Σύγκριση κόστους σπουδών σε Κύπρο και Ηνωμένο Βασίλειο

Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε από πολλούς υποψήφιους φοιτητές τριτοβάθμιων ιδρυμάτων μια στροφή προς τις σπουδές σε Κύπρο και σε Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ) αντί για την Ελλάδα. Η Ελλάδα, εξαιτίας των γνωστών οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια, αλλά και των διαχρονικών προβλημάτων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (π.χ. καταλήψεις σε πανεπιστήμια, ακυρώσεις εξετάσεων), γίνεται χρόνο με το χρόνο λιγότερο επιθυμητή για σπουδές από τους Κύπριους φοιτητές. Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία Κύπρου, κατά το έτος 2010/11, 43.98% των Κύπριων φοιτητών του εξωτερικού σπούδαζαν στο ΗΒ, ενώ το 2002/03 το ποσοστό αυτό ήταν πιο κάτω και από το μισό, στο 17%. Το αντίστοιχο ποσοστό των Κυπρίων που σπούδαζαν στην Ελλάδα το 2002/03 ήταν 64,7% και το 2010/11 είχε μειωθεί στο 46.8%. Αν η πιο πάνω τάση συνεχιστεί τότε πολύ σύντομα ο αριθμός των Κύπριων φοιτητών που σπουδάζουν στο ΗΒ θα ξεπεράσει τον αντίστοιχο αριθμό της Ελλάδας. Παράλληλα, παρατηρούμε ότι όλο και περισσότεροι φοιτητές από την Ελλάδα επιλέγουν κυπριακά κολλέγια και πανεπιστήμια για τις σπουδές τους.

Με αφορμή τις πιο πάνω τάσεις, παρουσιάζουμε σήμερα μια συγκριτική κατάσταση του κόστους απόκτησης αξιολογημένου πτυχίου σε Κύπρο και σε ΗΒ, δύο χώρες που παραδοσιακά προσελκύουν πολύ μεγάλο, αν όχι και το μεγαλύτερο αριθμό Κυπρίων φοιτητών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Στην ανάλυση μας δεν έχουμε συμπεριλάβει τις περιπτώσεις όπου η εκπαίδευση παρέχεται δωρεάν στους Κύπριους φοιτητές π.χ. τα κρατικά πανεπιστήμια της Κύπρου. Παρόλα αυτά, ο αναγνώστης μπορεί εύκολα με μια ματιά στον πίνακα που ακολουθεί να υπολογίσει το κόστος σπουδών σε ένα από τα κρατικά πανεπιστήμια αφού αφαιρέσει τα δίδακτρα από το συνολικό κόστος.

(*)Στην περίπτωση της Κύπρου, παρουσιάζουμε ξεχωριστά τις σπουδές σε κολλέγια και πανεπιστήμια καθότι υπάρχει μεγάλη διαφορά στο ποσό των διδάκτρων. Όμως, και στις δύο αυτές κατηγορίες, τα ποσά είναι για φοίτηση σε αξιολογημένα/πιστοποιημένα προγράμματα σπουδών.
(**) Το κόστος διαμονής αφορά φοιτητές που σπουδάζουν και διαμένουν μακριά από το σπίτι τους π.χ. φοιτητές από Λεμεσό που σπουδάζουν και διαμένουν στη Λευκωσία.
 (***) Η διάρκεια σπουδών για απόκτηση πτυχίου είναι 4 χρόνια για την Κύπρο και την Σκωτία και 3 χρόνια για την Αγγλία και Ουαλία.
(****) Δίδονται από μερικά πανεπιστήμια σε φοιτητές που το εισόδημα της οικογένειας τους δεν ξεπερνά τις £16.000 - £25000 αναλόγως πανεπιστημίου (περίπου €20.000 - €31.000). Επίσης δίδονται υποτροφίες σε άριστους φοιτητές.
(*****)Το ύψος της φοιτητικής χορηγίας βασίζεται σε εισοδηματικά κριτήρια και περιουσιακά στοιχεία της οικογένειας του φοιτητή. Μπορείτε να κατεβάσετε την αίτηση από εδώ: http://www.mof.gov.cy/mof/mof.nsf/page04_gr/page04_gr?OpenDocument&Start=1&Count=1000&Expand=1

Υποσημειώσεις
• Τα ποσά που αναφέρονται στον Πίνακα 1 είναι ενδεικτικά και αντικατοπτρίζουν το μέσο όρο των προαναφερθέντων κατηγοριών.
• Η μετατροπή στερλίνας σε ευρώ (1€ = 0.80£) είναι ενδεικτική και μπορεί να διαφοροποιηθεί.
• Στα ποσά των διδάκτρων δεν έχουμε συμπεριλάβει τυχόν επιπρόσθετες εκπτώσεις ή/και υποτροφίες που μπορεί να δοθούν στο φοιτητή. 

