Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Οι δανειολήπτες βλέποντας πως τα επιτόκια έχουν κατηφορική πορεία, ενώ αναμένονται και περαιτέρω μειώσεις, ξεθάρρεψαν. Δεν είναι λόγια τραπεζικών κύκλων, ούτε του καφενέ. Τα δεδομένα βάσει αποτελεσμάτων των δύο μεγάλων τραπεζών δείχνουν πως έπεσε στην αγορά δανεισμός πάνω από 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ στο πρώτο τρίμηνο του 2025, γεγονός που έχει φέρει χαμόγελα στις τράπεζες. Ο νέος δανεισμός λειτουργεί πολλαπλασιαστικά εξάλλου και τα λεφτά που χορηγεί η τράπεζα –με το αζημίωτο φυσικά- μόλις πέσουν στην αγορά «αυγατίζουν», καλύπτουν παλιές και δημιουργούν νέες ανάγκες.
Οι τράπεζες ωστόσο δεν θα πρέπει να έχουν μόνο χαμόγελα. Τα τμήματα που επιμετρούν τα ρίσκα της κάθε τράπεζας θα πρέπει να μην είναι εφησυχασμένα. Θα λέγαμε αντιθέτως. Μπορεί να μην αναμένονται από Οίκους Αξιολόγησης, κράτος και θεσμούς ρυθμοί ανάπτυξης στην Κύπρο που να δικαιολογούν περίσσια ανησυχία, η κουλτούρα όμως του Κύπριου δανειολήπτη δεν μπορεί να είναι μετρήσιμη για το αν άλλαξε.
Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στην Κύπρο είναι επιτέλους χαμηλά. Το «ζόρι» το τραβούν οι εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων, που προσπαθούν να εξυπηρετηθούν τα δάνεια που αγόρασαν, όμως για να λέμε αλήθειες, τα αγόρασαν τόσο φθηνά, που έχουν πολλά περιθώρια και χρόνου και χρήματος. Στο τέλος Φεβρουαρίου 2025, o δείκτης Μη-Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων του τραπεζικού τομέα μειώθηκε οριακά στο 6,2% από 6,3% στο τέλος Ιανουαρίου 2025, λόγω κυρίως αποπληρωμών, θετικών μετακινήσεων στις Εξυπηρετούμενες κατηγορίες, διαγραφών και συναλλαγματικών διακυμάνσεων, σύμφωνα με την Κεντρική. Οι συνολικές σωρευμένες προβλέψεις πάνω στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια φτάνει το 58,9%, που είναι ένας ιδιαίτερα καλός αριθμός.Αντίστοιχα καλός αριθμός κάλυψης θα πρέπει να υπάρχει όμως και σε αυτό το δανεισμό που δόθηκε στο τελευταίο διάστημα.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) εξάλλου βλέπει αύξηση στην αβεβαιότητα σε θέματα με τις κυβερνητικές πολιτικές, το εμπόριο και την άμυνα που μπορεί να αποτελέσουν προκλήσεις για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, όπως καταγράφεται στην Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας Μαΐου 2025. Στην Κύπρο ακόμα τα δεδομένα είναι πολύ καλά στις τράπεζες, όμως, πάντα η Κύπρος δουλεύει με μία «χρονοκαθυστέρηση» σε αυτά τα πράγματα.
Όπως θα έπρεπε να «κρατούν μια πισινή» στον καιρό του κορωνοϊού οι τράπεζες, που υπήρχε ο «άγνωστος χ», έτσι και σήμερα με προκλήσεις στο εμπόριο, σε οικονομίες που μέχρι χθες ήταν «ΑΑΑ» και με πολιτική αστάθεια στο παγκόσμιο, θα πρέπει να κρατούν αντίστοιχες επιφυλάξεις.
Οι κυπριακές τράπεζες δεν θα πρέπει να ξεχνούν ότι μέχρι προχθές «φυσούσαν και το γιαούρτι».
