Kathimerini.gr
Ο 20χρονος Τζανάν Μον κάπνισε το πρώτο του ηλεκτρονικό τσιγάρο μαριχουάνας πριν από ένα χρόνο. Στα τέλη του φθινοπώρου κατανάλωνε πολλές κάψουλες υγρής κάνναβης την εβδομάδα, περισσότερες από όσες αντέχει ένας κανονικός άνθρωπος, όπως ο ίδιος λέει. Στις αρχές Δεκεμβρίου, όμως, βρέθηκε στα επείγοντα νοσοκομείου στο Σαν Ντιέγκο έχοντας υποστεί συμπίεση του πνεύμονα εξαιτίας θύλακα αέρα, για να διαγνωσθεί με πνευμονολογικό νόσημα, σχετιζόμενο με τη χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου. Οι ιατροί βύθισαν τον Μον σε τεχνητό κώμα και τον διασωλήνωσαν, με τον ασθενή να χάνει 25 κιλά σε δύο εβδομάδες νοσηλείας. Η ιατρική ομάδα έδωσε αρχικά στον Μον μόλις 5% πιθανότητες επιβίωσης, ενώ αφού έλαβε εξιτήριο, υποσχέθηκε στον εαυτό του ότι δεν θα κάπνιζε άλλο ηλεκτρονικό τσιγάρο μαριχουάνας. Οταν προσβλήθηκε με ήπια μορφή της COVID-19 κατά τη διάρκεια οικογενειακής εκδήλωσης πριν από τρεις μήνες, συνειδητοποίησε ότι αν δεν είχε διακόψει τη βλαβερή συνήθεια, σήμερα θα ήταν νεκρός.
Από τις πρώτες ημέρες της πανδημίας, ειδικοί προειδοποίησαν ότι ο κορωνοϊός εκμεταλλεύεται τις βλάβες που εμφανίζουν οι πνεύμονες καπνιστών συμβατικών και ηλεκτρονικών τσιγάρων. Ερευνητές αρχίζουν τώρα να συνειδητοποιούν τον μηχανισμό που ενισχύει τη μεταδοτικότητα του ιού χάρη στο κάπνισμα, προκαλώντας επικίνδυνα συμπτώματα στους ασθενείς.
«Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι το κάπνισμα αυξάνει την επικινδυνότητα της COVID-19», λέει η παιδο-πνευμονολόγος του Πανεπιστημίου Κολούμπια, δρ Στέφανι Λοβίνσκι. Η περυσινή «κρίση του ηλεκτρονικού τσιγάρου», κατά τη διάρκεια της οποίας χιλιάδες άνθρωποι αρρώστησαν και νοσηλεύθηκαν με βαριά πνευμονολογικά και αναπνευστικά νοσήματα, υπογράμμισε τους κινδύνους της χρήσης τέτοιων συσκευών και ιδιαίτερα των παράνομων ηλεκτρονικών τσιγάρων κάνναβης. Αν και πολλές μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι το κάπνισμα τσιγάρων μπορεί να διπλασιάσει τον κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών συμπτωμάτων του κορωνοϊού, τα στοιχεία για τη σχέση μεταξύ ηλεκτρονικού τσιγάρου και COVID-19 μόλις τώρα αρχίζουν να δημοσιοποιούνται. Ομάδα ερευνητών διαπίστωσε πρόσφατα ότι οι νέοι, που κάνουν χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων, έχουν πέντε φορές μεγαλύτερες πιθανότητες να προσβληθούν από κορωνοϊό. Οι ιατροί δεν γνωρίζουν, όμως, γιατί κάποιοι χρήστες ηλεκτρονικού τσιγάρου τείνουν να νοσούν πιο βαριά από COVID-19, ενώ άλλοι όχι. Αυτές οι απορίες δυσχεραίνουν τις προσπάθειες των ειδικών να πείσουν το κοινό για τους κινδύνους του συμβατικού και του ηλεκτρονικού καπνίσματος.