Το ελκυστικό και με ευνοϊκούς όρους Ευρωπαϊκό Φοιτητικό Δάνειο
 
Οι υποψήφιοι φοιτητές που θα σπουδάσουν στο ΗΒ έχουν την ευκαιρία να αιτηθούν και να πάρουν το Ευρωπαϊκό Φοιτητικό Δάνειο (ΕΦΔ) (https://www.gov.uk/student-finance/overview) που παρέχεται από το Student Finance England (http://www.sfengland.slc.co.uk) σε όλους τους κοινοτικούς φοιτητές που σπουδάζουν στο ΗΒ. Οι όροι αποπληρωμής του δανείου αυτού το κάνουν αρκετά ελκυστικό και είναι ο λόγος που πάρα πολλοί Κύπριοι φοιτητές επιλέγουν την αποπληρωμή των διδάκτρων τους με αυτό τον τρόπο. Το δάνειο καλύπτει τα δίδακτρα του πανεπιστημίου στο ΗΒ για όλη την διάρκεια των σπουδών του φοιτητή. Για παράδειγμα, αν τα δίδακτρα του πανεπιστημίου που επιλέγει ένας φοιτητής είναι £9.000 στερλίνες ανά έτος, τότε το συνολικό ποσό του δανείου ανέρχεται σε £27.000. Καλύπτει δηλαδή και τα τρία χρόνια που διαρκούν οι σπουδές.

Στην περίπτωση της Ουαλίας, το ΕΦΔ καλύπτει τα δίδακτρα του πανεπιστημίου μετά από την πληρωμή της κρατική βοήθειας (9000-5315=£3685) από την κυβέρνηση της Ουαλίας που δίδεται σε όλους του κοινοτικούς φοιτητές. Επίσης στην περίπτωση της Σκωτίας τα δίδακτρα, που ανέρχονται σε £1820 πληρώνονται από τη κυβέρνηση της Σκωτίας και συνεπώς ο φοιτητής δεν χρειάζεται το ΕΦΔ.

Το ΕΦΔ θεωρείται αρκετά ελκυστικό κυρίως για δύο λόγους:

1. To επιτόκιο του δανείου είναι πολύ χαμηλό και είναι ίσο με το ποσοστό του πληθωρισμού στο ΗΒ. Συνεπώς, ο φοιτητής αποφεύγει τα ψηλά τραπεζικά επιτόκια.

2. Η αποπληρωμή του δανείου αρχίζει όταν ο φοιτητής, μετά τη συμπλήρωση των σπουδών του, αποκτήσει ετήσιο εισόδημα που ξεπερνάει το ποσό των £21.000 στερλινών ή €25.000 ευρώ περίπου. Με άλλα λόγια αν ο φοιτητής με την επιστροφή του στην Κύπρο δουλεύει με μηνιαίο μισθό μικρότερο από €2.083 (€2083 Χ 12 = €24.996) τότε δεν υποχρεούται να ξεκινήσει την αποπληρωμή του ΕΦΔ.

Επίσης, για τους απόφοιτους που το εισόδημα τους έχει ξεπεράσει τις €25.000 η αποπληρωμή γίνεται με την αποκοπή ενός πολύ μικρού ποσοστού του ποσού πέραν των €25.000. Για παράδειγμα, αν ο απόφοιτος αμείβεται με €30.600 ανά έτος  η €2.550 μηνιαίως τότε θα πρέπει να πληρώσει για το δάνειο του ένα ποσοστό πάνω στις €5.600 (€30.600 - €25.000) και όχι πάνω σε ολόκληρο το ποσό (€30.600). Συγκεκριμένα η δόση του δανείου για εισόδημα €30.600 ανά έτος ανέρχεται σε €36 μηνιαίως!

