Της Μαρίας Ηρακλέους
Επιδείνωση των τιμών βλέπουν αναλυτές της αγοράς το επόμενο διάστημα και μέχρι το πρώτο εξάμηνο του 2022. Η Κύπρος μάλιστα είναι από τις χώρες που επηρεάζεται σε μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με άλλες χώρες, λόγω της μεγάλης εξάρτησης της στις εισαγωγές προϊόντων και πρώτων υλών, το 95% των οποίων φτάνουν στην Κύπρο μέσω θαλάσσης. Εξ ου και οι αυξήσεις στις τιμές των ναύλων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων είχαν αποτυπωθεί από νωρίς στις τιμές προϊόντων, κυρίως δε, στον κατασκευαστικό κλάδο.
Πρόκειται για εισαγόμενο πρόβλημα η ρύθμιση του οποίου δεν εξαρτάται από την Κύπρο, αναφέρει στην «Κ» ο διευθυντής οικονομικής ανάπτυξης και οικονομίας Αντώνης Φραγκούδης. Έτσι, από την στιγμή που πρόκειται για ένα εισαγόμενο πρόβλημα, λίγα μπορούν να γίνουν για τον περιορισμό των επιπτώσεων στην αγορά. Ωστόσο επισημαίνει, θα μπορούσαν ενδεχομένως να ληφθούν στην βάση του προϋπολογισμού κάποιες μειώσεις στο ΦΠΑ προϊόντων ή ίσως κάποιες δράσεις ενσωματωμένες στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Cause and effects
Τί προκάλεσε λοιπόν τις αυξήσεις στις τιμές; Η πηγή του κακού ήταν η αύξηση του κόστους της ενέργειας και οι αλυσιδωτές επιπτώσεις στο κόστος των μεταφορών, το οποίο ήδη ήταν επιβαρυμένο λόγω της ισορροπίας της προσφοράς και της ζήτησης την περίοδο της πανδημίας. Σε όλα αυτά προστίθεται και η κλιματική αλλαγή με τις επιπτώσεις της στην παραγωγή πρώτων υλών. Πρόκειται λοιπόν για ένα μίγμα δυσμενών εξελίξεων το οποίο αναπόφευκτα αφήνει ως απότοκο μια κρίση στην παγκόσμια αγορά.
«Οι αυξήσεις λειτούργησαν ενισχυτικά πάνω στο υπόβαθρο που δημιούργησε η πανδημία» εξηγεί ο οικονομολόγος Αντρέας Χατζής. Εκτιμά δε ότι η αυξητική τάση θα συνεχίζει και για τον επόμενο χρόνο και ενδεχομένως να υπάρξει επιδείνωση αρχές του 2022. Οι δε επιπτώσεις θα είναι αλυσιδωτές και λίγο ή πολύ γνωστές- οι πληθωριστικές τάσεις στην αγορά θα επηρεάσουν αρνητικά την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, με όλα όσα αυτό συνεπάγεται σε οικονομικό, κοινωνικό και εργασιακό επίπεδο. «Αν θεωρήσουμε ότι κατά μέσο όρο θα αυξηθούν οι τιμές κατά ένα 15-20%, σημαίνει ότι οι καταναλωτές ή πρέπει να αυξήσουν τα εισοδήματα τους ή πρέπει να μειώσουν τα έξοδα τους κατά 15-20%. Αυτό αναπόφευκτα θα έχει επιπτώσεις στην αγορά», επισημαίνει.
Τετραπλάσιες οι τιμές στα κοντέινερ
Για εκτόξευση των τιμών στα εμπορευματοκιβώτια έκανε λόγο ο Υφυπουργός Ναυτιλίας Βασίλης Δημητριάδης, εξηγώντας ότι το φαινόμενο προκλήθηκε αρχικά λόγω των lockdown, προκάλεσε τεράστια ζήτηση σε προϊόντα, και μειωμένη προσφορά εμπορευματοκιβωτιών κάτι που ανέβασε τις τιμές στα ύψη.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι αυτή την στιγμή, η μεταφορά ενός κοντέινερ στοιχίζει περίπου 15 χιλιάδες δολάρια, σε σχέση με περίπου 2,5 χιλιάδες μόλις πριν από ένα χρόνο.Το φαινόμενο θα ομαλοποιηθεί αλλά θα πάρει κάποιο καιρό, σημείωσε
«Θα μπούμε σε πορεία ομαλοποίησης της προσφορά και της ζήτησης αλλά δεν θα έλεγα ότι το πράγμα θα διορθωθεί εν τη μία νυκτί, θα πάρει κάποιο χρόνο. Οι δυνάμεις της αγοράς θα ομαλοποιηθούν σιγά σιγά με την μείωση της ζήτησης και την αύξηση της προσφοράς των εμπορευματοκιβωτίων». Σε επίπεδο ναυτιλίας γίνεται προσπάθεια περιορισμού του κόστους μεταφοράς. Ωστόσο, αναφέρει, ακόμη και να υπάρξει μείωση στις τιμές των εμπορευματοκιβωτίων, ίσως να μην επιστρέψουν στα επίπεδα της προ Covid εποχή.
