Του Απόστολου Τομαρά
Ικανοποιημένη για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των εταιρειών που εξέφρασαν ενδιαφέρον για το τεμάχια 6, 8 και 10 της ΑΟΖ είναι η κυβέρνηση. Ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Λακκοτρύπης σε συνέντευξή του στην «Κ» προβαίνει σε μία πρώτη αποτίμηση της διαδικασίας υποβολής αιτήσεων για νέες άδειες, τονίζοντας ότι την κυβέρνηση αυτό που την ενδιαφέρει δεν είναι η ποσότητα, αλλά η οικονομική ευρωστία των ενδιαφερόμενων εταιρειών, καθώς επίσης και η εμπειρία τους, στόχος που, όπως τόνισε, έχει επιτευχθεί.
–Ο Γ΄ Γύρος Αδειοδότησης είναι πραγματικότητα. Είστε ικανοποιημένος από το ενδιαφέρον;
–Πρέπει να πω ότι είμαστε απόλυτα ικανοποιημένοι ως υπουργείο από το αποτέλεσμα της διαδικασίας υποβολής αιτήσεων, όχι μόνο για την ποιότητα των ενδιαφερόμενων εταιρειών, αλλά και για το γεγονός ότι λήφθηκαν αιτήσεις για όλα τα προς αδειοδότηση ερευνητικά τεμάχια. Υπενθυμίζω ότι από οκτώ εταιρείες λάβαμε έξι συνολικά αιτήσεις και για τα τρία τεμάχια, το 6, το 8 και το 10.
–Όμως ο αριθμός των αιτήσεων είναι μικρός.
–Είναι πολύ πιο σημαντικό για εμάς ότι οι έξι αιτήσεις αφορούν σε όλα ανεξαιρέτως τα τεμάχια που επιθυμούμε να αδειοδοτήσουμε στην ΑΟΖ μας. Επιπρόσθετα, να τονίσω ότι στόχος μας με τη διαδικασία που σχεδιάσαμε ήταν, ακριβώς, να προσελκύσουμε εταιρείες με οικονομική ευρωστία και εμπειρία, τόσο στο στάδιο της έρευνας όσο και της εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, για δραστηριοποίηση στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Και ευτυχήσαμε να τον πετύχουμε παρά τις αντικειμενικά δύσκολες συνθήκες που επικρατούν στην παγκόσμια βιομηχανία υδρογονανθράκων, τη στιγμή μάλιστα που ανά την υφήλιο είναι αυτήν την περίοδο διαθέσιμα προς αδειοδότηση σχεδόν 5.200 υπεράκτια ερευνητικά τεμάχια.
–Η επαναπροσέγγιση Ισραήλ-Τουρκίας έχει φουντώσει τα σενάρια για αγωγό Φ.Α. μέσω Τουρκίας. Οι τελευταίες πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία εκτιμάτε ότι θα επιδράσουν αρνητικά;
–Αυτού του είδους οι καταστάσεις, που προκαλούν αβεβαιότητα και αναταραχή, είναι εις βάρος ενός σταθερού επενδυτικού κλίματος, το οποίο επιζητούν οι εταιρείες έτσι και αλλιώς. Από εκεί και πέρα, πολλά εξαρτώνται από τι είδους συμφωνίες γίνονται και τι εγγυήσεις μπαίνουν στο τραπέζι. Το βέβαιο είναι ότι αναταραχές, οπουδήποτε κι αν εμφανίζονται, δεν ευνοούν τα δισεκατομμύρια των επενδύσεων που χρειάζονται για ανάλογες δραστηριότητες.
–Σε ενδεχόμενη συνεργασία Ισραήλ-Τουρκίας στα ενεργειακά, η πώληση Φ.Α. από την Κύπρο στην Τουρκία συνεχίζει να αποτελεί μη εφικτό στόχο;
–Για μας είναι ξεκάθαρο και το έχουμε πει επανειλημμένα. Το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημά μας είναι η εισβολή και η κατοχή. Κατ’ επέκταση, οποιεσδήποτε ενεργειακές προοπτικές που υπάρχουν δεν πρέπει να μας εκτρέπουν από τον απώτερο στόχο που είναι μία δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού. Χωρίς επίλυση του πολιτικού προβλήματος, δεν μπορεί να εξεταστεί η Τουρκία ούτε καν ως επιλογή.
–Δεν πρέπει, όμως, να περνάει απαρατήρητο ότι ενδεχόμενη φυγή ισραηλινών κοιτασμάτων θα προκαλέσει παρενέργειες στην ανάπτυξη ενεργειακών υποδομών στην περιοχή.
–Βεβαίως τα κοιτάσματα που έχουν ανακαλυφθεί, αλλά και αυτά που ευελπιστούμε να εντοπιστούν, έχουν μεγάλη σημασία, είναι το άλφα και το ωμέγα για να σχεδιάσεις οποιεσδήποτε υποδομές. Η βιωσιμότητά τους, άλλωστε, εξαρτάται από τις ποσότητες.
