Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Καθώς αρχίζει να φαίνεται φως στην άκρη του τούνελ της πανδημίας, γίνονται εντονότερες και πιο απτές οι ενδείξεις από πλευράς διεθνών ομίλων για μεταφορά εργασιών τους στην Κύπρο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον επιδεικνύεται από εταιρείες τεχνολογίας, αφού το πρόσφατα αναθεωρημένο πλαίσιο εργοδότησης εξειδικευμένου προσωπικού από τρίτες χώρες, λειτουργεί ιδιαίτερα θετικά στην όλη προσπάθεια. Αξίζει να σημειωθεί ότι από την στιγμή που άλλαξε το σχετικό πλαίσιο, θεσμοί όπως ο Invest Cyprus ξεκίνησε μία στοχευμένη εκστρατεία σε αγορές - στόχους του εξωτερικού για να ενημερώσει για τη συγκεκριμένη αλλαγή, αφού είχε από καιρό εντοπίσει από τις επαφές των στελεχών του με διεθνείς εταιρείες ότι ήταν κάτι που αποζητούσαν. Με τη σταδιακή επαναλειτουργία των αεροδρομίων και τη γενικότερη ομαλοποίηση της κατάστασης στις αερομεταφορές, θεωρείται βέβαιο ότι το απτό ενδιαφέρον που ήδη υπάρχει, θα εξελιχθεί σε τελεσίδικες αποφάσεις από πλευράς των εταιρειών. Οι πληροφορίες θέλουν το ενδιαφέρον από ξένες εταιρείες για δημιουργία περιφερειακής έδρας στην Κύπρο, να μην καταγράφεται απλώς από ερωτήματα και διαδικτυακές συναντήσεις. Ηδη αρκετοί ξένοι όμιλοι ή και οι αντιπρόσωποί τους στην Κύπρο βρίσκονται σε διαβουλεύσεις με άτομα από τον τομέα των ακινήτων για να τους προτείνουν λύσεις για γραφειακούς αλλά και οικιστικούς χώρους στους οποίους θα στεγάζουν το προσωπικό τους. Ιδιαίτερα θετικό για τη χώρα είναι επίσης το γεγονός πως υπάρχουν ήδη αρκετά ξενόγλωσσα σχολεία αν και έχει ήδη αρχίσει να παρατηρείται έλλειψη για συγκεκριμένες γλώσσες εκμάθησης. Την ίδια ώρα, από πλευράς επιχειρηματιών ανάπτυξης γης (ντιβέλοπερς), φαίνεται πως πλέον μπαίνουν στο κάδρο των σχεδιασμών τους οι συμπλεγματοποιημένες αναπτύξεις, οι οποίες θα περιλαμβάνουν τόσο γραφειακούς όσο και οικιστικούς χώρους, σε πολύ κοντινή απόσταση μεν αλλά χωρίς να νιώθει ο εργαζόμενος ότι ο χώρος που διαμένει είναι ο ίδιος με αυτόν στον οποίο εργάζεται. Το φαινόμενο της εργασίας από το σπίτι που ανέδειξε η πανδημία του κορωνοϊού, φαίνεται πως ευνοεί μεσοπρόθεσμα την Κύπρο όπως μεταφέρεται στην «Κ», αφού οι υπεύθυνοι ανθρώπινου δυναμικού αυτών των μεγάλων οργανισμών κρίνουν το γενικότερο περιβάλλον στη χώρα μας ιδιαίτερα θετικό γι’ αυτού του είδους εργασία. Πλεονεκτήματα, όπως ασφάλεια, σταθερότητα, καλές καιρικές συνθήκες, μικρές αποστάσεις, χαμηλό σχετικά κόστος διαβίωσης, παράγοντες που είναι ιδιαίτερα σημαντικοί για εταιρείες με χιλιάδες άτομα προσωπικό. Υπάρχουν βέβαια παράγοντες – αγκάθια που σίγουρα χρήζουν βελτίωσης, όπως οι συγκοινωνίες και η αεροπορική συνδεσιμότητα, ωστόσο, εκφράζεται η αισιοδοξία πως με την αύξηση της ζήτησης θα υπάρξει και η ανάλογη αύξηση στην προφορά.
