Της Μαρίνας Οικονομίδου
Στην πολιτική φιλοσοφία εξηγούν πως οι αντιθέσεις στην κοινωνία είναι δύο: οι κύριες και οι δευτερεύουσες. Κύριες είναι αυτές που έχουν να κάνουν με ιδεολογικές αντιθέσεις, πολιτικές διαφωνίες και σχολές σκέψης. Είναι αυτές που στην ουσία κινούν τα νήματα. Υπάρχουν ωστόσο και οι δευτερεύουσες αντιθέσεις, που έχουν να κάνουν με εσωτερικές έριδες, μικροπολιτικές ατζέντες και οι οποίες σύμφωνα με νεότερους φιλοσόφους, αν αφεθούν να κακοφορμίσουν, μπορεί να μετατραπούν σε κύριες.
Η αλήθεια είναι πως το power game στον Δημοκρατικό Συναγερμό και στην κυβέρνηση έχει κακοφορμίσει, μετατρέποντας πλέον την αντίθεση αυτή σε κύρια. Έχει βγει πια εκτός ελέγχου, με αποκορύφωμα τα όσα διαδραματίστηκαν την περασμένη Τετάρτη στο διευρυμένο Πολιτικό Γραφείο του Δημοκρατικού Συναγερμού. Μία συνεδρίαση υψηλών τόνων που έδειξε πως ο Νίκος Χριστοδουλίδης θεωρείται ξένο σώμα στα συλλογικά όργανα του κόμματος, αλλά και ξένο σώμα στη συντριπτική πλειοψηφία των μελών του Υπουργικού Συμβούλιου του Νίκου Αναστασιάδη. Ποια θα είναι η κατάληξη αυτής της κόντρας είναι ακόμη νωρίς να διαφανεί. Θα αποτελέσει την απαρχή μιας νέας εσωστρέφειας, όπως το 2003 επί εποχής Μαρκίδη, θα ξεθωριάσει με την πάροδο του χρόνου ή θα οδηγήσει το κόμμα σε αυτοεγκλωβισμό λόγω της επιμονής και του Αβέρωφ Νεοφύτου αλλά και του Νίκου Χριστοδουλίδη να κατέλθουν μέχρι τέλους ως υποψήφιοι; Μία νέα σελίδα γυρίζει στην άνευ προηγουμένου κόντρα που αναπόφευκτα επηρεάζει και τον τρόπο διακυβέρνησης. Ερώτημα αποτελεί ποια θα είναι τα επόμενα βήματα Χριστοδουλίδη, αλλά και το πώς θα λειτουργήσει ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Το ποιος είναι ο ρόλος του σε όλο αυτό που εκτυλίσσεται είναι πλέον αυτό που συζητείται όπως και τι προτίθεται να κάνει για να διακοπεί η όποια εσωστρέφεια.
Το power game έχει κακοφορμίσει, καθώς οι ατζέντες, οι προσωπικές κόντρες και οι έριδες πρωτοκλασάτων στελεχών κυβέρνησης και ΔΗΣΥ δεν είναι σημερινές. Χρονολογούνται από την προηγούμενη θητεία και χωρίζονται σε τρεις σημαντικούς σταθμούς.
- Την περίοδο που Νίκος Χριστοδουλίδης και Κωνσταντίνος Πετρίδης συμβίωναν στο Προεδρικό.
- Την κόντρα Χριστοδουλίδη-Χάρη για το υπουργείο Εξωτερικών.
- Την κόντρα Αβέρωφ-Χριστοδουλίδη για την Προεδρία της Δημοκρατίας.