–Η Ιορδανία είναι εν δυνάμει νέο μέρος στις συμφωνίες που έχουν συναφθεί;
–Ναι, βεβαίως. Φαίνεται ότι υπάρχουν εμπορικές συζητήσεις μεταξύ εταιρειών για διοχέτευση ισραηλινού Φ.Α., αλλά αυτό αφορά στις ίδιες τις εταιρείες.
–Το δίκτυο αγωγών που σχεδιάζεται στην περιοχή περιλαμβάνει και την Ιορδανία. Να υποθέσουμε ότι υπάρχει προοπτική και για το κυπριακό Φ.Α.;
–Όλα εξαρτώνται από το πόσο συμφέρουσες είναι οι υποδομές αυτές. Υπάρχουν κάποια υφιστάμενα δίκτυα Φ.Α., χερσαία και υποθαλάσσια. Από εκεί και πέρα, όλα εξαρτώνται από τις εμπορικές συμφωνίες. Εάν δηλαδή η ιορδανική αγορά ικανοποιηθεί από πιθανή πώληση ισραηλινού Φ.Α., τότε, ναι, θα γίνουν και οι κατάλληλες υποδομές.
–Υπάρχουν, όμως, και πολιτικά εμπόδια. Μπορούν να ξεπεραστούν;
–Είναι πεποίθησή μας ότι οι ανακαλύψεις Φ.Α., σε συνάρτηση με την ανάγκη για ενεργειακή ασφάλεια και επάρκεια, μπορούν να φέρουν τις χώρες κοντά, ακόμα και στις περιπτώσεις στις οποίες υπήρχαν παραδοσιακές αντιπαλότητες.
–Με όσα μου περιγράφετε, η Αίγυπτος παραμένει δυνητική αγοράστρια του κυπριακού Φ.Α.
–Για το συγκεκριμένο θέμα, αλλά και γενικότερα για τις σχέσεις με την Αίγυπτο, θα έχουμε να πούμε αρκετά πολύ σύντομα. Δουλεύουμε ήδη παράλληλα σε διάφορες συμφωνίες, τόσο σε κρατικό όσο και σε εταιρικό επίπεδο, και ευελπιστώ να έχουμε πρόοδο πολύ σύντομα.
–Υπάρχει αντίδραση σε όλες εκείνες τις φωνές που επιμένουν ότι η αιγυπτιακή αγορά είναι κλειστή για τα κοιτάσματα του «Αφροδίτη»;
–Έχουν απαντήσει ήδη οι Αιγύπτιοι αξιωματούχοι. Από τον περασμένο Αύγουστο που ανακοινώθηκε η ανακάλυψη του Zohr, όλες οι προβλέψεις για αυξημένη ζήτηση ενέργειας από πλευράς Αιγύπτου, σε συνδυασμό με τη μείωση παραγωγής από αιγυπτιακά κοιτάσματα, καταδεικνύουν ότι δημιουργούνται νέες ανάγκες για Φ.Α. Υπάρχουν τρεις διαφορετικοί χρήστες Φ.Α. στην αιγυπτιακή αγορά: για ηλεκτροπαραγωγή, για τη βιομηχανία πετροχημικών και για υγροποίηση και εξαγωγή από τα δύο σχεδόν αδρανή τερματικά υγροποίησης.
–Στο σενάριο που ξεμείνουμε από αγοραστές στην περιοχή, υπάρχει plan B;
–Έχουμε εξετάσει όλα τα πιθανά σενάρια, με τα οποία θα μπορούσαμε να εκμεταλλευτούμε το «Αφροδίτη». Προς τούτο, έγιναν από πλευράς μας συγκεκριμένες κινήσεις. Για παράδειγμα, η εξαγορά μεριδίου του τεμαχίου 12 από την BG και τώρα Shell, ήταν για να ευθυγραμμίσει τα εμπορικά συμφέροντα με την Αίγυπτο και να επιφέρει τεχνογνωσία και οικονομικό βάθος στην κοινοπραξία του τεμαχίου 12. Ταυτόχρονα, μία από τις κορυφαίες προτεραιότητές μας είναι οι περαιτέρω ανακαλύψεις Φ.Α. στην κυπριακή ΑΟΖ, για να αυξηθούν οι ποσότητες και οι επιλογές μας στον τρόπο εξαγωγής τους.
–Με το Κυπριακό σε εκκρεμότητα, μπορεί να πωληθεί Φ.Α. από το «Αφροδίτη»;
–Όλη η προσπάθειά μας είναι προς αυτήν την κατεύθυνση. Γι’ αυτό αναζητούμε δυνητικούς αγοραστές στην αγορά της Αιγύπτου. Οι τρεις εταιρείες που είναι στο «Αφροδίτη» είναι σοβαρές και δεν θα εμπλέκονταν σε συζητήσεις εάν διαπίστωναν ότι δεν υπάρχει προοπτική.
–Πότε τοποθετείτε χρονικά την παραγωγή;
–Το νέο σχέδιο ανάπτυξης που έχουμε λάβει αναφέρεται σε ημερομηνίες μεταξύ 2020 – 2022. Πολλά εξαρτώνται, όμως, από τις εμπορικές συμφωνίες.
