Κονσέρτο με πολυβόλα

Οταν στο καταστατικό συνέδριο του Δημοκρατικού Κόμματος, ο Νικόλας Παπαδόπουλος απευθυνόταν στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη και δήλωνε το αμίμητο, ότι αν δεν υπήρχε, θα έπρεπε το κόμμα του να τον εφεύρει, πολλοί ήταν εκείνοι που γέλασαν σκωπτικά. Κάποιοι για την ανάγκη επανεφεύρεσης ενός πολιτικού που είχε ήδη φθαρεί απότομα από τον πρώτο κιόλας μήνα της διακυβέρνησής του και άλλοι για την αίσθηση απελπισίας που εξέπεμπε με εκείνη τη δήλωσή του ο ΔΗΚΟϊκός πρόεδρος. Ο στενός περίγυρος του Νικόλα Παπαδόπουλου εκτιμούσε, ωστόσο, πως αυτή η υπερφίαλη για πολλούς τοποθέτηση, στόχο είχε να σβήσει τις όποιες σκιές στις σχέσεις τους που είχαν διασαλευθεί με το καλημέρα. Και κυρίως να δώσει μία δεύτερη ευκαιρία τόσο στον ίδιο τον Πρόεδρο που ζοριζόταν αλλά και σε αυτή την ιδιότυπη συμμαχία. Σήμερα η επεισοδιακή σχέση των δύο δοκιμάζεται εκ νέου, με πολλούς να θεωρούν πως η αποχώρηση του ΔΗΚΟ από τη συγκυβέρνηση είναι πλέον θέμα χρόνου και κατάλληλης ευκαιρίας.

Το whatsΑpp και τα μηνύματα

Λάδι, στο ήδη τεταμένο κλίμα των δύο μερών, έβαλε με τη συνέντευξή του στην «Κ» την περασμένη Κυριακή ο στενότερος συνεργάτης του Νικόλα Παπαδόπουλου και βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρύσης Παντελίδης. Σ’ αυτήν δήλωσε ενοχλημένος από τη στάση του Προεδρικού και την αδικαιολόγητη, όπως χαρακτήρισε, ανοχή που επιδεικνύει η κυβέρνηση στο ΕΛΑΜ. Αυτό, σε συνδυασμό με την πόρτα συνεργασίας που άνοιξε ο κ. Παντελίδης προς τον ΔΗΣΥ, ήταν αρκετό για να κινητοποιήσει ολόκληρο το Προεδρικό που αντάλλαζε με ΔΗΚΟϊκά στελέχη τη συνέντευξη. Σε τέτοιο σημείο, που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έστειλε τη συνέντευξη στον κ. Παπαδόπουλο διερωτώμενος, αν έτσι φέρονται οι συγκυβερνώντες. Ο Νικόλας Παπαδόπουλος, από την άλλη, φέρεται να στήριξε πλήρως τον βουλευτή του και να υπερθεμάτισε. Σημείωσε πως η κυβέρνηση εκπέμπει εικόνα διάλυσης, θέτοντας ως παράδειγμα όσα εκτυλίχθηκαν με τις εισφορές των σωματείων στο κράτος. Διερωτήθηκε αν έτσι θα συνεχίσει μέχρι και τις εκλογές, χωρίς ο Πρόεδρος να συνεχίζει τη συζήτηση.

