Του Γιώργου Κακούρη
Η Κομισιόν καλωσορίζει σε δήλωσή της στην «Κ» την πρόσφατη υπογραφή της συμφωνίας αγοράς για τα καλώδια για το EuroAsia Interconnector, σημειώνοντας πως είναι ένα από τα ορόσημα για την εφαρμογή του έργου, καθώς και πως η Ε.Ε. συμβάλλει με χρηματοδότηση μόνο του τμήματος που θα συνδέει την Κρήτη με την Κύπρο, χωρίς ωστόσο να σχολιάζει πρόσφατα δημοσιεύματα για επιπλοκές στη διαδικασία προώθησης του έργου λόγω της αύξησης του κόστους από 1,57 δισ. σε 1,9 δισ. ευρώ.
Όσον αφορά την χρηματοδοτική συνεισφορά της Ε.Ε., ο εκπρόσωπος της Κομισιόν για θέματα περιβάλλοντος Ανταλμπέρ Γιανς υπενθύμισε στην «Κ» πως αφορά χρηματοδότηση 657 εκατομμυρίων ευρώ από τον Μηχανισμό «Συνδέουμε την Ευρώπη» και ακόμα 100 εκατομμυρίων ευρώ μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ε.Ε., στο πλαίσιο του προγραμματισμού για συνολικό κόστος 1,57 δισ. ευρώ.
Από εκεί και πέρα, όπως αντιλαμβάνεται η «Κ», η χρηματοδότηση του έργου πέρα από τα ποσά που καλύπτονται από την Ε.Ε. αφορά τον φορέα υλοποίησης του έργου, ο οποίος έχει μεν τη στήριξη της κυβέρνησης, αλλά δεν ανήκει στο κράτος και αποτελεί ιδιωτική πρωτοβουλία. Το ερώτημα λοιπόν που παραμένει είναι πώς θα καλυφθεί το αυξημένο κόστος, από πού θα προέλθουν οι επενδύσεις, και αν μπορούν να υπάρξουν εγγυήσεις από το κράτος για τυχόν δανεισμό.
Πληροφορίες θέλουν τον φορέα να έχει ζητήσει 600 εκατομμύρια ευρώ σε εγγυήσεις από το κράτος για προσέλκυση επενδυτών, ενώ στις αρχές Ιουλίου ο διευθύνων σύμβουλος του φορέα υλοποίησης του έργου, Νάσος Κτωρίδης, σημείωνε, μιλώντας στον «Πολίτη», πως επιδιώκει δάνειο από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Από την πλευρά της κυβέρνησης, ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου δήλωνε στα μέσα Ιουλίου, σύμφωνα με το ΚΥΠΕ, πως αν κράτος επιλέξει να στηρίξει το έργο, μπορεί να το κάνει είτε με την παροχή κυβερνητικών εγγυήσεων ώστε ο φορέας να εξασφαλίσει δάνειο ή με συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο του φορέα, ενώ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο η κυβέρνηση να μη στηρίξει χρηματικά το έργο. Παρέπεμπε παράλληλα και στα άλλα δύο ορόσημα τα οποία εκκρεμούσαν, για συμμετοχή του ελληνικού διαχειριστή του συστήματος μεταφοράς και για υπογραφή συμφωνίας κατασκευής του μετατροπέα τάσης.
Η στήριξη του έργου περνά μέσα από τη βιωσιμότητά του, όχι μόνο όσον αφορά την κυβέρνηση, αλλά και όσον αφορά την ΕΤΕπ, καθώς και την Κομισιόν η οποία παρακολουθεί την εξέλιξη του έργου και κατά πόσον πληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις ώστε αυτό να προχωρήσει. Η «Κ» ζήτησε σχόλιο από την ΕΤΕπ, ωστόσο δεν κατέστη δυνατό να υπάρξει απάντηση εγκαίρως για συμπερίληψη στο ρεπορτάζ.
Το έργο EuroAsia Ιnterconnector αφορά στην πράξη την διασύνδεση των δικτύων ηλεκτρισμού Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας μέσω υποθαλάσσιων καλωδίων συνολικού μήκους 1.200 χιλιομέτρων. Το τμήμα του έργου που αποτελεί Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος (Project of Common Interest) της Ε.Ε. – δηλαδή το τμήμα του έργου που μπορεί να χρηματοδοτηθεί από την Ε.Ε.– αφορά τη διασύνδεση Κύπρου και Ελλάδας, ως τα δύο κράτη-μέλη που εμπλέκονται.
«Ορόσημο» για Κομισιόν
«Η Κομισιόν καλωσορίζει την υπογραφή της συμφωνίας αγοράς για τα καλώδια του έργου EuroAsia Interconnector» δήλωσε απαντώντας γραπτώς σε ερωτήσεις της «Κ» ο εκπρόσωπος Ανταλμπέρ Γιανς, ο οποίος καλύπτει και θέματα ενέργειας, προσθέτοντας πως η εξέλιξη αυτή «αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο στην εφαρμογή του έργου».
«Προσβλέπουμε στην επιτυχή ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του EuroAsia Interconnector ο οποίος θα συνδέει την Κύπρο με την Κρήτη, και θα δώσει τέλος στην ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου» πρόσθεσε.
