Του Ανδρέα Ανδρέου
Πριν δούμε τη μέχρι τώρα πορεία του 2025 ας κάνουμε ένα πολύ γρήγορο flashback για να θυμηθούμε λίγο πώς είχαν τα πράγματα. Παρά το γεγονός ότι από το 2020 έχουμε ένα σερί διεθνών προκλήσεων που σίγουρα επηρεάζουν από αρνητικά έως θετικά τη χώρα μας, είδαμε την κτηματαγορά να παρουσιάζει μια αξιοζήλευτη ανθεκτικότητα στις προκλήσεις – όπως τουλάχιστον αυτή καταγράφεται από την εξέλιξη στις τιμές πωλήσεων μονάδων σχεδόν σε όλους τους κλάδους της κτηματαγοράς. Ειδικά στον οικιστικό τομέα, όχι μόνο δεν μειώθηκαν, αλλά έχουν φθάσει σε τόσο ψηλά επίπεδα που πλέον μιλάμε καθημερινά για κρίση στη στέγαση εφόσον με αυτές τις τιμές, όλο και πιο λίγοι μπορούν να αποκτήσουν τη στέγη των ονείρων τους με σχετική ευκολία.
Όμως, κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη συνεισφορά του τομέα στην οικονομία. Αν σκεφτούμε πως από το 2010 μέχρι το 2012 ο μέσος όρος των επενδυμένων κεφαλαίων σε ακίνητη ιδιοκτησία ανερχόταν πέριξ των €2 δισ. ανά έτος, ενώ τα τελευταία χρόνια αυτό το ποσό επενδύεται μέσα σε μια εξαμηνία, βλέπουμε ένα διπλασιασμό σε ονομαστικούς όρους, που σίγουρα αφήνει ένα γερό αποτύπωμα στην οικονομία.
Αναφέραμε πιο πάνω τις διεθνείς προκλήσεις από το 2020 και μετά. Όμως δεν μπορούμε να ξεχάσουμε τις δικές μας κρίσεις πιο πριν. Το 2013 και 2014 επενδύθηκαν αντίστοιχα €1,4 δισ. και €1,7 δισ. σε ακίνητα. Μπορεί να ακούγονται πολλά και να ήταν σημαντικά την τότε εποχή και υπό τις τότε συνθήκες, αλλά τα ποσά ήταν πολύ χαμηλά. Κατά τη διετία 2016 και 2017 τα αντίστοιχα ποσά ανήλθαν στα €3,8 δισ. περίπου ανά έτος. Την επόμενη διετία 2018/ 2019 τα ποσά σταθεροποιήθηκαν πέριξ των €3,5 δισ. ανά έτος.
Κατά τη διετία της πανδημίας 2020/2021, που χαρακτηριζόταν από τα lockdown, επενδύθηκαν αντίστοιχα €2,6 δισ. και €3 δισ. – ποσά καθόλου ευκαταφρόνητα. Μετά ακολούθησε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία με την πολεμική σύρραξη να συνεχίζει, και ακολούθως έχουμε τα όσα συμβαίνουν δίπλα μας. Παρά τις όποιες κυρώσεις, παρά τους όποιους περιορισμούς, παρά τα όσα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, εδραιώθηκε μια ετήσια συνολική επένδυση σε ακίνητα της τάξης των €4 δισ. που φλερτάρει με ετήσιες αυξήσεις της τάξης του 2%.
Την πρώτη εξαμηνία του 2025 επενδύθηκαν σχεδόν €2,2 δισ. σε ακίνητα – γεγονός που αν συνεχιστεί μέχρι το τέλος του έτους, θα σημαίνει μια αύξηση σχεδόν 7% σε σχέση με πέρυσι. Αυτό το ποσό έγινε μέσω 9.417 συναλλαγών. Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο αριθμός συναλλαγών για πρώτη φορά ξεπέρασε τις 19.000 πέρυσι αγγίζοντας τις 19.155 πράξεις. Παρόλο που η εξαμηνία φέτος έκλεισε ελαφρώς μειωμένη σε σχέση με πέρυσι, είναι πολύ νωρίς να κριθεί πού θα φθάσει μέχρι το τέλος του έτους.
Από το μέχρι τώρα σύνολο των €2,2 δισ. και τις 9.417 συναλλαγές έχουμε την ακόλουθη διανομή μεταξύ των επαρχιών:
- Η Λευκωσία έλκυσε σχεδόν €530 εκατ. μέσω 2.859 συναλλαγών.
- Η Λεμεσός έλκυσε σχεδόν €795 εκατ. μέσω 2.466 συναλλαγών.
- Η Λάρνακα έλκυσε σχεδόν €310 εκατ. μέσω 1.822 συναλλαγών.
- Η Αμμόχωστος έλκυσε σχεδόν €95 εκατ. μέσω 534 συναλλαγών.
- Η Πάφος έλκυσε σχεδόν €462 εκατ. μέσω 1.736 συναλλαγών.
Χωρίς να υπάρχει κάτι άλλο πέραν από καθαρό στατιστικό ενδιαφέρον, η μέση αξία συναλλαγής για τη Λευκωσία ήταν €185.380, για τη Λεμεσό €322.380, για τη Λάρνακα €170.140, για την Αμμόχωστο €177.900 και για την Πάφο €266.130.
Τονίζω ξανά πως από αυτή την ανάλυση δεν μπορεί να εξαχθεί κανένα συμπέρασμα για τις τιμές πώλησης ακινήτων στην κάθε επαρχία, καθώς τα δεδομένα περιλαμβάνουν όλα τα ακίνητα που αντάλλαξαν χέρια μέσα στην εξαμηνία, χωρίς να γίνεται διαχωρισμός τους ανά κατηγορία.
Για σκοπούς σύγκρισης και μόνον αν κάνουμε την ίδια άσκηση για τρεις τυχαίες χρονιές, π.χ. 2010, 2013 και 2019, τα αποτελέσματα (σε ονομαστικούς όρους) είχαν ως ακολούθως:
- Για το 2010, η μέση αξία συναλλαγής για τη Λευκωσία ήταν €184.450, για τη Λεμεσό €170.920, για τη Λάρνακα €133.700, για την Αμμόχωστο €126.370 και για την Πάφο €178.850.
- Για το 2013, η μέση αξία συναλλαγής για τη Λευκωσία ήταν €157.150, για τη Λεμεσό €198.100, για τη Λάρνακα €144.220, για την Αμμόχωστο €125.650 και για την Πάφο €194.070.
- Για το 2019, η μέση αξία συναλλαγής για τη Λευκωσία ήταν €202.400, για τη Λεμεσό €292.350, για τη Λάρνακα €157.500, για την Αμμόχωστο €195.750 και για την Πάφο €216.850.
Αναμένουμε λοιπόν να δούμε πώς θα εξελιχθεί το δεύτερο εξάμηνο του έτους και συνολικά το 2025.
Ο κ. Ανδρέας Α. Ανδρέου, MRICS, είναι CEO της APS Andreou Property Strategy - Chartered Surveyors.