Χωρίς αυταπάτες

Η κρίση προφανώς και δεν εκτονώθηκε, όμως έβγαλε στο προσκήνιο την πικρία που επικρατεί μεταξύ των δύο πλευρών από την αρχή της συμβίωσής τους στη συγκυβέρνηση μέχρι και σήμερα. Κανείς βεβαίως δεν είχε την αυταπάτη να πιστεύει πως η σχέση αυτή κτίστηκε είτε σε αγνά αισθήματα είτε στα ισχυρότερα θεμέλια κοινών πολιτικών. Ήταν αναμφίβολα ένα πάρε-δώσε επιβίωσης, όμως κάποιος θα ανέμενε να υπάρχει ένα σχετικό modus operandi. Το ΔΗΚΟ ήταν το πρώτο κόμμα που στήριξε την υποψηφιότητα του Νίκου Χριστοδουλίδη, σε μία εποχή που ο τελευταίος χρειαζόταν τη στήριξη ενός τουλάχιστον παραδοσιακού κόμματος για να ισχυροποιήσει την υποψηφιότητά του. Όμως και το ΔΗΚΟ, από την άλλη, χρειαζόταν σε μία περίοδο φθοράς του την υψηλή δημοτικότητα του Νίκου Χριστοδουλίδη ως σωσίβιο και κατ’ επέκταση μία προοπτική εξουσίας μετά από τη χρόνια απουσία από την κυβέρνηση. Η δυσφορία ξεκίνησε από τον προεκλογικό μετά τη σαφή προσπάθεια του Νίκου Χριστοδουλίδη να κρατήσει αποστάσεις από τα συνεργαζόμενα κόμματα. Άλλοτε κρύβοντας τους αρχηγούς κομμάτων στις προεκλογικές εκδηλώσεις, άλλοτε ξεκαθαρίζοντας πως στο Υπουργικό του δεν θα συμμετέχουν κομματικά στελέχη και εντάθηκε το Σαββατοκύριακο που προηγήθηκε του σχηματισμού του πρώτου Υπουργικού Συμβουλίου.

Η παρερμηνεία για τον Οδυσσέα

Κατά τη διάρκεια της θητείας Χριστοδουλίδη έγιναν πολλά ώστε ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ να παρουσιάζεται δέσμιος σε μία συνεργασία όπου το κόμμα του όχι μόνο δεν είχε οφέλη και λόγο στο κυβερνητικό έργο, αλλά αγνοείται επιδεικτικά. Δεν είναι τυχαίο ότι στα κομματικά πηγαδάκια έλεγε σκωπτικά, όταν η Πρώτη Κυρία είπε σε εκδήλωση για τους πολύτεκνους ότι θα είναι η φωνή τους στην κυβέρνηση, πως προφανώς δεν είναι οι μόνοι τους οποίους δεν ακούει ο Πρόεδρος. Λίγο η κακή συνεννόηση, λίγο η πληθώρα ταξιδιών του Προέδρου φαίνεται να οδήγησαν και στην απουσία συντονισμού, αλλά και στην απόσταση των συγκυβερνώντων με τον Πρόεδρο. Στο Προεδρικό απορρίπτουν το θέμα κρίσης στις σχέσεις των δύο μερών, όμως κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν ότι ευθύνη για την επιδείνωση των σχέσεων φέρουν κυρίως οι συγκυβερνώντες. Δεν ήταν λίγες άλλωστε οι φορές που η κυβέρνηση ένιωσε εκτεθειμένη με νομοσχέδια, δεδομένου ότι οι αρχηγοί των συγκυβερνώντων κομμάτων δεν μπορούσαν να ελέγξουν όλους τους βουλευτές τους και να τα στηρίξουν. Πέραν των ανταρτών βουλευτών, διορισμών που ενόχλησαν το ΔΗΚΟ, τα μέτρα για τους Τ/κ που προκάλεσαν σοβαρή κρίση, μεγάλο ζήτημα που διασάλευσε τις σχέσεις τους αποτέλεσε και ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε την αίσθηση από την εκλογή του πως ο Νικόλας Παπαδόπουλος θα μπορούσε να ελέγξει με κάποιον τρόπο τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη ως γενικό ελεγκτή, κάτι που σίγουρα δεν έγινε και δημιούργησε την αίσθηση στο Προεδρικό, ότι το ΔΗΚΟ δεν μπορεί να φανεί χρήσιμο ούτε σε αυτό. Από την άλλη, στο ΔΗΚΟ είδαν με μεγάλη δυσφορία τον χειρισμό της υπόθεσης Μιχαηλίδη, ενισχύοντας το κακό κλίμα στις σχέσεις των δύο μερών. Αφενός, γιατί ο Νικόλας Παπαδόπουλος ένιωσε πως κακώς διαχειρίστηκε την απόλυση Μιχαηλίδη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και αφετέρου γιατί αυτή μετέτρεψε τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη ως τον κύριο πολιτικό αντίπαλο του ΔΗΚΟ για τις βουλευτικές εκλογές. Στο ΔΗΚΟ άλλωστε νιώθουν γενικότερα πως δεν υπάρχει η οποιαδήποτε εκ των προτέρων διαβούλευση και πως βρίσκονται προ τετελεσμένων, με πιο πρόσφατο το ζήτημα των πράσινων φορολογιών που πιάστηκαν εξαπίνης.

