Στην τελευταία συνεδρίαση της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι Ευρωβουλευτές, ο Πρόεδρος της Επιτροπής κ. Barroso και ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Υπουργών Βενιζέλος συζήτησαν τα διδάγματα που αντλούνται από τον εορτασμό των εκατό χρόνων μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο για το μέλλον της Ευρώπης. Είναι πράγματι σημαντικό να μπορεί κανείς να γυρνάει στο παρελθόν, να θυμάται το σκεπτικό πίσω από την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, συμπεριλαμβανομένων αυτών που ήθελαν τότε να αποφύγουν οι ιδρυτές της σημερινής Ένωσης καθώς και τους στόχους που είχαν θέσει στους εαυτούς τους. Μόνο έτσι μπορούμε να εκτιμήσουμε τι έχουμε πετύχει και κατά πόσον θέλουμε νε βαδίσουμε στα βήματα τους ή να αλλάξουμε κατεύθυνση.
Είναι, βεβαίως, μια απλοποίηση πολύπλοκων ιστορικών στιγμών και αποφάσεων, αλλά όλοι συμφωνούν ότι στην ουσία η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση ξεκίνησε με το εξής σκεπτικό: αν δημιουργηθούν πυκνοί δεσμοί και κοινά συμφέροντα μεταξύ χωρών, ο πόλεμος μεταξύ τους δεν θα είναι πια δυνατόν, καθώς δεν θα υπάρχει νικητής, θα έβγαιναν όλοι χαμένοι. Ένα δίδαγμα που μάθαμε είναι ότι ο πόλεμος αποτελεί σχεδόν τη λογική συνέχεια του εθνικισμού μόλις παρουσιάζονται ανταγωνιστικά συμφέροντα. Για για να αποφευχθεί άλλος καταστροφικός πόλεμος και αδελφοκτονία, η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση ρίχνει τα θεμέλια για μια βιώσιμη ειρήνη μέσω της δημιουργίας μιας κοινής οικονομίας και κοινών θεσμών όπου κανένας δεν παίρνει αποφάσεις μονόπλευρα. Ήταν η εποχή της πολυμερούς δημοκρατίας.
Σε ένα σημαντικό βαθμό έγινε όντως αυτό. Δεν αρκεί, όμως, να ισχυριζόμαστε ότι είμαστε μια δημοκρατία για να είμαστε πράγματι μια υγιή δημοκρατία. Δεν είναι αρκετό να λέμε ότι υποστηρίζουμε τις αξίες και τις αρχές όπως την ανοχή, την αλληλεγγύη ή το σεβασμό της διαφορετικότητας για να μεταφράζεται αυτό και στην πράξη. Διακηρυκτικά, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένα αξιοσημείωτο επίτευγμα με τις Συνθήκες της και τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της. Αλλά στην πραγματικότητα οστών και σάρκας, πόσοι συμπολίτες μας ζουν σε συνθήκες φτώχειας και περιθωριοποίησης, πόσοι είναι άνεργοι, πόσοι υφίστανται διακρίσεις λόγω της θρησκείας τους ή του σεξουαλικού προσανατολισμού τους;
Ναι, ζούμε προς στιγμήν ειρηνικά. Αλλά δεν ζούμε σε δίκαιη κοινωνία . Και η αδικία διαπράττει θλίψη, απογοήτευση, θυμό, εθνικισμό, ξενοφοβία… και μερικές φορές και πόλεμο. Να είμαστε υπερήφανοι για όσα έχουμε επιτύχει ως Ευρωπαίοι, αλλά να μην ξεχνάμε ότι έχουμε ακόμα δρόμο μπροστά μας, δεν έχουμε φτάσει στο τέλος της ιστορίας.
* Ευρωβουλευτής ΑΚΕΛ Αριστερά Νέες Δυνάμεις
