Του Ανδρέα Ανδρέου
Μετά από περίπου τέσσερα χρόνια κατασκευής και πολλαπλάσια αυτών σε καρτερία από την κοινωνία, πρωτίστως των Λευκωσιατών, παραδόθηκε το αναπλασμένο «Παλιό ΓΣΠ». Το στάδιο με ίσως την πλουσιότερη ιστορία στην Κύπρο.
Ο Γυμναστικός Σύλλογος «Τα Παγκύπρια», ιδρύθηκε το 1894 και μέχρι το 1902 ολοκληρώθηκε η κατασκευή του Σταδίου ξεκινώντας έτσι να γράφει τη λαμπρή αθλητική και πολιτιστική του ιστορία, εμπλουτισμένη με χιλιάδες αναμνήσεις για γενεές ανθρώπων. Ήταν ένα τοπόσημο, ένα σημείο αναφοράς όχι μόνο για τους Λευκωσιάτες, αλλά για την Κύπρο όλη. Το κέντρο της Λευκωσίας έμεινε βουβό όταν έπαψε να χρησιμοποιείται το 1999, δίνοντας τη σκυτάλη στο Νέο ΓΣΠ στον Στρόβολο, το οποίο, ειρήσθω εν παρόδω, μπορεί να θεωρηθεί ως άξιος αντικαταστάτης του προγόνου του, αφού μέσω του προβάλλεται η Κύπρος παγκοσμίως, κυρίως μέσω των ποδοσφαιρικών επιδόσεων που πετυχαίνουν ομάδες μας.
Μετά από διάφορες σκόρπιες ιδέες για το τι έπρεπε να γίνει με τον χώρο αυτό, το 2008 (επί δημαρχίας Ελένης Μαύρου) έγινε ένα δημοψήφισμα όπου ο κόσμος αποφάσισε πως έπρεπε να μετεξελιχθεί σε πάρκο. Απαιτήθηκαν άλλα 8-9 χρόνια αγώνα από τον επόμενο δήμαρχο (τον Κωνσταντίνο Γιωρκάτζη) για να εξασφαλιστεί η παραχώρηση της διαχείρισης του χώρου από τον Δήμο Λευκωσίας με σκοπό να υλοποιηθεί η απόφαση των δημοτών.
Πριν περίπου 4 χρόνια, λοιπόν, ξεκίνησαν τα κατασκευαστικά έργα που δεν ήταν και εύκολα εφόσον ο σχεδιασμός περιλάμβανε δύο υπόγεια επίπεδα δημόσιων χώρων στάθμευσης για περίπου 550 οχήματα, όπου το κάθε επίπεδο καταλαμβάνει ολόκληρη σχεδόν την έκταση του Σταδίου – σκεφτείτε το Στάδιο βυθισμένο δύο φορές. Ακολούθως ήταν η κατασκευή του πάρκου στο οποίο θα αναφερθούμε πιο κάτω, και μια πτέρυγα από μικρές εμπορικές χρήσεις κατά μήκος του νότιου και νοτιοδυτικού πετάλου – κυρίως επί της Λεωφόρου Ευαγόρου.
Πώς μεγιστοποιείς την έκταση ενός αστικού πάρκου έχοντας σαν προζύμι μια επίπεδη επιφάνεια περίπου 13.500 τ.μ. (ή περίπου 10 σκαλών για τους μεγαλύτερους σε ηλικία);
Πολύ απλά ενισχύεις την τρίτη διάσταση του χώρου με έντονες εξάρσεις. Αυτό είναι ένα στοιχείο που κατά την άποψή μου πέτυχε –θα τολμούσα να πω– σχεδόν σε απόλυτο βαθμό. Αν δεν κάνω λάθος, οι αρχιτέκτονες το ονομάζουν «εδαφική πτύχωση», βάσει της οποίας δημιουργήθηκαν δύο εξελικτικοί και ασύμμετροι λόφοι στο βορειοδυτικό και στο βορειοανατολικό άκρο, και μία βύθιση κάτω από το επίπεδο του δρόμου, περίπου στο γεωγραφικό κέντρο του χώρου όπου εκεί τοπιοτεχνήθηκε ένα ανοικτό αμφιθέατρο το οποίο εναρμονίζεται πλήρως με τον περιβάλλοντα χώρο.