Ένα πουλέν στον Λόφο
Όσο όμως κι αν σήμερα, ο υπουργός Εξωτερικών «σταυρώνεται» και είναι persona non grata από τα στελέχη της πρώτης γραμμής, ο διορισμός του ως κυβερνητικού εκπροσώπου και διάδοχου του Χρίστου Στυλιανίδη είχε τύχει θερμής υποδοχής τόσο στο Προεδρικό με παροικούντες μεταξύ άλλων τότε τους σημερινούς επικριτές του Κωνσταντίνο Πετρίδη και Μακάριο Δρουσιώτη όσο και στην Πινδάρου, έστω κι αν ο Αβέρωφ Νεοφύτου τον διεκδικούσε για να αναλάβει τη θέση του εκπροσώπου Τύπου του ΔΗΣΥ. Είχε ξεκινήσει να κτίζει ένα θετικό προφίλ, με τα ΜΜΕ να γράφουν διθυράμβους για το φρέσκο και το προσιτό του χαρακτήρα του, αλλά και για το γεγονός ότι απέφευγε να συγκρουστεί. Αυτή ακριβώς η δυσανεξία του στη σύγκρουση με την αντιπολίτευση –που είχε ως αποτέλεσμα πρόθυμα και ενίοτε άγαρμπα να απαντά στις βολές ο Βίκτωρας Παπαδόπουλος – ξεκίνησε να προκαλεί τη δυσφορία διαφόρων στελεχών, τόσο στο Υπουργικό Συμβούλιο, όσο και στον ΔΗΣΥ. Δυσφορία καθώς όπως έλεγαν εκείνοι έβγαζαν το φίδι από την τρύπα και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος απολάμβανε χωρίς φθορά τους καρπούς των δικών τους κόπων από τα ΜΜΕ αλλά και από την κοινωνία. Την ίδια στιγμή που συνέβαινε αυτό όμως, ο Νίκος Χριστοδουλίδης είχε κτίσει έναν ισχυρό δεσμό με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Τόσο ισχυρό ώστε πρόσωπα που είχαν άλλοτε καίριο ρόλο και επιρροή στον πρόεδρο να παραγκωνίζονται ευσχήμως και το δεξί του χέρι να μετατρέπεται ο Νίκος Χριστοδουλίδης. Τότε κάποιοι άρχισαν να λένε πως όλη αυτή η επιρροή του Χριστοδουλίδη στον Αναστασιάδη ήταν απόρροια βυζαντινισμών του πρώτου, που μεθοδευμένα αποδυνάμωνε την υπόλοιπη ομήγυρη. Άλλοι βεβαίως έλεγαν πως ο Νίκος Χριστοδουλίδης κατάφερε να κερδίσει τον δύσκολο Νίκο Αναστασιάδη και με την εργατικότητά του αλλά και με την προσήλωσή του.
Η επιρροή στον Αναστασιάδη
Αυτός λοιπόν ο στενός δεσμός Αναστασιάδη – Χριστοδουλίδη, που είχε ως αποτέλεσμα ο δεύτερος να σκαρφαλώνει με μεγάλη ταχύτητα τη σκάλα της διαδοχής, άρχισε να συζητείται έντονα στα συναγερμικά πηγαδάκια αμέσως μετά την επανεκλογή Αναστασιάδη. Το έρεισμα που αποκτούσε στον κόσμο ο Χριστοδουλίδης –πολλοί τον βάφτιζαν ως τον επόμενο Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας τη νύχτα της επανεκλογής - σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο Νίκος Αναστασιάδης αρνήθηκε στον Χάρη Γεωργιάδη το υπουργείο Εξωτερικών, ήταν αρκετό για να προκαλέσει την πρώτη αναμπουμπούλα της δεύτερης θητείας. Ο Χάρης Γεωργιάδης αρνήθηκε τη θέση του υπουργού Οικονομικών για δεύτερη συνεχόμενη θητεία. Είχε βεβαίως εξαγγείλει πολύ νωρίτερα πως ήθελε να μετακινηθεί αλλού. Πέραν όμως της δικαιολογημένης κούρασης - ο Χάρης Γεωργιάδης είχε αναλάβει πρόθυμα στην πλάτη του όλο το μνημόνιο και κατ’ επέκταση τις αντιδράσεις για τις προεκτάσεις που αυτό δημιουργούσε– ένιωσε αδικημένος. Δεν μπορούσε με λίγα λόγια να αποδεχτεί πως ενώ ο ίδιος είχε πάρει πάνω του ένα από τα δυσκολότερα φορτία της κυβέρνησης και το έφερε εις πέρας, ο πρόεδρος επέλεγε άλλον για ένα πόστο που ήθελε πολύ. Τότε είχε ξεκινήσει να βγαίνει προς έξω η δυσφορία του Χάρη Γεωργιάδη, του στενού του φίλου και συνεργάτη Κωνσταντίνου Πετρίδη, αλλά και του Μιχάλη Σοφοκλέους, με τον πρόεδρο να τους προσάπτει αγνωμοσύνη για τη στάση τους. Ο Χάρης Γεωργιάδης, μετά από την ένταση, παρέμεινε στο πόστο του, ωστόσο δεν παρέλειψε να φωτογραφίσει μέσω συνέντευξής του στην «Κ» τον Νίκο Χριστοδουλίδη ως ατσαλάκωτο που δεν είχε αντιμετωπίσει τις δυσκολίες που αντιμετώπισε εκείνος.
