Της Μαρίας Ηρακλέους
Πέρασε και δεν ακούμπησε η «Κάρμελ» την Κύπρο. Τουλάχιστον δεν είδαμε τα ακραία καιρικά φαινόμενα και τις υλικές ζημιές για τις οποίες προειδοποιούσε η μετεωρολογική υπηρεσία. Είχε ωστόσο επίδραση στην αγορά, αφού οι προειδοποιήσεις και οι συστάσεις επηρέασαν τους καταναλωτές και αρκετοί προτίμησαν να αναβάλουν τις χριστουγεννιάτικες τους αγορές και γενικότερα τις εξόδους, αργότερα μέσα στην εβδομάδα. Είδαμε λοιπόν, το προηγούμενο Σαββατοκύριακο μια μείωση η οποία καταγράφηκε κυρίως στην εστίαση και από την άλλη, μια ανακατανομή των καταναλωτών στα εμπορικά σημεία, με την μεγαλύτερη μερίδα να επιλέγει τα malls. Επιχειρηματίες οι οποίοι δραστηριοποιούνται τόσο εντός των κλειστών εμπορικών κέντρων, όσο και σε εμπορικούς δρόμους, περιέγραψαν ότι κυρίως την Κυριακή, ήταν ιδιαίτερα εμφανής η προτίμηση των καταναλωτών για τα malls, την ώρα που η κίνηση στα ίδια καταστήματα στους δρόμους των πόλεων ήταν απογοητευτική. Πάντως, η χρήση πλαστικού χρήματος- οι αγορές δηλαδή με πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες- δεν δείχνει μείωση των αγορών το προηγούμενο Σαββατοκύριακο, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις, καταγράφει σημαντική αύξηση. Αυτό αποδίδεται στο γεγονός ότι όσοι αποφάσισαν να κυκλοφορήσουν στην αγορά, δεν ήταν για χαλαρή βόλτα, αλλά ξεκίνησαν τις αγορές τους για τα Χριστούγεννα. Έτσι, λοιπόν, σύμφωνα με στοιχεία της JCC, ικανοποιητικά κινήθηκαν τα καταστήματα ειδών ένδυσης υπόδησης το Σαββατοκύριακο 17-19 Δεκεμβρίου και σημείωσαν αύξηση σε σχέση με το προηγούμενο Σαββατοκύριακο 10-12 Δεκεμβρίου, της τάξης του 31% και τούτο παρά τις περί αντιθέτου αναφορές. Αναμενόμενη ήταν η αύξηση των αγορών σε καταστήματα παιχνιδιών και δώρων ένα Σαββατοκύριακο πριν από τα Χριστούγεννα, που κατέγραψαν επίσης αύξηση 31% (σε σχέση με το Σαββατοκύριακο 10-12/12) και επίσης αύξηση 29% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Την μεγαλύτερη αύξηση σημείωσαν οι αγορές σε καταστήματα ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών- της τάξης του 77%. Αυξημένη ήταν επίσης η χρήση πιστωτικής/χρεωστικής κάρτας και σε κομμωτήρια και ινστιτούτα αισθητικής (+24%), ενώ μικρή αύξηση κατέγραψαν υπεραγορές και περίπτερα/φούρνοι, της τάξης του 16% και 11% αντίστοιχα. Αύξηση κατά 16% είχε η χρήση κυπριακών καρτών σε υπεραγορές. Μικρή αύξηση είχε η χρήση κάρτας για ανεφοδιασμό καυσίμων, της τάξης μόλις του 6%. Η αύξηση σε σχέση με το αντίστοιχο Σαββατοκύριακο του 2020 είναι στο 57%. Από τα στοιχεία της JCC, είναι ενδιαφέρουσα και η αύξηση 18% στις υπηρεσίες κοινής ωφελείας - όπως λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος, υδατοπρομήθειας κτλ. Από πλευράς JCC, αναφέρεται ότι προκειμένου να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για τα συγκεκριμένα Σαββατοκύριακα, θα πρέπει πρώτα να ληφθούν υπόψη παράμετροι, όπως η αλλαγή στα διατάγματα του Υπουργείου Υγείας για την απαγόρευση εισόδου σε μη εμβολιασμένους στους χώρους εστίασης, η καταβολή του 13ου μισθού στις 15 Δεκεμβρίου και κατ’ επέκταση η αύξηση της κινητικότητας στην αγορά ένεκα της περιόδου των γιορτών. Φυσικά, η αύξηση στη χρήση καρτών είναι δεδομένη λόγω πανδημίας αλλά και από την εφαρμογή του διατάγματος για υποχρεωτική αποδοχή καρτών. Από την άλλη, το γεγονός ότι την αντίστοιχη περσινή περίοδο υπήρχε περιορισμός στη διακίνηση λόγω πανδημίας (11–31 Δεκεμβρίου 2020) και τοπικά lockdowns, αυτό συνέτεινε στα θετικά φετινά πρόσημα.