Μία σχεδόν παραίτηση και μία ομιλία

Το σοβαρότερο, ωστόσο, ζήτημα είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης που υπάρχει στα δύο μέρη. Για το ΔΗΚΟ, ένα ήταν η έλλειψη συνεννόησης με το Προεδρικό όλο αυτό το διάστημα, όμως μετά τις ευρωεκλογές το πρόβλημα ήταν βαθύτερο και συνδεόταν με το κακό αποτέλεσμα που έλαβε το ΔΗΚΟ. Κάποιοι ερμήνευσαν το αποτέλεσμα ως αμφισβήτηση του Νικόλα Παπαδόπουλου, άλλοι ως αποτέλεσμα της φθοράς από τη συγκυβέρνηση και άλλοι ως τιμωρία γι’ αυτή τη σύμπλευση. Η αλήθεια είναι πως στο κόμμα του Κέντρου υπήρχε η βεβαιότητα ότι το Προεδρικό θα δουλέψει άτυπα για να λάβει το κόμμα ένα καλό αποτέλεσμα. Όχι μόνο δεν είδαν κάτι τέτοιο, αλλά κάποιοι κατηγόρησαν τον Πρόεδρο για ποντιοπιλατική στάση που ευνόησε το ΕΛΑΜ. Για τον Νικόλα Παπαδόπουλο ωστόσο το ζήτημα ήταν βαθύτερο. Ο ίδιος πέρασε μία έντονη περίοδο εσωστρέφειας, μελετώντας σοβαρά το ενδεχόμενο παραίτησης, ετοιμάζοντας ακόμα και σχετικό κείμενο για την υποβολή της παραίτησής του. Κάτι τέτοιο δεν έγινε τελικά για λόγους που ποικίλλουν. Όμως, αυτό που διαπιστώνεται είναι και μία προσωπική πικρία για το γεγονός ότι ο ίδιος οδήγησε το κόμμα στο να στηρίξει τον Νίκο Χριστοδουλίδη και αυτός κατ’ επέκταση νιώθει υπεύθυνος για την κατάσταση όπως εξελίσσεται.

Το ρίσκο πριν από τις εκλογές

Το ερώτημα λοιπόν που εγείρεται είναι αν η κατάσταση είναι τόσο κρίσιμη, τότε για ποιο λόγο το ΔΗΚΟ εξακολουθεί να μένει στη συγκυβέρνηση. Μία έξοδος πριν από τις εκλογές θεωρείται μεγάλο ρίσκο, καθώς αφενός θα καταστήσει το κόμμα αναξιόπιστο και αφετέρου πως θα προκαλέσει εσωστρέφεια πριν από την κρίσιμη μάχη. Δεν πέρασε για παράδειγμα απαρατήρητη η διαφοροποίηση του βουλευτή Αμμοχώστου Χρίστου Σενέκκη σε όσα έθεσε ο Χρύσης Παντελίδης, αλλά και το άδειασμα του τελευταίου από τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο Πανίκο Λεωνίδου. Κινήσεις που καταδεικνύουν πως ο Νίκος Χριστοδουλίδης εξακολουθεί να έχει έρεισμα στο κόμμα. Έχει καλλιεργηθεί και μία αίσθηση –που αυτό δεν συνδέεται με τη στάση των προαναφερθέντων βουλευτών– ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει μία επίλεκτη ομάδα στελεχών, από κάθε κόμμα περιλαμβανομένου του ΕΛΑΜ και του ΔΗΣΥ, τους οποίους θα βοηθήσει στις επικείμενες εκλογές. Σε αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, είναι δύσκολο για οποιοδήποτε κόμμα και κυρίως για το ΔΗΚΟ να ανοίξει πόλεμο με την κυβέρνηση και να αποχωρήσει πυροβολώντας.