Σε όλη αυτή βεβαίως την κρίση μεγάλο ενδιαφέρον είχε και η στάση του Αβέρωφ Νεοφύτου. Ο ίδιος τότε στάθηκε στο πλευρό του Νίκου Χριστοδουλίδη, αποστέλλοντας μάλιστα και φωτογραφίες του ως στέλεχος της ΝΕΔΗΣΥ, για να αποδείξει σε στελέχη που κατάγγελλαν τον Νίκο Χριστοδουλίδη πως μπήκε από το παράθυρο στον χώρο πως δεν είναι αλεξιπτωτιστής. Δεν ήταν βεβαίως μία κίνηση άδολης συμπάθειας που έτρεφε προς τον Νίκο Χριστοδουλίδη. Η μεγάλη απειλή τότε δεν ήταν ο Νίκος Χριστοδουλίδης, αλλά ο Χάρης Γεωργιάδης, ο οποίος είχε αποκτήσει πολιτικό βάρος από την παραμονή του στο υπουργείο Οικονομικών και ο οποίος καλόβλεπε την προεδρία του ΔΗΣΥ. Ήθελε, όπως παραδέχονται κομματικοί κύκλοι, ο Αβέρωφ Νεοφύτου με κάθε τρόπο να κρατήσει τον Χάρη Γεωργιάδη στο υπουργείο Οικονομικών, σε μία περίοδο που ο Συνεργατισμός –όπως άλλωστε διέρρεε σε οικονομικούς κύκλους θα έκλεινε– με αποτέλεσμα η βόμβα να σκάσει στα χέρια του και να αποδυναμωθεί πολιτικά.
Με τον Χάρη Γεωργιάδη εκτός της εξίσωσης για την προεδρία του ΔΗΣΥ, ο Αβέρωφ Νεοφύτου άρχισε στη συνέχεια να βλέπει με δυσφορία τις κινήσεις του Νίκου Χριστοδουλίδη ως υπουργού Εξωτερικών. Δεν ήταν μόνο η δημοτικότητα που κατέγραφε σε δημοσκοπήσεις, ούτε η μεγάλη επιρροή που είχε στον πρόεδρο. Ήταν παράλληλα οι κινήσεις περί κυρώσεων, το μεγάλο μπουστάρισμα των τριμερών, το Βαρώσι αλλά κυρίως το γεγονός ότι έβλεπε τον Νίκο Χριστοδουλίδη να στήνει προσεκτικά τον προεκλογικό του. Άρχισαν τότε στελέχη του κόμματος να τηρούν αποστάσεις από την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης, ενώ το σημείο που αποτέλεσε την κορυφή στο παγόβουνο, ήταν όπως είχε αποκαλύψει το περασμένο καλοκαίρι η «Κ», η καταγγελία της Πινδάρου για απουσία του υπουργού Εξωτερικών από τον προεκλογικό για να μην τσαλακωθεί όπως έλεγαν. Αυτό, σε συνδυασμό με τις συνεχείς επαφές του Νίκου Χριστοδουλίδη με τη συναγερμική βάση (ομιλίες σε εθνικόφρονα σωματεία, συναντήσεις σε σπίτια συναγερμικών και άλλων παραγόντων) αλλά και η φημολογία ανεξάρτητης υποψηφιότητάς του που καταγράφηκε από την «Κ» το καλοκαίρι, άνοιξε ευθέως τον πόλεμο μεταξύ Αβέρωφ Νεοφύτου και Νίκου Χριστοδουλίδη. Ξεκίνησε με δηλώσεις στελεχών που τον καλούσαν να τοποθετηθεί για τις προθέσεις του, στις πιέσεις του προέδρου του ΔΗΣΥ προς τον Νίκο Αναστασιάδη να πάρει θέση, την πολύ κακή συνάντηση Αβέρωφ – Χάρη-Χριστοδουλίδη στην Πινδάρου για ξεκαθάρισμα και κορυφώθηκε με την απόφαση του Πολιτικού Γραφείου της περασμένης Τετάρτης.