Οι μεν λόφοι παραπέμπουν στις κερκίδες του πάλαι ποτέ σταδίου, με το κτήριο του ΘΟΚ να αποτελεί έναν μόνιμο όγκο θεατών 1ης γραμμής, ενώ περίοικοι σε ψηλότερα κτίρια (υφιστάμενα και υπό ανέγερση) θα απολαμβάνουν μόνιμα μια πανοραμική θέα του πάρκου.
Η σειρά εμπορικών μονάδων σε απλή γραμμή με μια modern contemporary προσέγγιση συμπληρώνει τον χώρο, συμβάλλοντας συνάμα και στην απομόνωση του πάρκου από τη διέλευση των οχημάτων επί της λεωφόρου. Η κουρτίνα νερού στον κτιριακό αυτό όγκο που καταλήγει σε ρυάκι παρά το αμφιθέατρο, είναι ένα άλλο στοιχείο φιλτραρίσματος του «έξω» από το «μέσα».
Ανυπομονούσα λοιπόν να επισκεφτώ το πάρκο, να το περπατήσω και να κρίνω από μόνος μου το αποτέλεσμα. Το έκανα προχθές το απόγευμα όταν το θερμόμετρο έγραφε 35 βαθμούς Κελσίου. Ομολογουμένως το αποτέλεσμα μου άρεσε.
Το πρώτο στοιχείο είναι το έντονο πράσινο, με τις συστάδες των διαφόρων θαμνοειδών που αναπτύχθηκαν πάνω στα υπερυψωμένα δώματα που στηρίζουν τους λόφους. Εννοείται πως δώμα στηρίζει ολόκληρο το πάρκο, δεδομένου ότι υπογείως υπάρχει πάρκινγκ – ένα πάρκινγκ που αν δεν ξέρεις πως είναι εκεί, δεν υπάρχει τίποτα που να το προδίδει. Στρατηγικά σχεδιασμένες «τυχαίες» μπορντούρες και συστάδες από σχινιές, δεντρολίβανο, λεβάντες, αλιμιές, λιμόνιο, μαργαρίτες κ.λπ., ενώ τα σχετικά αναπτυγμένα δέντρα από πεύκα, ελιές, χαρουπιές κ.λπ. σιγά-σιγά θα ενισχύσουν τα τμήματα σκίασης που ήδη υπάρχουν.
Το δεύτερο στοιχείο είναι η εκτεταμένη απομόνωση που νιώθεις από το δίκτυο δρόμων που κατά τα άλλα «πνίγουν» το συγκεκριμένο οικοδομικό τετράγωνο. Σχεδόν όπου γυρίσεις η κύρια οπτική γωνιά εστιάζει σε πάρκο. Συνεπώς, ο αντικειμενικός σκοπός επιτυγχάνεται. Υπάρχουν 2-3 μονοπάτια που σε ταξιδεύουν μέσα στο πάρκο οδηγώντας σε παγκάκια, όπου μπορείς να καθίσεις και να ρεμβάσεις και να ξεχαστείς από τις καθημερινές σκοτούρες.
Ο χώρος μπορεί να φιλοξενήσει μερικές χιλιάδες κόσμου. Οι ήπιες εμπορικές χρήσεις θα βοηθήσουν στη ζωντάνια του χώρου επί καθημερινής βάσης. Σας καλώ όλους να το αγκαλιάσετε, επειδή πραγματικά αξίζει να αποτελεί μέρος της καθημερινότητάς μας. Όσοι γκρινιάρηδες θα πουν το αναπόφευκτο «το έκαναν για να το απολαμβάνουν οι μετανάστες», συστήνω λίγο ξιδάκι εμπλουτισμένο με prosecco και ένα squeeze από λάιμ. Θα τους περάσει!
Η ανάπλαση είναι για όλους μας και πρωτίστως για όσους παλέψαμε γι’ αυτήν, όπως και την αναγέννηση ολόκληρου του κέντρου της Λευκωσίας! Μην χάνετε χρόνο, περπατήστε το! ]
Ο κ. Ανδρέας Α. Ανδρέου, MRICS, είναι CEO της APS Andreou Property Strategy - Chartered Surveyors.
