Ενδεικτικό στη φετινή σύνοδο του Νταβός ήταν το γεγονός πως εκ των βασικών συζητήσεων υπήρξε η αύξηση της εισοδηματικής ανισότητας και η ανεργία κυρίως στους νέους. Τομέας στον οποίο ξεχώρισε η Κύπρος εφόσον και στην επίσημη ιστοσελίδα του Νταβός, υπάρχει παρουσίαση η οποία αφορά την ανεργία στους νέους, με την Κύπρο να βρίσκεται ψηλά. Σημειωτέον, βάσει και των στοιχείων που ανακοινώθηκαν χθες από τη Eurostat, η Κύπρος κατέγραψε τη μεγαλύτερη αύξηση στο σύνολο των χωρών της ΕΕ για τον Δεκέμβριο του 2016.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, το ποσοστό ανεργίας στην Κύπρο ανήλθε τον Δεκέμβριο του 2016 στο 14,3% από 14,2% τον Νοέμβριο και 13,1% τον Δεκέμβριο του 2015. Ο αριθμός των ανέργων στην Κύπρο ανέρχεται στις 62 χιλ. σε σχέση με 54 χιλ. τον Δεκέμβριο του 2015. Στο δια ταύτα του Νταβός, ακούστηκαν πολλά.
Από τις πλέον ενδιαφέρουσες παρουσιάσεις ήταν εκείνη της καθηγήτριας. Νταϊάν Κόηλ η οποία τόνισε ότι τα τελευταία χρόνια οι ανησυχίες των ανθρώπων ότι μένουν εκτός των πραγμάτων από την ραγδαία παγκοσμιοποίηση και αυτοματοποίηση, εντείνονται όλο και περισσότερο. Οι φόβοι αυτοί, αν και έχουν κάποια βάση, προέρχονται από ένα πρόβλημα που χρονολογείται από την δεκαετία του 1980. Η αποτυχία αναγνώρισης του τότε, και η αναζήτηση λύσης, είναι αυτά που οδήγησαν στις σημερινές κρίσεις, σύμφωνα με κείμενο στην ιστοσελίδα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, της καθηγήτριας Νταϊάν Κόηλ. Η καθηγήτρια τονίζει πως υπάρχουν αρκετά μαθήματα που θα μπορούσαμε να αντλήσουμε από τις αποτυχημένες πολιτικές των τελευταίων ετών αλλά οι πιθανότητες να μάθουμε από αυτά είναι μικρές. Συμπεραίνει, επίσης, ότι ένα θεμελιώδες μάθημα για την επίλυση του προβλήματος είναι η αναγνώρισή του.
Η κ. Κόηλ φέρνει ως παράδειγμα την περίπτωση του δημοψηφίσματος στην Βρετανία για το Brexit όπου αρκετοί εύποροι ψηφοφόροι ανακάλυψαν πόσο διαφορετικά σκέφτονται και δρουν οι συμπολίτες τους. Όπως σημειώνει, πρόκειται για άτομα τα οποία ζούσαν σε μικρές κοινότητες όπου οι παραδοσιακές δουλειές και επιχειρήσεις άρχισαν να εξαφανίζονται πριν από μία δεκαετία χωρίς να αντικατασταθούν. Ολόκληρες κοινωνικές ομάδες είδαν τα πραγματικά εισοδήματά τους να παραμένουν στάσιμα ή να πέφτουν ραγδαία πολύ πριν από την οικονομική κρίση. Πριν από μια δεκαετία, ο Μπέντζιαμιν Φρήντμαν έγραψε, στο δοκίμιό του «Οι ηθικές συνέπειες της οικονομικής ανάπτυξης», ότι η Δημοκρατία απαιτεί μία αναπτυσσόμενη οικονομία για την απαραίτητη συναλλαγή του «πάρε-δώσε». Όταν οι άνθρωποι, συμπληρώνει η καθηγήτρια, βλέπουν τις ζωές τους να καλυτερεύουν τότε τείνουν να αισιοδοξούν και για τις ζωές των άλλων.
Όταν, όμως, η ζωή τους χειροτερεύει και αναμένουν τα ίδια αποτελέσματα για τα παιδιά τους, τότε η δυσαρέσκεια απέναντι στους άλλους είναι αναπόφευκτη. Από την αρχή της αυτοματοποίησης και της παγκοσμιοποίησης όπου άρχισε η ριζική αλλαγή της βιομηχανίας, ολόκληρες γεωγραφικές εκτάσεις παλεύουν για να επιζήσουν, παρόλο που η οικονομία έχει αναπτυχθεί. Αυτό το σημείο σπανίως καταγράφεται από τους πολιτικούς. «Τα στατιστικά στοιχεία υπήρχαν αλλά κανείς δεν τα κοίταξε», τονίζει η Κόηλ. Χρειάστηκε πολλή προσπάθεια από τον Τόμας Πίκεττι, στο βιβλίο του «Κεφάλαιο», για να αναδείξει τα στοιχεία έτσι ώστε να εξιστορήσει πόσοι εργάτες έμειναν πίσω. «Το μόνο που έκανε ο Πίκεττι ήταν να ξεκινήσει μια συζήτηση, εμείς πρέπει να αναπτύξουμε σοβαρές πολιτικές. Δεν είναι αργά να κάνουμε αυτό που έπρεπε να γίνει τη δεκαετία του ’80 και κατ’ ουσίαν, να πάρουμε τις περιφερειακές πολιτικές πιο σοβαρά», δηλώνει η καθηγήτρια.