Άδεια καταστήματα
Παραδοσιακά, η Κυριακή πριν από τα Χριστούγεννα είναι μέρα με σχετικά καλή κίνηση για την αγορά, ωστόσο φέτος αυτό δεν υπήρχε, σχολίασε ο Μάριος Αντωνίου, γ.γ. του συνδέσμου λιανικού εμπορίου. Έτσι, όσοι αποφάσισαν να βγουν έξω, απέφυγαν να επισκεφτούν εμπορικές αρτηρίες όπως την Ανεξαρτησίας, την Στασικράτους, την Μακαρίου και την Ερμού και κατευθύνθηκαν προς τα εμπορικά κέντρα. «Αυτό το εισπράξαμε από επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται και στα mall και στους εμπορικούς δρόμους. Τα εμπορικά κέντρα είχαν καλή κίνηση αλλά γενικά αρκετός κόσμος δεν βγήκε έξω», αναφέρει.
Μουδιασμένη η αγορά
Μουδιασμένη είναι μέχρι στιγμής η αγορά εν όψει Χριστουγέννων, αναφέρει ο κ. Αντωνίου. Εξάλλου, τα προμηνύματα είχαν δοθεί από το Black Friday. Το αυξημένο κόστος ζωής, η πανδημία και τα μέτρα περιορισμού της καθώς και η συνεπαγόμενη αβεβαιότητα και ανασφάλεια, επηρέασαν την ψυχολογία των καταναλωτών. Ωστόσο, εκτιμάται ότι από σήμερα η κίνηση θα είναι αυξημένη και θα κορυφωθεί τις επόμενες ημέρες μέχρι και την παραμονή 24 Δεκεμβρίου, που είναι η κατ΄εξοχήν πιο εμπορική μέρα του χρόνου. «Θεωρούμε όμως ότι οι αγορές για το γιορτινό τραπέζι δεν θα μειωθούν και έχοντας υπόψη την κουλτούρα και την νοοτροπία μας θεωρούμε ότι θα βγουν στην αγορά και θα αγοράσουν και τα δώρα τους όπως συνηθίζεται κάθε χρόνο». Όπως επισημαίνει ωστόσο ο κ. Αντωνίου, κανένας δεν αναμένει επιδόσεις στα επίπεδα του 2019. Σίγουρα η χρονιά θα κλείσει με θετικά πρόσημα σε σχέση με το 2020, ωστόσο αυτό δεν είναι αντιπροσωπευτικό, καθώς η προηγούμενη χρονιά ήταν καταστροφική για το λιανικό εμπόριο. Την ίδια ώρα, με την αβεβαιότητα που επικρατεί, οι τιμές των πρώτων υλών και των μεταφορικών δεν αναμένεται να μειωθούν, ενώ λιγότερα θα είναι τα αποθέματα και η ποικιλία των προϊόντων στην αγορά. Όπως εξηγεί, ένας λιανέμπορος ιδίως στην ένδυση, ναι μεν εισάγει αλλά σίγουρα με μειωμένο στοκ λόγω ανασφάλειας που προκύπτει από τις αποφάσεις για τα περιοριστικά μέτρα.
Χαμένη η εστίαση
Τα στοιχεία της JCC δείχνουν ως την χαμένη του προηγούμενου Σαββατοκύριακου την εστίαση, η οποία κατέγραψε μείωση 19%, σε σχέση με το Σαββατοκύριακο στις 10-12 Δεκεμβρίου.Την απογοήτευση του κλάδου για την μουδιασμένη κίνηση του περασμένου Σαββατοκύριακου εκφράζει ο Φύτος Θρασυβούλου, Πρόεδρος της παγκύπριας ομοσπονδίας συνδέσμων ιδιοκτητών κέντρων αναψυχής. Σύμφωνα με τις αναφορές του, η επισκεψιμότητα ήταν μουδιασμένη στα εστιατόρια και τις καφετέριες και κινήθηκε σε περιπτώσεις, μέχρι και 65% πιο κάτω σε σχέση με την κίνηση της προηγούμενης περιόδου. Από την άλλη, αποδίδει τα άδεια τραπέζια στα εστιατόρια και στην νέα παραλλαγή «Όμικρον», την αυξημένη αβεβαιότητα και την απαγόρευση εισόδου πελατών χωρίς ιστορικό εμβολιασμού για τον κορωνοϊό. Η κατάσταση εξακολουθεί να είναι μουδιασμένη, όπως περιγράφει, έχουν επηρεαστεί οι κρατήσεις και έγιναν ακυρώσεις της τελευταίας στιγμής. Εξέφρασε την ελπίδα η κατάσταση όπως θα εξελιχθεί τις επόμενες ημέρες, να μην επιβαρύνει εκ νέου τις επιχειρήσεις των κέντρων αναψυχής. Όπως αναφέρει, ένεκα της επικρατούσας κατάστασης, υπάρχουν περιπτώσεις που επιχειρήσεις έβαλαν λουκέτο, ενώ το 20% των επιχειρήσεων των κέντρων αναψυχής, δεν έχουν ανοίξει καθ’ όλη την διάρκεια της πανδημίας μέχρι σήμερα. Ο κ. Θρασυβούλου επισημαίνει ωστόσο ότι το ζητούμενο είναι να διατηρηθούν χαμηλά οι επιδημιολογικοί δείκτες ώστε να κερδηθεί η φετινή τουριστική περίοδος.