Το ενδιαφέρον σε πράξεις
Προ μερικών μηνών -όπως ήδη είχε γίνει γνωστό- μέρος των εργασιών τους στην Κύπρο μετέφεραν οι λιβανέζικων συμφερόντων εταιρείες Technorion (στην Κύπρο έχει εγγραφεί η εταιρεία Technorion Software Solutions Limited) και Swittle. Επίσης έγινε γνωστό πως η γαλλική εταιρεία ανάπτυξης λογισμικού, Murex, προτίθεται να λειτουργήσει δορυφορικό γραφείο στην Κύπρο το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους. Παράλληλα, κι άλλες εταιρείες από τον τομέα της τεχνολογίας έχουν ήδη λάβει την απόφαση για μεταφορά μέρους των εργασιών τους στην Κύπρο, ενώ σημαντικός αριθμός υφιστάμενων ξένων εταιρειών προχωρά στην αναβάθμιση της βάσης που διατηρούν στο νησί μας μεταφέροντας εξειδικευμένο προσωπικό από άλλες χώρες. Σύμφωνα με την μέχρι τώρα πληροφόρηση, αυτήν τη στιγμή υπάρχουν ακόμα έξι διεθνείς όμιλοι οι οποίοι εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο εγκατάστασης στην Κύπρο. Το ενδιαφέρον προέρχεται τόσο από εταιρείες που εδρεύουν στη γύρω περιοχή εκτός ΕΕ, όσο και από ασιατικές εταιρείες αλλά και από τις ΗΠΑ. Κληθείς να σχολιάσει τα παραπάνω o Γενικός Διευθυντής του Invest Cyprus, Γιώργος Καμπανέλλας, δήλωσε στην «Κ» τα εξής: «Το ενδιαφέρον αυξάνεται συνεχώς και είμαστε αισιόδοξοι πως τους επόμενους μήνες θα δούμε ακόμα περισσότερες διεθνείς εταιρείες να επιλέγουν την Κύπρο ως περιφερειακό κέντρο για τις εργασίες τους. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μία τεράστια προσπάθεια προς αυτήν την κατεύθυνση, με τον Οργανισμό μας να επενδύει στον στρατηγικό αυτό στόχο σημαντικό μέρος των οικονομικών και ανθρώπινων του πόρων και είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι που βλέπουμε ότι αποδίδει, ακόμα και υπό συνθήκες πανδημίας».
Πόλος έλξης τα πολλά πλεονεκτήματα
Η Κύπρος προσφέρει ένα συνδυασμό από πλεονεκτήματα τα οποία είναι ιδιαίτερα σημαντικά για εταιρείες τεχνολογίας. Ενδεχομένως το σημαντικότερο να αφορά στο καθεστώς πνευματικής ιδιοκτησίας (ΙΡ Regime) γύρω από εταιρείες τεχνολογίας. Το κυπριακό IP Regime συμμορφώνεται πλήρως με τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ και έχει ελεγχθεί από το ευρωπαϊκό Code of Conduct. Το σημαντικό πλεονέκτημα που δημιουργείται για τέτοιου είδους εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται μέσω Κύπρου, είναι πως μέχρι και το 80% των κερδών τα οποία εμπίπτουν στο IP Regime, μπορούν να εξαιρεθούν από τη φορολογία, κάτι που δυνητικά μειώνει τον φορολογικό συντελεστή από 12,5% σε 2,5%. Αξίζει να σημειωθεί πως αυτήν την περίοδο οι κυπριακές Αρχές ετοιμάζονται για διαβούλευση με τις ευρωπαϊκές για ανανέωση του Σχεδίου. Στο Σχέδιο εμπίπτουν διπλώματα ευρεσιτεχνίας, προγράμματα λογισμικού τα οποία προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα κι άλλα άυλα περιουσιακά στοιχεία τα οποία μπορεί να μην είναι τόσο εμφανή. Το σχέδιο δεν καλύπτει εμπορικά σήματα