Υποδομές
Η κ. Κόηλ παρατηρεί τρία στοιχεία εκ των οποίων και οι υποδομές. Οι μεγάλες πόλεις πάντοτε ήταν πηγές οικονομικής ανάπτυξης, διότι όσο περισσότεροι άνθρωποι βρίσκονται συγκεντρωμένοι σε έναν τόπο, τόσο πιο εύκολο είναι να διαδοθεί η γνώση μεταξύ τους. «Μπορούμε να περιορίσουμε το φυσικό μειονέκτημα των μικρών πόλεων και των πόλεων με το να αναπτύσσουμε τις υποδομές που τις συνδέουν». Αυτή η πρόταση προϋποθέτει πιο γρήγορη σύνδεση μέσω των συγκοινωνιών, τηλεπικοινωνιών και φυσικών επικοινωνιών και όχι υποκατάστατα.
Εκπαίδευση
Δεύτερο στοιχείο για την κ. Κόηλ είναι η εκπαίδευση. Τα περισσότερα σχολεία θεωρεί ότι είναι «εργοστάσια που μετατρέπουν τα παιδιά σε ακριβούς αλλά όχι και τόσο καλούς υπολογιστές». Μία προφανής λύση θα μπορούσε να είναι η διδασκαλία κώδικα, «κάτι που δυσκολευόμαστε, λόγω έλλειψης καθηγητών με τα απαραίτητα προσόντα». Ακόμα μία βελτίωση θα ήταν η διδασκαλία ανθρώπινων ικανοτήτων που δεν μπορούν να αποκτήσουν οι μηχανές όπως η δημιουργικότητα και η επίλυση προβλημάτων.
Αναπτυσσόμενη δύναμη
Κάθε περιοχή έχει διαφορετική άποψη για το τι είδους επιχειρήσεις θα πρέπει να δημιουργηθούν και τι είδους εκπαίδευση χρειάζεται, κάτι που σημαίνει πως πρέπει να δοθούν περισσότερες εξουσίες διακυβέρνησης στις τοπικές κοινότητες σύμφωνα με την καθηγήτρια. «Εάν η εκπαιδευτική πολιτική καθορίζεται από την γραφειοκρατία σε κάποια μακρινή πόλη, δεν θα πρέπει να αναμένεται ότι οι μαθητές θα εφοδιαστούν με τις απαραίτητες δεξιότητες για την τοπική οικονομία», σημειώνει. Το ξεκάθαρο μήνυμα διαφάνηκε κατά την απόφαση για το Brexit, όταν αρκετοί ένιωσαν πως υπάρχει έλλειψη εκπροσώπησης. «Είδαν τις αποφάσεις να διαμορφώνουν τις ζωές τους από ανθρώπους που δεν τους συμπαθούν, σε μέρη απόμακρα, είτε ήταν κεντρικές τράπεζες, είτε από εθνικές εταιρείες ή αναπτυσσόμενες πόλεις. Κατά τη διάρκεια του βρετανικού δημοψηφίσματος υπήρχε η υπόσχεση για “ανάκτηση του ελέγχου” (take back control)».
Δημόσιος τομέας
Όλα τα πιο πάνω απαιτούν σοβαρή καθοδήγηση και τη δημιουργία ευκαιριών σε περιοχές και πόλεις που έχουν μείνει πίσω, με υψηλής ποιότητας παιδεία και υποδομές που δεν έρχονται φτηνά. Επιπρόσθετα, αυτή η πρωτοβουλία θα πρέπει να προέρχεται από τον δημόσιο τομέα διότι εκεί έχουν πρόσβαση οι πολίτες. «Τόσοι πολλοί άνθρωποι βλέπουν όλα τα πιο πάνω απραγματοποίητα δεδομένου των συνθηκών, αλλά το πρόβλημα αφορά λιγότερο τους πόρους παρά την πολιτική βούληση.
Με την φορολόγηση των εταιρειών και πλουσίων, τα χρήματα για επενδύσεις μπορούν να βρεθούν», καταλήγει στο κείμενό της η καθηγήτρια Νταϊάν Κόηλ.
