Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
«Προχθές» δημοσιοποιήθηκαν στατιστικά για τις θανατηφόρες οδικές συγκρούσεις ανά επαρχία από την αρχή του χρόνου. Μέσα στα λυπηρά αυτά στοιχεία δυστυχώς δεν προκύπτει ούτε μία θετική δεύτερη ανάγνωση, δηλαδή να παρουσιάζεται μείωση σε σχέση με τα προηγούμενα δύο χρόνια. Συνολικά το 2024 οι θανατηφόρες οδικές συγκρούσεις ήταν 36 με 3 να είναι σε αυτοκινητόδρομους και το 2023 ήταν 32 με τις 6 να είναι επίσης σε αυτοκινητόδρομους. Στατιστικολόγος δεν είμαι, αλλά αν στους πρώτους 4 μήνες του έτους έγιναν το 1/3 των συνολικών θανατηφόρων οδικών συγκρούσεων του 2024 και του 2023, πιθανόν ο αριθμός να φτάσει μέχρι το τέλος του έτους στα 3/3 των προηγούμενων ετών. Για να μην πούμε ότι έχει τεθεί ήδη μεγάλη υποψηφιότητα να τους ξεπεράσουν.
Εμβαθύνοντας στα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα βλέπουμε πως, καταρρίπτεται η θεωρία ότι οι περισσότερες θανατηφόρες οδικές συγκρούσεις γίνονται μόνο τις βραδινές ώρες. Στους πρώτους μήνες του 2025 για παράδειγμα, έγιναν πολλά θανατηφόρα μεταξύ 08:00 – 11:59 προ μεσημβρίας. Τρία στον αριθμό. Μεταξύ 12:00 – 15:59 μετά μεσημβρίας έγινε 1, ενώ τις πρώτες πρωινές ώρες που επίσης υπάρχει πολύς κόσμος που ξεκινά νωρίς τη δουλειά του, έγινε 1 θανατηφόρα σύγκρουση, μεταξύ 04:00 – 07:59 προ μεσημβρίας. Η χειρότερες ώρες –τουλάχιστον για τους πρώτους μήνες του 2025- αποδεικνύονται οι 20:00 – 23:59 και 00:00 – 03:59 που ήταν 4 και 2 θανατηφόρες συγκρούσεις αντίστοιχα.
Ειδικοί δεν είμαστε, ούτε αστυνομικοί. Τις βραδινές ώρες ωστόσο οι ειδικοί που περιγράφουν τα αίτια των θανατηφόρων οδικών συγκρούσεων συνήθως αφορούν είτε κατανάλωση αλκοόλ πέραν των επιτρεπτών ορίων, είτε υπερβολική ταχύτητα. Σεβαστό. Τις πρωινές ώρες ωστόσο τι φταίει; Μήπως φταίει το οδικό δίκτυο που αν και γίνονται μερικές προσπάθειες αναβάθμισής του, είναι κατά γενική ομολογία σε μέτρια προς κακή κατάσταση; Μήπως ακόμη και οι δρόμοι οι καινούργιοι είναι φτιαγμένοι με κακοτεχνίες; Για παράδειγμα, όλες οι στροφές του νέου περιμετρικού στη Λευκωσία θα ανακαλύψει κανείς περνώντας ότι δεν είναι ίσιο το οδόστρωμα όπου με τη μέγιστη επιτρεπτή ταχύτητα το πρόβλημα γίνεται μεγαλύτερο, ενώ οι στροφές όλες είναι φτιαγμένες με «αντίθετη κλίση». Δεν είμαι τεχνικός, ούτε ειδικός, ούτε developer, ούτε πολιτικός μηχανικός. Αλλά όποιος καταλαβαίνει αντιλαμβάνεται ποια είναι η θέση που εκφράζω.
Πάμε στο κεφάλαιο «daily commute». Παραδοσιακά η πρωτεύουσα ήταν ο προορισμός των κυπρίων από Λάρνακα και Λεμεσό, αφού οι περισσότερες «δουλειές» ήταν εκεί. Ακόμα ισχύει αυτό, γι’ αυτό το πρωί υπάρχει αρκετή «ροή» οχημάτων προς την πρωτεύουσα. Τα τελευταία χρόνια όμως, με την τεράστια ανάπτυξη της Λεμεσού και τις εταιρείες που δίνουν πραγματικά καλούς μισθούς, πολλοί εργαζόμενοι από Λάρνακα και Λευκωσία εργάζονται στη Λεμεσό. Αν κάποιος κάνει αυτό το λεγόμενο «πήγαινε – έλα» του Λευκωσία – Λεμεσό και τούμπαλιν, θα ανακαλύψει ότι τα πράγματα είναι τραγικά. Έργα με «μονολώριδα» που κρατούν επί μήνες. Η ποιότητα του οδικού δικτύου σε κάποια σημεία καλή, σε αρκετά σημεία μέτρια και σε άλλα κακή. Το «μενού» του μέτριου και του κακού έχει λακούβες, «πεσμένα κομμάτια» ασφάλτου που κάνει «κυματισμούς», σχεδόν μηδενικός φωτισμός όταν πέφτει ο ήλιος. Η κίνηση – κωλυσιεργία σε εξόδους, ή εισόδους του «highway» αδικαιολόγητα μεγάλη, κομμάτια που πραγματικά σταματούν τα οχήματα με κίνηση που πηγαίνουν «σημειωτόν». Απότομα «σημειωτόν» όμως, που είναι άκρως επικίνδυνο.
Χρειάζονται δύο συστατικά για να μειωθούν τα ατυχήματα, ιδίως τα θανατηφόρα. Το ένα είναι η οδηγική παιδεία. Το άλλο η βελτίωση του οδικού δικτύου. Το θέμα της οδηγικής παιδείας είναι πολύ βαθύ, χρειάζονται χρόνια για να βρεθεί μία λύση, ίσως για κάποιες γενιές να μην υπάρχει σωτηρία, διότι πλέον μπορεί να είναι και ανεπίδεκτοι μαθήσεως. Δεν θα το κρίνω αυτό. Εκείνο όμως που είναι κατορθωτό είναι η βελτίωση του οδικού δικτύου, κάτι που περνάει από τις «τσέπες» του κράτους. Με σοβαρό σχεδιασμό μπορεί να αλλάξει, θέλει όμως κόπο και χρήμα. Το να εναποθέτει ένα κράτος τις ελπίδες του σε κάμερες είτε σταθερές, είτε κινητές για να μειώσει τις θανατηφόρες συγκρούσεις είναι πλέον αποδεδειγμένα ατυχές, αφού έχει μικρή επίδραση σε αυτό που θέλει να πετύχει. Η βελτίωση του οδικού δικτύου είναι ο μόνος δρόμος. Και είναι εύκολο. Απλά χρονοβόρο και κοστοβόρο.
