμε ενοχές για τα «όχι» που θα πούμε. Ούτε χρειάζεται να τα στολίζουμε με επεξηγήσεις και δικαιολογίες. Το «όχι» στέκει από μόνο του πολύ ψηλά… Είναι μία επιλογή όπως και το «ναι» που επίσης δε χρειάζεται αιτιολογία. Με το να λέμε συνέχεια «ναι» δε γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι. Μάλλον βολικοί και σε ορισμένες περιπτώσεις ευάλωτοι ως γραφικοί…
Αφού δηλώσουμε με ευγένεια και σαφήνεια τα όρια μας, οφείλουμε να είμαστε συνεπείς και σταθεροί. Σε αντίθετη περίπτωση δημιουργούμε τέτοια σύγχυση που κανείς δε θα μας παίρνει στα σοβαρά. Αν εμείς οι ίδιοι παραβιάζουμε τα όρια μας, γιατί όχι και οι άλλοι;
Βάζω όρια σημαίνει δημιουργώ υγιείς και ουσιαστικές σχέσεις με τους ανθρώπους.
Βάζω όρια σημαίνει φροντίζω τον εαυτό μου και κρατώ κοντά μου αυτούς που τα αναγνωρίζουν.
Ιωάννα Ξανθούλη, Master Life Coach, Parent Coach, Accredited Practitioner Coach από τον IAPC&M (International Authority for Professional Coaching and Mentoring), μέλος της ICF Κύπρου και ICM (International Coaching and Mentoring) Ελλάδας
