Του Ανδρέα Ανδρέου
Η πρώτη επίσημη αντίδραση μετά την άτακτη φυγή που προκάλεσε η κατάργηση του κυπριακού επενδυτικού προγράμματος για απόκτηση ιθαγένειας ήρθε πριν από λίγες μέρες. Αυτή αφορά ένα «facelift» του προγράμματος χορήγησης άδειας μετανάστευσης μέσω της ταχείας οδού (fast track) σε άτομα που είναι υπήκοοι τρίτων χωρών. Η επιτυχής αίτηση στοχεύει στην χορήγηση μιας τέτοιας άδειας μετανάστευσης μέσα σε περίοδο δύο μηνών.
Υπενθυμίζω πως το αντίστοιχο πρόγραμμα που ήταν σε ισχύ την περίοδο 2011 – 2014, έδωσε και το έναυσμα να αρχίσουν να έρχονται στην Κύπρο υπήκοοι τρίτων χωρών που μέχρι τότε μας ήταν άγνωστοι, όπως για παράδειγμα Κινέζοι. Αναφέρω επίσης πως και τότε παρατηρήθηκαν φαινόμενα εκμετάλλευσης του εν λόγω προγράμματος, με τρόπους που προκάλεσαν δυσφορία σε επενδυτές ως προς το τι ακριβώς αγόραζαν έναντι του τιμήματος που κατέβαλλαν για γρήγορη εξέταση της αίτησής τους. Το φαινόμενο κάπου ξεχάστηκε, αποσιωπήθηκε και παράπεσε επειδή ακολούθησε το μεγαλύτερο και νοστιμότερο γλύκισμα: αυτό της απόκτησης υπηκοότητας μέσω επενδύσεων.
Το διάστημα που ακολούθησε την κατάργηση του λεγόμενου ΚΕΠ, επανήλθε στην επιφάνεια το άλλο (μικρότερο) πρόγραμμα, αυτό της χορήγησης άδειας μετανάστευσης, ιδιαίτερα από τους developers. Πριν από λίγες μέρες, λοιπόν, το ΥΠΕΣ δημοσίευσε την 3η αναθεώρηση κριτηρίων του εν λόγω προγράμματος, η οποία αφενός στοχεύει να ενθαρρύνει τις επενδύσεις από άτομα τρίτων χωρών και αφετέρου ορίζουν πιο ξεκάθαρα το πλαίσιο λειτουργίας του προγράμματος, έτσι ώστε να αποφευχθούν πρακτικές εκμετάλλευσής του με τρόπο που να μας εκθέτει ως χώρα. Φυσικά, επαναλαμβάνω πως το πρόγραμμα δεν αφορά σε απόκτηση ιθαγένειας, αλλά αφορά σε απόκτηση άδειας μετανάστευσης.
Ο επενδυτής λοιπόν που αιτείται άδειας μετανάστευσης πρέπει να πληροί ένα από τα επενδυτικά κριτήρια που θέτει η πολιτική και τα οποία είναι τα ακόλουθα:
Αγορά κατοικίας ή διαμερίσματος από εταιρεία ανάπτυξης γης τιμήματος αγοράς τουλάχιστον €300.000 πλέον ΦΠΑ. Η πώληση της εν λόγω μονάδας θα πρέπει να είναι η πρώτη της. Άρα δεν αφορά σε μεταπώληση.
Αγορά άλλης μορφής ακινήτων (εξαιρουμένων των κατοικιών και των διαμερισμάτων), όπως καταστήματα, γραφεία, ξενοδοχεία κ,λπ, ή ακόμα και συνδυασμό αυτών των κατηγοριών με ελάχιστη επένδυση τις €300.000. Το κριτήριο αυτό επιτρέπει και μεταχειρισμένα ή που είναι προϊόν μεταπώλησης, από οποιονδήποτε ιδιοκτήτη.
Επένδυση σε μετοχικό κεφάλαιο Κυπριακής Εταιρείας με δραστηριότητες και προσωπικό στην Κύπρο. Η εταιρεία πρέπει να έχει φυσική παρουσία στην Κύπρο και να απασχολεί τουλάχιστον πέντε άτομα. Και αυτή η επένδυση πρέπει να είναι αξίας τουλάχιστον €300.000.
Επένδυση σε μερίδια Κυπριακού Επενδυτικού Οργανισμού Συλλογικών Επενδύσεων (όπως AIF, AIFLNP, RAIF) με ελάχιστη επένδυση επίσης τις €300.000.
Είναι ξεκάθαρο ότι η άδεια μετανάστευσης που χορηγείται στον αιτητή προϋποθέτει την αδιάλειπτη επένδυση. Άρα ό,τι ραδιουργίες μπορεί κάποιοι να σκέφτονται καλό είναι να τις ξεχάσουν επειδή αυτό θα σημαίνει ακύρωση της άδειας μετανάστευσης και έκθεση της χώρας μας, αν ο επενδυτής πέσει θύμα παραπληροφόρησης. Και θα είναι και οι ίδιοι υπόλογοι έναντι του νόμου.