Στον κίνδυνο του αυτοεγκλωβισμού
Η απόφαση του Αβέρωφ Νεοφύτου να προχωρήσει σ’ ένα πολιτικό γραφείο που θα επισπεύδει τις διαδικασίες υποψηφίου, είχε ως κύριο στόχο να σταλεί μήνυμα προς τη βάση, πως ο Νίκος Χριστοδουλίδης αποτελεί ξένο σώμα για το κόμμα. Σε μία βάση, η οποία δήλωνε συγχυσμένη και διαιρεμένη με τα όσα εκτυλίσσονται, απαντούσε πως ο Νίκος Χριστοδουλίδης θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ως persona non grata. Δεν ήταν λίγα τα περιστατικά όλο αυτό το διάστημα, όπου έπεφταν τηλέφωνα από τον ΔΗΣΥ για εξηγήσεις σε κομματικούς όταν ο Νίκος Χριστοδουλίδης πήγαινε σε σωματεία, ούτε λίγοι εκείνοι που ενημέρωναν την Πινδάρου πως ο Νίκος Χριστοδουλίδης έχει πει σε κύκλους πως θα είναι υποψήφιος. Ήταν συνεπώς μία κατάσταση που είχε βγει εκτός ελέγχου. Το γεγονός βεβαίως ότι στελέχη βγήκαν και έστησαν στον τοίχο τον Νίκο Χριστοδουλίδη και όχι ο ίδιος ο Αβέρωφ Νεοφύτου βοήθησε τον τελευταίο να περάσει το μήνυμα πως δεν είναι μία κόντρα Αβέρωφ-Χριστοδουλίδη, αλλά κάτι μεγαλύτερο. Πως το κόμμα, ή τουλάχιστον το εν λόγω σώμα, βρίσκεται απέναντι από τον Νίκο Χριστοδουλίδη.
Για τον Νίκο Χριστοδουλίδη είναι ένα μεγάλο ζήτημα το γεγονός ότι παρά τη δημοτικότητά του δεν φαίνεται να έχει κερδίσει κανένα από τα πρωτοκλασάτα στελέχη είτε του ΔΗΣΥ είτε του Υπουργικού Συμβουλίου, αν κρίνουμε από τις τοποθετήσεις, ούτε ένα στέλεχος δεν τον στήριξε. Προβληματικό είναι και το γεγονός ότι δεν έχει μία ομάδα γύρω του που να στέλνει το μήνυμα πως με αυτούς θα κυβερνήσει. Σε αντίθεση βεβαίως με τον Αβέρωφ Νεοφύτου. Όχι γιατί ξαφνικά ο Αβέρωφ Νεοφύτου απέκτησε τόσους υποστηρικτές, αλλά γιατί η σφήνα Χριστοδουλίδη αλλάζει άρδην το σκηνικό της ομαλής διαδοχής. Όσο όμως κι αν ο Αβέρωφ Νεοφύτου έχει στείλει μήνυμα πως ο ΔΗΣΥ έχει κάνει ασπίδα προστασίας γύρω του και είναι ενωμένος απέναντι στον «κίνδυνο του διασπαστή» Νίκου Χριστοδουλίδη, η πρόωρη αυτή κίνηση προκαλεί και εγείρει ερωτήματα και ενέχει κινδύνους.
Με την απόφαση του Πολιτικού Γραφείου πως ο ΔΗΣΥ θα έχει στην ουσία δικό του κομματικό υποψήφιο, κλείνει την πόρτα της όποιας διαπραγμάτευσης με την αντιπολίτευση. Θα είναι πολύ πιο δύσκολο για την αντιπολίτευση να έρθει και να στηρίξει αμέσως τον εκλεκτό του κυβερνώντος κόμματος που όπως ξεκαθαρίζει θα είναι ο Αβέρωφ Νεοφύτου. Ιδιαίτερα μετά από την πλήρη σύμπλευση του Αβέρωφ Νεοφύτου με το Προεδρικό. Πώς για παράδειγμα θα μπορεί το ΔΗΚΟ να εξηγήσει μία σύμπλευση με τον ΔΗΣΥ, όταν μέχρι προχθές κατήγγειλλε την κυβέρνηση Αναστασιάδη, την οποία ο συναγερμικός πρόεδρος ξέπλυνε, ως την πιο διεφθαρμένη κυβέρνηση; Κλείνει παράλληλα πολύ νωρίς την όποια μικρή χαραμάδα ελπίδας στον Νικόλα Παπαδόπουλο, ότι από την κόντρα Αβέρωφ-Χριστοδουλίδη μπορεί να προκύψει ο ίδιος ως υποψήφιος με τη στήριξη ΔΗΣΥ.
Το γεγονός ότι ο ΔΗΣΥ, που είναι κυβερνών κόμμα, θα είναι το πρώτο κόμμα που θα ανακοινώσει όπως όλα δείχνουν υποψήφιο, διευκολύνει την αντιπολίτευση στις κινήσεις της και στην επιλογή υποψηφίου. Διαφορετικές θα είναι οι κινήσεις της αντιπολίτευσης αν υποψήφιος του ΔΗΣΥ είναι ο Αβέρωφ Νεοφύτου, άλλες αν είναι ο Νίκος Χριστοδουλίδης και σίγουρα πολύ διαφορετικές αν θα είναι και οι δύο.