Οι συστηματικοί εθισμένοι χρήστες νικοτίνης σε ηλεκτρονικό τσιγάρο δηλώνουν αμετανόητοι και αποφασισμένοι να συνεχίσουν τη χρήση. «Οι πνεύμονες δεν είναι σχεδιασμένοι να εισπνέουν καπνό. Τα προϊόντα αυτά είναι ιδιαίτερα βλαβερά», λέει ο πνευμονολόγος του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια, δρ Ντρου Χάρις. Περίπου 34 εκατ. ενήλικες καπνίζουν τσιγάρο στις ΗΠΑ, με πολλούς να ανήκουν σε μειονότητες και σε χαμηλά εισοδηματικά στρώματα, ομάδες που αποδείχθηκαν πιο ευάλωτες στον κορωνοϊό. Την ίδια ώρα, περισσότεροι από 5 εκατ. μαθητές γυμνασίου και λυκείου ανέφεραν ότι χρησιμοποιούν ηλεκτρονικό τσιγάρο. Τα ενεργά συστατικά συμβατικού και ηλεκτρονικού τσιγάρου διαφέρουν σημαντικά. Οι ειδικοί εκφράζουν, όμως, την ανησυχία τους για προσθετικές ουσίες, όπως βαρέα μέταλλα και βιταμίνη Ε, που εκλύουν τοξίνες και σωματίδια, ικανά να βλάψουν τους ευαίσθητους ιστούς των πνευμόνων.
Οι έρευνες
Δεκαετίες ερευνών απέδειξαν την ικανότητα του καπνίσματος να βλάπτει το ανοσοποιητικό σύστημα, ανοίγοντας τον δρόμο σε επικίνδυνους «εισβολείς», όπως μικρόβια και βακτήρια και πλήττοντας την ικανότητα του οργανισμού να αναγνωρίζει υγιείς ιστούς. Οι πνεύμονες καπνιστών μπορεί να είναι μόνιμα ερεθισμένοι και γεμάτοι βλέννα, περιορίζοντας το εύρος των αναπνευστικών διόδων και μειώνοντας την οξυγόνωση του εγκεφάλου. Η δρ Λοβίνσκι παρομοιάζει την αρχιτεκτονική των πνευμόνων με τσαμπί σταφύλια, γεμάτα αέριο: «Το χρόνιο κάπνισμα καταστρέφει τα σταφύλια αυτά, που γίνονται μαλακά και μαραμένα». Λιγότερα στοιχεία υπάρχουν για το ηλεκτρονικό τσιγάρο, αν και ανάλογα πνευμονολογικά νοσήματα έχουν ήδη καταγραφεί σε χρήστες τους. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο κάνει τα εργαστηριακά ποντίκια πιο ευάλωτα σε βακτήρια και ιούς, προκαλώντας φλεγμονές μέχρι και εκτός των ορίων των πνευμόνων.
Μετά την έξαρσή τους τον περασμένο Σεπτέμβριο, τα κρούσματα πνευμονολογικών ασθενειών μεταξύ χρηστών ηλεκτρονικών τσιγάρων υποχώρησαν σημαντικά. Οι αμερικανικές ομοσπονδιακές υπηρεσίες δεν έχουν, όμως, συνεχίσει την καταγραφή των ασθενών της πάθησης, λόγω φόρτου εργασίας εξαιτίας του κορωνοϊού. Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι ο κορωνοϊός διεισδύει πιο εύκολα στον οργανισμό καπνιστών. Το κάπνισμα μοιάζει να αλλοιώνει την επιφάνεια ορισμένων κυττάρων, υποχρεώνοντάς τα να καλύπτονται με το μόριο ACE-2, την ίδια πρωτεΐνη που αξιοποιεί ο κορωνοϊός για να πλήξει τους στόχους του. Τα δεδομένα αυτά ενδέχεται να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε γιατί πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι το κάπνισμα στις ηλικίες 13 με 24 συνδέεται άμεσα με την προσβολή από COVID-19.
Η δρ Λοβίνσκι εκφράζει την ανησυχία ότι το άγχος που προκαλούν η πανδημία και οι αποδεδειγμένες αγχολυτικές ιδιότητες της νικοτίνης και της κάνναβης, μπορεί να αποδειχθούν ισχυρά κίνητρα για τη συνέχιση της θανατηφόρας συνήθειας.