Πολλοί νέοι σήμερα που έχουν πάρει το δάνειο ανησυχούν ότι λόγω της οικονομικής κρίσης μπορεί να χάσουν την εργασία τους ή να μειωθεί το εισόδημα τους, και συνεπώς θα αδυνατούν να αποπληρώσουν το δάνειο αυτό. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η αποπληρωμή του ΕΦΔ αναστέλλεται σε περίπτωση που ο φοιτητής/εργαζόμενος χάσει τη δουλειά του ή αν το εισόδημα του μειωθεί και ανέρχεται πλέον σε λιγότερο από €25.000 ετησίως. Το ΕΦΔ έχει διάρκεια 30 χρόνων και σε περίπτωση που δεν αποπληρωθεί μέσα σε αυτό το διάστημα, τότε το δάνειο διαγράφεται και ο φοιτητής δε θα χρειαστεί να το αποπληρώσει.

‘Οικονομικές Σπουδές’ σε περίοδο οικονομικής κρίσης

Σήμερα, με δεδομένες τις οικονομικές δυσκολίες πολλών οικογενειών στην Κύπρο, το θέμα της απόκτησης πτυχίου είναι μία επιπλέον σημαντική οικονομική επιβάρυνση. Στις πλείστες των περιπτώσεων, τουλάχιστον σε πτυχιακό επίπεδο, είναι οι γονείς των φοιτητών που επωμίζονται το κόστος αυτό και όχι οι φοιτητές. Δυστυχώς, υπάρχουν περιπτώσεις γονέων που είτε αδυνατούν να πληρώσουν για τις σπουδές των παιδιών τους, είτε αναγκάζονται να διακόψουν τις σπουδές τους εφόσον δεν μπορούν πλέον να καλύψουν τα έξοδα των διδάκτρων, της διαμονής και της διατροφής.

Πολλοί από τους φοιτητές βασίζουν την χρηματοδότηση των σπουδών τους στην σύναψη δανείου σε κάποια κυπριακή τράπεζα. Ιδιαίτερα τώρα με τη μεγάλη οικονομική ύφεση αλλά και τα προβλήματα των κυπριακών τραπεζών, οι γονείς αλλά και οι φοιτητές θα δυσκολεύονται πολύ να παίρνουν καινούρια φοιτητικά δάνεια για τις σπουδές τους. Το ΕΦΔ είναι ίσως η μοναδική λύση για χρηματοδότηση των διδάκτρων στους εξαιρετικά δύσκολους καιρούς που βιώνει η Κύπρος. Παράλληλα, εκτός από το ΕΦΔ, δίδονται από αριθμό πανεπιστημίων υποτροφίες σε φοιτητές που οι οικογένειές τους δεν ξεπερνούν το εισόδημα των €30.6500. Ιδιαίτερα τώρα με την αύξηση της ανεργίας αλλά και τις μειώσεις μισθών, πολλοί γονείς φοιτητών εμπίπτουν στα εισοδηματικά κριτήρια αυτών των πανεπιστημίων, συνεπώς μπορούν να πάρουν αυτή την επιπλέον οικονομική βοήθεια.

Όπως φαίνεται και από τον Πίνακα 1 αλλά και με τα δεδομένα που περιγράψαμε πιο πάνω, το πτυχίο από πανεπιστήμιο του ΗΒ είναι η καλύτερη και πιο συμφέρουσα οικονομικά επιλογή αν ο φοιτητής επιλέξει να πληρώσει τα δίδακτρα με δάνειο από το ΕΦΔ. Εύλογα θα σκεφτεί κάποιος ότι το ΕΦΔ δεν παύει από του να είναι ένα δάνειο που τελικά θα ζητηθεί από το φοιτητή να αποπληρώσει σε μεταγενέστερο στάδιο. Παρόλα αυτά, είναι πολύ διαφορετικό για μια οικογένεια να πληρώσει τα δίδακτρα τώρα, μέσα σε αυτή την πρωτόγνωρη οικονομική κρίση από το να πάρει παράταση και να αποπληρώσει τα δίδακτρα σε πολύ μικρές δόσεις, μετά από αρκετά χρόνια ολοκλήρωσης των σπουδών του παιδιού τους, όταν αυτό θα έχει ήδη κατασταλάξει επαγγελματικά και θα αμείβεται με ένα πολύ καλό μισθό. Ας μην ξεχνάμε επίσης και τους εξαιρετικούς όρους αποπληρωμής που το καθιστούν ένα πολύ ελκυστικό δάνειο.

*Ο Δρ. Άδωνις Αμερικάνος είναι Διευθυντής του TCS Educational Consultants