ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

«Εξαιρετική η γνωμοδότηση του Δικαστηρίου της Χάγης για Β.Β στην Κύπρο»

Δυο νομικοί κρίνουν στην «Κ» θετικά την έκβαση της υπόθεσης με τον Μαυρίκιο που στηρίζεται στο διεθνές δίκαιο

Του Απόστολου Τομαρά

Του Απόστολου Τομαρά

tomarasa@kathimerini.com.cy

Στον απόηχο της γνωμοδότησης του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, που είχε ζητήσει η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, σε σχέση με τα δύο νομικά ερωτήματα που αφορούν τα καθεστώς των Βρετανικών Βάσεων στον Μαυρίκιο, οι πρώτες αντιδράσεις που καταγράφονται στη Λευκωσία είναι θετικές. Πέρα από την πρώτη τοποθέτηση της Νομικής Υπηρεσίας επί της γνωμοδότησης, οι αντιδράσεις που καταγράφονται σε νομικό επίπεδο ουσιαστικά αναδεικνύουν τα θετικά της γνωμοδότησης, ως εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιήσει και η Κυπριακή Δημοκρατία.

Ανδρέας Αγγελίδης

Η «Κ» ζήτησε από τον Ανδρέα Αγγελίδη μια πρώτη αντίδραση, με το γνωστό νομικό να εντοπίζει στη γνωμοδότηση την δυνατότητα, «κάποιος να διεκδικήσει στην ίδια αρχή δικαίου ότι η αυτοδιάθεση δημιουργεί κράτη με κυριαρχία και όχι κράτη να έχουν ένα μέρος τους, υποταγμένο σε μια αποικιακή δύναμη».

Ο κ. Αγγελίδης επισημαίνει πως στην περίπτωση του Μαυρικίου με αυτή της Κύπρου υπάρχουν διαφορετικά δεδομένα πλην όμως, όπως τονίζει, «όταν διεκδικείς το Διεθνές Δίκαιο το πετυχαίνεις. Η διαφορά μας είναι πως εμείς την ανεξαρτησία μας, την αποκτήσαμε μετά από τη συμφωνία της Ζυρίχης, Ελλάδας και Τουρκίας, και ακολούθησε η συμφωνία του Λονδίνου με την οποία συμφώνησε και το Λονδίνο να εκχωρήσει ως ελεύθερη περιοχή, έξω από τις βάσεις για να δημιουργηθεί η ανεξάρτητη Κυπριακή Δημοκρατία. Από εκεί και πέρα διατήρησε ως μέρος της Μεγάλης Βρετανίας, το κομμάτι των Βάσεων. Άρα υπάρχει μια διαφορά. Αλλά αν οι συμφωνίες εκείνες παραβιάζουν το δίκαιο μπορείς να ζητήσεις την ακύρωσή τους». Παρά ταύτα αξιολογεί την γνωμοδότηση ως εξαιρετική «που επηρεάζει και βοηθά και την Κυπριακή Δημοκρατία». Ο νομικός θεωρεί μεγάλο πλεονέκτημα ότι η Κύπρος παρουσιάστηκε στο Διεθνές Δικαστήριο και υποστήριξε αυτό στο οποίο κατέληξε το Δικαστήριο.

Κρίς Τριανταφυλλίδης

Προς τη θετική πλευρά κινούνται οι εκτιμήσεις και του Κρίς Τριανταφυλλίδη, ο οποίος τονίζει πως το δικαστήριο απλά εφάρμοσε το διεθνές δίκαιο σε μια περίπτωση που δεν ήταν αποτέλεσμα συμφωνίας δυο πλευρών αλλά κατάλοιπο τις Αγγλικής Αποικιοκρατίας, όπως στη περίπτωση της Κύπρου, όπως συμπληρώνει.

Ο γνωστός νομικός θεωρεί πως η γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου μπορεί να χρησιμοποιηθεί στις διαπραγματεύσεις για τερματισμό του καθεστώτος των βάσεων Ο κ. Τριανταφυλλίδης θεωρεί, επίσης, πως το Δικαστήριο με τη γνωμοδότησή του αυτό που αναδεικνύει είναι ότι η συμφωνία τερματισμού του αποικιακού καθεστώτος έχει ουρά που είναι ενάντια στα ανθρώπινα δικαιώματα.

