Kathimerini.gr
Η ΕΚΤ αντιμετωπίζει προκλήσεις ως αρχιτέκτονας της νομισματικής πολιτικής στην Ευρωζώνη. Η απειλή των σταθερών κρυπτονομισμάτων με βάση το δολάριο και η μείωση της χρήσης μετρητών έχουν ωθήσει τους ρυθμιστές να επιταχύνουν τα σχέδια για ένα «ψηφιακό ευρώ» – μια νέα μορφή χρήματος κεντρικής τράπεζας που θα είναι διαθέσιμη στο κοινό.
Η επιτυχία θα μπορούσε να οδηγήσει εκατομμύρια Ευρωπαίους να χρησιμοποιούν ένα ηλεκτρονικό πορτοφόλι της ΕΚΤ για καθημερινές πληρωμές. Η Deutsche Bank, η BNP Paribas και άλλοι δανειστές φοβούνται ότι θα μπορούσε να εξαντλήσει τις καταθέσεις τους. Είναι ένα ρίσκο που αξίζει να αναληφθεί. Η πρόσφατη υιοθέτηση του λεγόμενου νόμου Genius στις ΗΠΑ έχει επικεντρώσει το ενδιαφέρον στην έδρα της ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη. Ο νόμος ρυθμίζει την έκδοση και τη χρήση σταθερών κρυπτονομισμάτων σε δολάρια – μια μορφή κρυπτονομίσματος που χρησιμοποιεί ασφαλή περιουσιακά στοιχεία όπως τα έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου για να διατηρήσει σύνδεση με το δολάριο. Ενα σταθερό εποπτικό καθεστώς ανοίγει τον δρόμο για ταχύτερη ανάπτυξη νομισμάτων όπως το USDT της Tether και το USDC της Circle. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν σε κυκλοφορία 280 δισ. δολάρια σε stablecoins. Αυτό το ποσό θα μπορούσε να αυξηθεί στα 2 τρισ. δολάρια έως το 2028, και το 99% των stablecoins είναι εκφρασμένο σε δολάρια. Ο κίνδυνος, από την οπτική γωνία της Φρανκφούρτης, είναι ότι οι Ευρωπαίοι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις θα προτιμήσουν αυτές τις γρήγορες και χωρίς προμήθειες μορφές χρήματος, φέρνοντας το δολάριο στις ακτές της ηπείρου. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει την ΕΚΤ να χάσει τον έλεγχο του νομίσματος, διαβρώνοντας τη νομισματική κυριαρχία του μπλοκ. Εν τω μεταξύ, η σταδιακή παρακμή των παλαιών κερμάτων και χαρτονομισμάτων αποτελεί μια ακόμη πρόκληση για την ΕΚΤ. Το ίδρυμα λειτουργεί εδώ και δεκαετίες υπό ένα σύστημα δύο επιπέδων, όπου το χρήμα της κεντρικής τράπεζας –όπως τα φυσικά μετρητά και τα αποθεματικά που κατέχονται από δανειστές– συνυπάρχει με ιδιωτικό χρήμα όπως τα ευρώ που τηρούνται σε τραπεζικό λογαριασμό. Ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ Φίλιπ Λέιν παρατήρησε ότι τα χαρτονομίσματα και τα κέρματα παίζουν βασικό ρόλο στη διατήρηση της εμπιστοσύνης στις τραπεζικές καταθέσεις. Η μείωση αυτή για τη φυσική προσφορά –τα μετρητά συρρικνώθηκαν από 54% της αξίας συναλλαγών το 2019 σε 39% πέρυσι– προσθέτει έτσι έναν ακόμη νομισματικό κίνδυνο. Ενα ψηφιακό ευρώ θα απέτρεπε αυτούς τους δύο μεγάλους κινδύνους. Θα απέφευγε επίσης τις παγίδες των σταθερών κρυπτονομισμάτων.
Αυτό που μπορεί να φοβούνται περισσότερο οι τράπεζες στην Ευρωζώνη, είναι ότι οι καταναλωτές θα στραφούν σε ένα απλό, δωρεάν διασυνοριακό σύστημα πληρωμών που διαχειρίζεται η κεντρική τράπεζα. Είναι ένας βάσιμος φόβος, αλλά η εναλλακτική λύση μπορεί να μην είναι καλύτερη: ένα ψηφιακό ευρώ με χαμηλό ανώτατο όριο είναι λιγότερο πιθανό να προσελκύσει τους χρήστες, οι οποίοι μπορεί να χρησιμοποιούν αμερικανικά σταθερά κρυπτονομίσματα. Η υπονόμευση του εγχώριου έργου καθιστά αυτό το σενάριο πιο πιθανό. Η ΕΚΤ βρίσκεται σε καλό δρόμο για να εγκρίνει το σχέδιό της μέχρι το τέλος του έτους, μετά το οποίο θα εναπόκειται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης να παράσχουν το νομικό και κανονιστικό πλαίσιο. Η καλύτερη επιλογή θα ήταν να αποσυνδεθεί το ψηφιακό ευρώ από τους τραπεζικούς λογαριασμούς. Μια αποτυχημένη έναρξη του ψηφιακού ευρώ θα έθετε σε κίνδυνο τον έλεγχο της νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ, αναβάλλοντας τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων πληρωμών της Ευρώπης. Η κεντρική τράπεζα πρέπει να καταστήσει το έργο της για το ηλεκτρονικό χρήμα ευρέως ελκυστικό – ακόμη και με το τίμημα να βλάψει μερικές τράπεζες.