και πνευματικά δικαιώματα. Όπως λοιπόν μεταφέρεται στην «Κ», το ΙΡ Regime, σε συνδυασμό με τους χαμηλούς συντελεστές φορολογίας εργαζομένων, αποτελούν από τους πιο ελκυστικούς συνδυασμούς στην Ευρώπη. Υπενθυμίζεται ότι ισχύουν ειδικά κίνητρα για υψηλόβαθμα στελέχη από το εξωτερικό και νέους φορολογικούς κατοίκους Κύπρου. Τα συγκεκριμένα φορολογικά κίνητρα, σε συνδυασμό με όσα αναφέρθηκαν προηγουμένως αλλά και το χαμηλό κόστος λειτουργίας -τόσο σε σχέση με άλλους προορισμούς όσο και σε σχέση με το επίπεδο των υπηρεσιών που προσφέρονται- δημιουργούν ένα πλήρες πακέτο, το οποίο είναι ιδιαίτερα ελκυστικό για οργανισμούς από το εξωτερικό ώστε να εντάξουν την Κύπρο ψηλά στις επιλογές τους για μετεγκατάσταση ή μεταφορά έδρας. Τέλος, η εγκατάσταση ξένων εταιρειών στην Κύπρο, όχι υπό τη μορφή των «shell companies» όπου φυσικά υπήρξαν μεγάλοι περιορισμοί τα προηγούμενα χρόνια, δεν είναι καινούργιο φαινόμενο. Εταιρείες όπως η TSYS, η Amdocs, η Wargaming, η NCR, η eToro, δεκάδες ναυτιλιακές, ακόμα και εταιρείες οι οποίες ξεκίνησαν ως start-ups, όπως η ρωσικών συμφερόντων εταιρεία ανάπτυξης παιχνιδιών, Nexters, της οποίας η έδρα είναι στη Λάρνακα. Η Nexters δε, ετοιμάζεται να μετατραπεί σε δημόσια, με στόχο να αντλήσει εκατοντάδες εκατομμύρια, αφού η αξία της υπολογίστηκε σε 1,9 δισ. ευρώ.
Όσον αφορά δε, στον τομέα της στέγασης μεγάλων επιχειρήσεων που θέλουν να εγκατασταθούν Κύπρο, υπάρχει επί παραδείγματι η ανάπτυξη 30 εκατ. ευρώ που είχε καταγράψει η «Κ» σε παλαιότερο ρεπορτάζ της, του Labs Tower από τον Ισραηλινό μεγιστάνα Teddy Sagi. Παρότι θα αξιοποιηθεί για να στεγάσει αριθμό επιχειρήσεων τις οποίες διαχειρίζεται ο κ. Sagi, υπολογίζεται πως θα είναι από τις μεγάλες επενδύσεις στο κέντρο της Λευκωσίας.
Βελτίωση του δείκτη DESI
H κάθοδος εταιρειών τεχνολογίας στην Κύπρο δημιουργεί και παράπλευρα σημαντικά οφέλη, όπως είναι η συμβολή στη βελτίωση του δείκτη DESI (Digital Economy and Society Index) στον οποίο παραδοσιακά η Κύπρος είναι ανάμεσα στους τελευταίους στην ΕΕ. Οι εταιρείες τεχνολογίας και το εξειδικευμένο προσωπικό που μεταφέρουν στην Κύπρο, συμβάλλει στη βελτίωση επιμέρους στοιχείων του δείκτη, όπως το ανθρώπινο δυναμικό, η παροχή διαδικτυακών υπηρεσιών, η συμπερίληψη ψηφιακής τεχνολογίας σε μία επιχείρηση. Το 2020, η Κύπρος ήταν τέταρτη από το τέλος στον δείκτη DESI, πάνω μόνο από Ιταλία, Ρουμανία, Ελλάδα και Βέλγιο, συγκεντρώνοντας 44 βαθμούς. Παρόλο που υπήρξε βελτίωση σε σχέση με το 2019 και το 2018, εντούτοις, η χώρα ακόμα υστερεί από τον μέσο όρο στην ΕΕ, ο οποίος είναι στο 52,6 και πολύ περισσότερο από την πρωτοπόρο της κατάταξης, την Φινλανδία, της οποίας η βαθμολογία ξεπερνά το 70. H ενίσχυση της ψηφιακής οικονομίας περιλαμβάνεται στους πυλώνες τους οποίους αναπτύσσει το υπουργείο Οικονομικών στα πλαίσια του Πολυετούς Σχεδίου και του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ.
