Του Ανδρέα Ανδρέου
Με θετικό πρόσημο κλείνει και η φετινή χρονιά στην κτηματαγορά. Θετικό πρόσημο σχεδόν σε όλες τις κατηγορίες, όπως της κατασκευαστικής δραστηριότητας όπου περιλαμβάνονται νέα έργα, ανακαινίσεις, έργα δημόσιας ωφελείας, αγοραπωλησιών και ενοικιάσεων. Ακόμα και αυτός ο τομέας των αναδιαρθρώσεων προχώρησε, αλλά ως γνωστόν έχει φθάσει σε κάποιο όριο όπου δύσκολα πλέον διακρίνεται το αποτέλεσμα επειδή έμειναν πλέον πολυάριθμες μικρές υποθέσεις που δύσκολα προχωρούν.
Ψυχολογικά πολλά επενδύθηκαν στο Σχέδιο ΕΣΤΙΑ, αλλά πρακτικά αυτό δεν απέδωσε ούτε στο 15% του αναμενόμενου αφού από τους 12.500 εν δυνάμει δικαιούχους μόλις 1.600 τόσες αιτήσεις έγιναν. Οι αιτίες της αποτυχίας είναι πολλές και πριν λίγο καιρό τις αναλύσαμε. Η παράταση στην ημερομηνία λήξης υποβολής των αιτήσεων αλλά και η κάποια απλοποίηση στα προαπαιτούμενα προς υποβολή έγγραφα, βοήθησαν σε κάποιο βαθμό να αυξηθούν οι αιτήσεις από το πενιχρό νούμερο των 200 περίπου αιτήσεων στις 1.600, αλλά δεν ήταν αρκετό για να αυξηθούν εκεί που έπρεπε. Αν έδειξε κάποια πράγματα αυτό το αποτέλεσμα είναι πως πρώτον, ένα μέτρο είναι καταδικασμένο σε αποτυχία όταν άτομα με ευχέρεια επηρεασμού της μάζας του κόσμου, το πολεμούν αραδιάζοντας μέχρι και ψέματα για να πετύχουν κάτι που μόνο αυτοί γνωρίζουν, και δεύτερον πως ένα τέτοιο σχέδιο φανέρωσε πολλούς στρατηγικούς κακοπληρωτές. Δικαιούχοι ήταν όλων των τύπων. Υπήρχαν άτομα που κινούνταν οριακά εντός του σχεδίου και είπαν θα το κυνηγήσουμε και μακάρι να πετύχουμε. Άλλοι ήταν οριακά εκτός σχεδίου και πάσκισαν να μπουν.
Ήταν και αυτοί που σίγουρα δικαιούνταν αλλά επέλεξαν να μην αιτηθούν επειδή αν έχαναν μετά 1- 2 δόσεις θα έχαναν με συνοπτικές διαδικασίες και το σπίτι τους. Οπότε προτίμησαν να πάνε με την πεπατημένη του ροκανίσματος του χρόνου. Άλλοι είπαν πως αν δεν είχαν μικρά παιδιά, θα το έδιναν στην τράπεζα, αλλά επειδή έχουν μικρά παιδιά θα το παλέψουν όσο πάει με το ΕΣΤΙΑ. Άλλοι άκουσαν αυτούς που τους έλεγαν να μην αιτηθούν και πως θα έρθει άλλο σχέδιο καλύτερο. Τώρα φυσικά ας πάνε να βρουν αυτούς τους κυρίους να τους ξοφλήσουν το δάνειο τους, αφού καλύτερο σχέδιο με αυτή τη μορφή δεν έρχεται. Και είναι φυσικά και αυτοί που σιώπησαν επειδή θέλουν να εκμεταλλευτούν όση καθυστέρηση μπορούν χωρίς να πληρώσουν ούτε ένα ευρώ και το ίδιο θα πράξουν αν έρθει ενώπιόν τους το οποιοδήποτε σχέδιο, όσο καλό και να είναι. Από την άλλη είναι και οι τράπεζες οι οποίες έκαναν εκτιμήσεις του κουτουρού και έχασαν την ευκαιρία να εντάξουν κόσμο στο σχέδιο επειδή οι εκτιμήσεις ήταν αδικαιολόγητα ψηλές.
Το ίδιο ισχύει και για εκείνες τις περιπτώσεις που η προσπάθεια ήταν να μεγιστοποιηθεί το ύψος του νέου επιχορηγημένου δανείου έχοντας σαν βάση ψηλές εκτιμήσεις ακινήτων. Είμαστε λοιπόν εδώ και βλέπουμε μια χρυσή ευκαιρία να φεύγει. Χρυσή επειδή χιλιάδες κόσμου θα μπορούσε να είχε γλυτώσει το σπίτι του, να αποπληρώσει χαμηλότερο δάνειο και πιο λίγους τόκους. Και την ίδια στιγμή να διαγράφονταν δισεκατομμύρια μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων από τους ισολογισμούς των τραπεζών. Τώρα κοιτάζουμε κάτι άλλο. Να κάνουμε ενοικιαστή τον οφειλέτη και το ακίνητο του να περνά στην ιδιοκτησία του κράτους.
Μια πρόταση που εγώ έθεσα τον Μάρτιο του 2013 τόσο δημοσίως όσο και με προσωπικό τότε υπόμνημα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και σε κάποιους αρχηγούς κομμάτων. Δηλαδή πριν σχεδόν επτά χρόνια. Μην ρωτάτε γιατί δεν έγινε τόσο καιρό, αλλά προφανώς ήταν κάτι που πέρασε από διάφορα «ζαχαροπλαστεία» της πολιτικής σκηνής και «τεχνοκρατών» και από ένα σχέδιο «Α» εξελίχθηκε σε κάτι άλλο εντελώς διαφορετικό και πολύ μικρότερης εμβέλειας. Και να τα αποτελέσματα. Εγώ δεν έχω κολλήματα αν είναι δική μου πρόταση ή όχι. Σίγουρα δεν ανακάλυψα την λαχανόπιτα δεδομένου ότι κάτι ανάλογο με αυτό που εισηγήθηκα, έμαθα αργότερα πως το εφάρμοσε με επιτυχία η Ιρλανδία. Ε ωραία! Γιατί δεν το κάναμε;
Εγώ είχα πει πως αν ο δανειολήπτης είναι ευάλωτος και δεν μπορεί με τίποτε να αποπληρώσει την υποχρέωση του, τότε να έρχεται το κράτος να λαμβάνει την ιδιοκτησία της κατοικίας του και να πληρώνει ένα ενοίκιο για κάποια χρόνια σε ύψος που να μπορούσε να ανταπεξέλθει και μετά αν του επέτρεπαν τα οικονομικά του να το αγόραζε πίσω διαγράφοντας έτσι την υποχρέωση του δανείου. Και ερχόμαστε να το εξετάζουμε σαν πιθανό σενάριο σήμερα. Μετά από επτά χρόνια όπου οι τόκοι στην τράπεζα πήγαν στην στρατόσφαιρα. Ας είναι κύριοι κάνετε το έστω και τώρα και ο Θεός βοηθός.
