H επόμενη ημέρα από την Γάζα

Τα τελευταία εικοσιτετράωρα η μεγάλη εικόνα της πολεμικής κλιμάκωσης στη Μέση Ανατολή με φόντο το Ισραήλ, την Χαμάς και την Λωρίδα της Γάζας δείχνει να κινείται πολύ πέραν του πως θα μοιάζει με επικείμενη εισβολή των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων στην περιοχή ή ο φόβος μιας κλιμάκωσης της σύγκρουσης σε περιφερειακό επίπεδο. Ο αμερικανικός διπλωματικός παράγοντας -με επικεφαλής τον Άντονι Μπλίνκεν- έχει εμπλακεί σε μια άνευ προηγουμένου διπλωματική προσπάθεια με απανωτά ταξίδια στη περιοχή. Ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπάιντεν, σε μια βαρυσήμαντη δήλωση, συγκράτησε το Τελ Αβίβ με ένα πολιτικό σινιάλο για την επιστροφή του Ισραήλ ως κατοχικής δύναμης στη Γάζα ενώ αναφέρθηκε και στις απώλειες αμάχων Παλαιστινιών, ενώ ο Παλαιστίνιος ηγέτης, Μαχμούντ Αμπάς πήρε ξεκάθαρες αποστάσεις από την Χαμάς αδειάζοντας την ως μια οργάνωση που δεν εκπροσωπεί τον λαό της Παλαιστίνης.

Αίγυπτος, Κατάρ, Σαουδική Αραβία, Ιορδανία και Ιράν βρίσκονται σε ένα σπιράλ διπλωματίας -με δημόσια αλλά και μυστική διάσταση- προκειμένου η επόμενη ημέρα μιας επιχείρησης στη Γάζα να αφήνει περιθώρια για διάλογο στη περιοχή ενώ μια επικείμενη επίσκεψη του Τζο Μπάιντεν στο Ισραήλ μπορεί να καταστεί τις επόμενες ημέρες καταλύτης εξελίξεων.

Πού βρισκόμαστε

Όπως διαμορφώνεται το σκηνικό, διπλωματικά και επί του εδάφους, φαίνεται να σχηματοποιούνται ορισμένες κυρίαρχες τάσεις για το που κινείται η Μέση Ανατολή τις επόμενες εβδομάδες:

• Mια χερσαία επιχείρηση εναντίον της Χαμάς στη Γάζα από τον IDF πρέπει να θεωρείται δεδομένη με διάρκεια που κρίνεται από το παράδειγμα της αντίστοιχης του 2014 αλλά άγνωστες συνέπειες ως προς την ανθρωπιστική καταστροφή που θα επιφέρει στην περιοχή δεδομένων των συνθηκών ζωής των Παλαιστινίων κατοίκων και τις εκατέρωθεν στρατιωτικές απώλειες -με την σημαντικότερη να εδράζεται στους άμαχους. Η τάση που παρατηρείται είναι πως ούτε η Ουάσιγκτον ούτε το Τελ Αβίβ επιθυμούν την επιστροφή της Γάζας στην προ του 2005 κατάσταση de facto ισραηλινής κατοχής αλλά στην σταδιακή μετάβαση της περιοχής στον έλεγχο της Παλαιστινιακής Αρχής μετά από μια σειρά στρατιωτικών ενεργειών που θα αποδυνάμωναν σημαντικά τις δυνατότητες της Χαμάς

• Η διπλωματική και στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στη περιοχή δείχνουν να αποτρέπουν την περαιτέρω υπερχείλιση του πολέμου με την πλήρη εμπλοκή σιιτικών proxies (όπως η Χεζμπολάχ) στο βόρειο Ισραήλ από τον Λίβανο και την Συρία

• Η διπλωματική κινητοποίηση των ΗΠΑ αλλά και χωρών όπως η Αίγυπτος και η Ιορδανία -καθώς και το Κατάρ λόγω της ιδιαίτερης σχέσης του με την Χαμάς- αποσκοπούν στο να εξετάσουν αν υπάρχει περιθώριο ενός επανόδου στον διάλογο της ειρηνευτικής διαδικασίας του Μεσανατολικού την επόμενη ημέρα. Η φόρμουλα που ήδη σχηματοποιείται είναι αυτή μιας διεθνούς διάσκεψης για το Παλαιστινιακό καθώς και της διατήρησης του συνοριακού περάσματος της Ράφα ως του αποτελεσματικότερου τρόπου διάσωσης αμάχων και παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας στην περιοχή

Σε αυτή την δύσκολη εξίσωση οι επόμενες ημέρες θα κρίνουν τόσο τον ορθολογισμό όσο και την αποτελεσματικότητα της διπλωματίας όλων των εμπλεκομένων δρώντων -δεδομένου ότι είτε μια στρατιωτική επιχείρηση στη Γάζα καταστεί μακρά σε διάρκεια είτε σύντομη η ειρηνευτική διαδικασία στην περιοχή έχει ατονήσει εδώ και μια δεκαετία (από το 2013-2014) και για την επόμενη ημέρα οι δυσκολίες φαντάζουν ανυπέρβλητες.

Παρακολουθεί η Λευκωσία

Η ΚΔ παρακολουθεί προσεκτικά τα όσα τεκταίνονται στην περιοχή και ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης σε τηλεφωνικές του συνομιλίες με όλους τους άμεσα εμπλεκόμενους ηγέτες της περιοχής (Ισραήλ, Αίγυπτος, ΗΠΑ μέσω Νούλαντ, Ιορδανία, κτλ) έχει εκφράσει τόσο την προσήλωση της Λευκωσίας στη διάσταση της αποκλιμάκωσης όσο και την ετοιμότητά της να συμβάλλει, αν χρειαστεί, με εκκενώσεις πολιτών στην περιοχή. Χαρακτηριστική αποτελεί τόσο η μεταφορά Αμερικανών πολιτών -δια θαλάσσης από την πόλη Χάιφα του Ισραήλ- όσο και τα αιτήματα εκκένωσης ξένων υπηκόων που ζούνε στη Γάζα μέσω Κύπρου.

Η κατάσταση στην περιοχή αποτέλεσε αντικείμενο τόσο του Εθνικού Συμβουλίου το πρωί της Δευτέρας όσο και συσκέψεων του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και των αρχών ασφάλειας με την Λευκωσία να έχει προχωρήσει με επαυξημένα μέτρα ασφάλειας σε κάθε διάσταση που θα αφορούσε σε προβολή της τρέχουσας σύγκρουσης στη Γάζα επί κυπριακού εδάφους.