Για παράδειγμα, δεν μπορεί ο επενδυτής να αγοράζει κάτι που έχει αξία €100.000 δηλώνοντας το για €300.000 με τη συνεννόηση ότι θα υπάρξει κάλυψη κάποιων φορολογιών που προκύπτουν από την εξτρά δήλωση. Όπως επίσης δεν μπορούμε για παράδειγμα να του πουλήσουμε κάτι που πραγματικά αξίζει €200.000 για €300.000 και όταν κληθεί να αποδείξει την αξία του ακινήτου του να ανακαλύπτει το φούσκωμα και να μένει εκτεθειμένος. Ούτε μπορούμε να του πούμε πως πρώτα θα αγοράσει κάτι για €300.000 για να κάνει τη δουλειά του και μετά από λίγα χρόνια το πουλά για να πάρει κάτι άλλο προς €80.000 και όλα θα είναι μια χαρά. Δεν θα είναι μια χαρά.
Επιπλέον, ο επενδυτής θα πρέπει να αποδείξει κατά την αίτησή του ότι έχει ασφαλισμένο ετήσιο εισόδημα τουλάχιστον €30.000 και το εισόδημα αυτό αυξάνεται κατά €5.000 για κάθε εξαρτώμενο μέλος της οικογένειας του και κατά €8.000 για κάθε εξαρτώμενο γονέα (του ιδίου ή/ και της συζύγου του). Το εισόδημα πρέπει να προέρχεται από το εξωτερικό. Στην περίπτωση που αγοράζει καινούργιο διαμέρισμα/ κατοικία μπορεί να προσμετρήσει και το εισόδημα του συζύγου. Στις άλλες περιπτώσεις μπορεί να προσμετρήσει και εισόδημα που λαμβάνει από δραστηριότητες στην Κύπρο.
Ο αιτητής και ο/η σύζυγος πρέπει να υποβάλουν βεβαίωση λευκού ποινικού μητρώου. Επιπλέον θα δηλώνουν ότι δεν προτίθενται να απασχοληθούν στη Δημοκρατία με μόνη εξαίρεση αν θα απασχοληθούν ως διευθυντές σε εταιρεία, που επέλεξαν να επενδύσουν στα πλαίσια αυτού του προγράμματος. Στις περιπτώσεις που ο επενδυτής επιλέξει να επενδύσει κάτω από οποιαδήποτε κατηγορία επενδύσεων, πλην της αγοράς κατοικίας ή διαμερίσματος, θα πρέπει να παρουσιάσει στοιχεία διαμονής στη Δημοκρατία, όπως τίτλο ιδιοκτησίας ακινήτου, πωλητήριο έγγραφο ή ενοικιαστήριο έγγραφο.
Σε περίπτωση επένδυσης σε ακίνητα, με την αίτησή του ο επενδυτής θα πρέπει να υποβάλει το πωλητήριο έγγραφο με απόδειξη κατάθεσής του στο Κτηματολόγιο και επίσημες αποδείξεις ότι έχει ήδη καταβάλει ποσό τουλάχιστον €200.000 εξαιρουμένου του ΦΠΑ και αυτό ανεξάρτητα με το πότε θα λάβει ή έχει λάβει κατοχή του ακινήτου. Θα πρέπει να αποδεικνύει επίσης ότι τα χρήματα έχουν έρθει από το εξωτερικό, οι όποιες πληρωμές αντικατοπτρίζονται στο τίμημα της επένδυσης και τα χρήματα δεν αποτελούν προϊόν αλχημειών με εσωτερικούς δανεισμούς κ.λπ.
Σε περίπτωση αγοράς κατοικίας ή διαμερίσματος, ο επενδυτής μπορεί να αγοράσει μέχρι δύο μονάδες νοουμένου ότι το συνολικό τίμημα πληροί το κριτήριο της ελάχιστης επένδυσης. Αν το πράξει αυτό, δεν είναι αναγκαίο ο πωλητής των δύο μονάδων να είναι ο ίδιος. Υπάρχει σωρεία άλλων κριτηρίων που αφορούν τον τρόπο λειτουργίας του προγράμματος, όπως για παράδειγμα πώς αντιμετωπίζονται τα εξαρτώμενα άτομα.
Ένα ουσιαστικό στοιχείο σε ό,τι αφορά τον τομέα των ακινήτων είναι και το γεγονός ότι σε περίπτωση ύπαρξης ενήλικων τέκνων που δεν είναι οικονομικά εξαρτώμενα του αιτητή και τα οποία επιθυμούν να επικαλεστούν την ίδια αρχική επένδυση για απόκτηση άδειας, τότε το ποσό της αρχικής επένδυσης αυξάνεται κατά €300.000 ανά τέτοιο άτομο. Δηλαδή, αν υπάρχει ένα τέτοιο ενήλικο παιδί, τότε η επένδυση πρέπει να είναι τουλάχιστον των €600.000, αν τα ενήλικα παιδιά είναι δύο, τότε η επένδυση πάει τουλάχιστον στις €900.000 κ.λπ. Και σε αυτές τις περιπτώσεις ισχύει ότι κατά την αίτηση θα πρέπει να έχει ήδη καταβληθεί (με αποδείξεις) τουλάχιστον το 66% του τιμήματος ανεξάρτητα με το πότε θα παραδοθεί το ακίνητο.
Ας ελπίσουμε πως το πρόγραμμα αυτό θα τύχει σωστής εκμετάλλευσης και όχι μιας εκμετάλλευσης που θα μας παίζουν στα κανάλια. Η αγορά και η οικονομία το έχουν ανάγκη.