Αντίδραση Ν. Υπηρεσίας

Στη γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, αντέδρασε η Νομική Υπηρεσία ο επικεφαλής της οποίας Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, αγόρευσε στη συγκεκριμένη υπόθεση, εκπροσωπώντας την Κυπριακή Δημοκρατία. Η ανακοίνωση εστιάζει με νόημα σε δυο σημεία της γνωμοδότησης. Το πρώτο αφορούσε το νομικό ερώτημα, «κατά πόσο η διαδικασία αποαποικιοποίησης του Μαυρικίου, είχε νόμιμα ολοκληρωθεί υπό το φως του Διεθνούς Δικαίου, ενόσω ο Μαυρίκιος κατέστη ανεξάρτητο κράτος το 1968, μετά τον διαχωρισμό των νησιών του Αρχιπελάγους Chagos από την επικράτεια του». Το δεύτερο σημείο στο οποίο γίνεται αναφορά είχε να κάνει με το «ποιες είναι οι επιπτώσεις κάτω από το Διεθνές Δίκαιο, οι οποίες προκύπτουν από την συνεχιζόμενη διοίκηση από μέρους του Ηνωμένου Βασιλείου, του Αρχιπελάγους Chagos». Στο πρώτο ερώτημα προβάλλεται η απόφαση του Δικαστηρίου ότι «δεν υπήρξε νόμιμα ολοκληρωμένη αποαποικιοποίηση σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, όταν αποδόθηκε ανεξαρτησία στον Μαυρίκιο το 1968, μετά που διαχωρίστηκε παράνομα το Αρχιπέλαγος Chagos και ενσωματώθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο ως νέα αποικία». Ως προς το δεύτερο ερώτημα, θεωρείται πως το «Δικαστήριο έκρινε ότι η συνεχιζόμενη άσκηση διοίκησης από το Ηνωμένο Βασίλειο στο αποχωρισθέν μέρος του Μαυρικίου, συνιστά παράνομη πράξη και το Ηνωμένο Βασίλειο έχει υποχρέωση να δώσει τέλος στη διοίκηση αυτή, το ταχύτερο δυνατό». Στην ανακοίνωση της Νομικής Υπηρεσίας γίνεται αναφορά και σε άλλα σημεία επί γενικότερων θεμάτων με την επισήμανση πως «Η Νομική Υπηρεσία θα προβεί σε λεπτομερή μελέτη της γνωμοδότησης κατά τις επόμενες ημέρες».

Αντίδραση Λονδίνου

Το βρετανικό Foreign Office στην πρώτη αντίδρασή του χαρακτηρίζει τη γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου ως «συμβουλευτικού χαρακτήρα» και όχι ως νομική κρίση με δεσμευτική ισχύ για τις βρετανικές βάσεις στο Αρχιπέλαγος Τσάγκος. Το βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών πρόσθεσε ότι θα κοιτάξει προσεκτικά τις λεπτομέρειες της γνωμοδότησης. «Οι αμυντικές εγκαταστάσεις στο Βρετανικό Έδαφος Ινδικού Ωκεανού βοηθούν στη προστασία των ανθρώπων εδώ στη Βρετανία και ανά τον κόσμο από τρομοκρατικές απειλές, οργανωμένο έγκλημα και πειρατεία», συμπληρώνεται στη σχετική δήλωση.

Η γνωμοδότηση

Το ρεζουμέ της γνωμοδότησης τους Διεθνές Δικαστηρίου της Χάγης είναι πως η Μεγάλη Βρετανία έχει την υποχρέωση να τερματίσει τη διοίκηση του Πελάγους Τσάγκος «το συντομότερο δυνατόν». Το Διεθνές Δικαστήριο κατάληξε στη συγκεκριμένη γνωμοδότηση, μετά από αίτημα του Μαυρικίου «κατά πόσον είναι νόμιμο, με βάση το διεθνές δίκαιο, η Βρετανία να κατέχει έδαφος του Μαυρικίου πρώην αποικίας της Βρετανίας, το οποίο χρησιμοποιεί ως στρατιωτική βάση». Αρχικά το Δικαστήριο ομόφωνα αποφάσισε πως έχει δικαιοδοσία να δώσει συμβουλευτική γνωμάτευση. Στη συνέχεια με δώδεκα ψήφους υπέρ και δύο εναντίον αποφάσισε ότι θα συμμορφωθεί με το αίτημα για την συμβουλευτική γνωμοδότηση. Με δεκατρείς ψήφους υπέρ και μία εναντίον εξέφρασε την άποψη ότι, λαμβάνοντας υπόψη το διεθνές δίκαιο, «η διαδικασία τερματισμού της αποικιοκρατίας (decolonization) του Μαυρικίου δεν ολοκληρώθηκε νόμιμα όταν η χώρα προχώρησε στην ανεξαρτησία της το 1968, μετά τον διαχωρισμό του Αρχιπελάγους Τσάγκος». Επίσης με δεκατρείς ψήφους υπέρ και μία εναντίον το Δικαστήριο γνωμοδότησε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο «έχει την υποχρέωση να θέσει τέρμα στην διοίκηση από το ίδιο του Αρχιπελάγους Τσάγκος το συντομότερο δυνατόν». Με την ίδια αναλογία ψήφων το διεθνές Σώμα εξέφρασε τη θέση ότι «όλα τα κράτη μέλη έχουν την υποχρέωση να συνεργαστούν με τα Ηνωμένα Έθνη για να ολοκληρωθεί ο τερματισμός της αποικιοκρατίας (decolonization) του Μαυρικίου».

22 χώρες

Ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης αγόρευσαν εκπρόσωποι 22 χωρών μεταξύ των οποίων και η Κύπρος, της οποίας το 3% του εδάφους της χρησιμοποιείται από τη Βρετανία ως στρατιωτική βάση. Στην αγόρευση του ο Γενικός Εισαγγελέας Κώστας Κληρίδης, είχε διατυπώσει τη θέση ότι το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση είναι το ίδιο αναφαίρετο όπως και η κυριαρχία ενός κράτους, σημειώνοντας ότι η αποικιοκρατία αποτελεί παραβίαση του διεθνούς δικαίου και του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Του Απόστολου Τομαρά

Κύπρος: Τελευταία Ενημέρωση

X