Η ένταση για το ΕΛΑΜ από πλευράς ΔΗΚΟ θεωρείται λίγο πολύ προειδοποιητική βολή προς το Προεδρικό. Ένα μήνυμα προς τον Πρόεδρο ότι δεν θα πρέπει να θεωρεί το μεγαλύτερο κόμμα της συγκυβέρνησης δεδομένο. Σχέση ΕΛΑΜ-Προεδρικού δεν μπορεί να στοιχειοθετηθεί, το σίγουρο όμως είναι πως ο Νίκος Χριστοδουλίδης θέλει να έχει μία ανοικτή πόρτα συνεννόησης. Πέραν της συνεννόησης στελέχους του Προεδρικού με το ΕΛΑΜ για τα μεγάλα θέματα και για μικροδιευκολύνσεις, υπάρχει μία πλήρης συμπόρευση σε πολιτικές θέσεις, με το πιο πρόσφατο τις σχέσεις κυβέρνησης και Ισραήλ. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θέλει σίγουρα να έχει έναν σύμμαχο στη Βουλή, ιδιαίτερα αν διεκδικεί με αξιώσεις την τρίτη θέση στην κομματική σκακιέρα. Δεν αποκλείεται βεβαίως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να ελπίζει πως το ΕΛΑΜ θα κάνει τη διαφορά στις επόμενες προεδρικές εκλογές και ενδεχομένως να στηρίξει ανεπίσημα τον ίδιο. Από την άλλη, θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο για τον ίδιο να διαχειριστεί το ενδεχόμενο αποχώρησης του μεγαλύτερου κόμματος που τον στηρίζει στα μισά της θητείας του.

Η πόρτα του ΔΗΣΥ

Επί του παρόντος το ΔΗΚΟ δεν φαίνεται να αποχωρεί από την κυβέρνηση, όμως πολλοί είναι εκείνοι εντός του κόμματος που λένε πως ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης θα τους δώσει πολλές αφορμές ούτως ώστε να αποχωρήσουν στη συνέχεια. Αυτό όπως λέγεται θα εξαρτηθεί μετά τις εκλογές. Ένα κακό αποτέλεσμα του ΔΗΚΟ μπορεί να ανοίξει δύο ζητήματα. Το πρώτο είναι κατά πόσο το κόμμα πρέπει να μείνει στη συγκυβέρνηση, αν φθείρεται, και το δεύτερο, αν θα πρέπει να γίνει αλλαγή ηγεσίας. Επί του παρόντος πάντως το ΔΗΚΟ, ακολουθώντας τα βήματα του Νίκου Χριστοδουλίδη με το ΕΛΑΜ, έχει ανοίξει πόρτα επικοινωνίας με τον ΔΗΣΥ. Η αναθέρμανση της σχέσεις είχε ξεκινήσει δειλά από μία συμβολική κίνηση, αυτή της δημοσιοποίησης της συνέντευξης που έκανε η φοιτήτρια Αναστασία Παπαδοπούλου στον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Γλαύκο Κληρίδη. Την πρωτοβουλία ανέλαβε ο Χάρης Γεωργιάδης, ο οποίος έχει κτίσει μία πολύ καλή σχέση με στελέχη του ΔΗΚΟ και ιδιαίτερα τον Χρύση Παντελίδη. Πέραν όμως του Χάρη Γεωργιάδη που λέει δημοσίως πως πολλά είναι εκείνα που ενώνουν τα δύο κόμματα, τον τελευταίο καιρό, στελέχη του ΔΗΚΟ και του ΔΗΣΥ συζητούν άτυπα μεταξύ τους για μία συνεργασία όπου θα στηριχθεί για την προεδρία της Βουλής ο Νικόλας Παπαδόπουλος και στις προεδρικές ο εκλεκτός του ΔΗΣΥ. Αυτό θα ήταν άλλωστε ένα αξιοπρεπές σενάριο για τον Νικόλα Παπαδόπουλο για να ολοκληρώσει τον κύκλο του στην πολιτική πριν αποχωρήσει από την ηγεσία του ΔΗΚΟ. Η αναφορά του Χρύση Παντελίδη για τα κοινά των δύο κομμάτων δεν ήταν συνεπώς καθόλου τυχαία. Ο χρόνος βεβαίως θα δείξει πόσο υπαρκτά είναι αυτά τα σενάρια και βεβαίως το αποτέλεσμα των εκλογών για το αν μπορούν τα δύο κόμματα να κάνουν μία ισχυρή συμμαχία. Μέχρι τότε η συμβίωση Νίκου Χριστοδουλίδη και Νικόλα Παπαδόπουλου θα συνεχίσει έστω και υποχρεωτικά, καθώς κανέναν εκ των δύο δεν φαίνεται να βοηθά ένα διαζύγιο σε αυτή τη χρονική συγκυρία.