Κάνοντας λόγο για «διασύνδεση - ορόσημο», μετά την ολοκλήρωση της οποίας όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. θα είναι διασυνδεδεμένα μεταξύ τους, πρόσθεσε ότι «η πρώτη φάση του έργου αποτελεί βασική προτεραιότητα για τις υποδομές ενέργειας, η οποία επωφελείται από ισχυρή πολιτική στήριξη και σημαντική οικονομική στήριξη από την Ε.Ε.».
Η στήριξη από την Ε.Ε., συνέχισε, αφορά «χρηματοδότηση 657 εκατομμυρίων ευρώ από τον Μηχανισμό “Συνδέουμε την Ευρώπη” (Connecting Europe Facility) και χρηματοδότηση 100 εκατομμυρίων χρηματοδότηση μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ε.Ε., από το συνολικό κόστος κατασκευής 1,57 δισ. ευρώ».
«Η δεύτερη φάση που θα συνδέει την Κύπρο με το Ισραήλ θα κατασκευαστεί μόλις ολοκληρωθεί η σύνδεση με την Κρήτη» επεσήμανε ο εκπρόσωπος.
Όπως επεσήμανε, το έργο έχει ήδη λάβει χρηματοδότηση από τον Μηχανισμό “Συνδέοντας την Ευρώπη” όσον αφορά τις προπαρασκευαστικές μελέτες σε σχέση με τη διασύνδεση της Χαδέρα στο Ισραήλ με την Κοφίνου στην Κύπρο.
Η σημερινή χρηματοδότηση από την Ε.Ε., σημείωσε ο ίδιος, αφορά μόνο τη διασύνδεση μεταξύ της Κοφίνου και της τοποθεσίας Κορακιά στην Κρήτη. «Η ολοκλήρωση της διασύνδεσης Κοφίνου (Κύπρος) και Κορακιά, Κρήτη (Ελλάδα) αποτελεί προϋπόθεση για την έναρξη της δεύτερης φάσης που θα συνδέει την Κύπρο με το Ισραήλ», πρόσθεσε.
Πολιτική «σφραγίδα»
Παρά τις πληροφορίες που θέλουν την ΕΤΕπ να προβληματίζεται για τη δανειοδότηση του έργου, η προσέγγιση της Κομισιόν φαίνεται να είναι διαφορετική λόγω της ευρύτερης πολιτικής διάστασης του έργου, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν λαμβάνονται υπόψη τα ορόσημα που έχουν τεθεί.
Το έργο παρουσιάζεται από τον φορέα προώθησής του ότι από τη μια θα μπορούσε να συμβάλει στον στόχο της ολοκλήρωσης της ηλεκτρικής συνδεσιμότητας σε όλη την Ε.Ε., και από την άλλη μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη των δικτύων ανανεώσιμης ενέργειας στην περιοχή της Μεσογείου.
Πηγές από τις Βρυξέλλες μάλιστα, παραπέμπουν στην τελετή του περασμένου Οκτωβρίου, όταν το έργο έλαβε την πολιτική «σφραγίδα» του τέως προέδρου Αναστασιάδη και των υπουργών Ενέργειας Κύπρου και Ελλάδας, με τη συμμετοχή και της επιτρόπου Σίμσον.
Σε πρώτη φάση, το έργο μπορεί να συμβάλει σε δύο στόχους που έχει στην ατζέντα της η Ε.Ε.: το τέλος της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου και την διασύνδεση και του τελευταίου κράτους-μέλους που παρέμενε εκτός από το ηλεκτρικό δίκτυο της Ε.Ε., και την ένταξη στο δίκτυο του ηλεκτρισμού που προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην περιοχή της Μεσογείου. Η διασύνδεση με το Ισραήλ αποτελεί για τις Βρυξέλλες τη δεύτερη φάση του έργου.
Τα ορόσημα ωστόσο που έχουν τεθεί από πλευράς Κομισιόν είναι πρακτικά και συνδέονται με το κατά πόσο οι διαδικασίες προς υλοποίηση του έργου σημειώνουν πρόοδο.
Οι στόχοι για πρόοδο
Στις δηλώσεις του την ημέρα της ανακοίνωσης της συμφωνίας του φορέα υλοποίησης του EuroAsia Interconnector με τη γαλλο-νορβηγική Nexans για την αγορά, παραγωγή και πόντιση των καλωδίων, ο υπουργός Ενέργειας είχε καταγράψει ποιοι ήταν οι στόχοι που έπρεπε να εκπληρωθούν ώστε να προχωρήσει η χρηματοδότηση του έργου.
Ο πρώτος, εξήγησε, αφορούσε τη σύμβαση για προμήθεια και πόντιση των καλωδίων, ενώ ο δεύτερος ήταν η εξασφάλιση της συμμετοχής του διαχειριστή του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρισμού στην Ελλάδα (ΑΔΜΗΕ), ο οποίος όπως είπε υπέγραψε επιστολή προθέσεων για συμμετοχή και διαχείριση του καλωδίου και της μεταφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας.
Ο τρίτος στόχος κατά τον κ. Παπαναστασίου είναι να υπογραφεί η συμφωνία και για κατασκευή του μετατροπέα τάσης. Όπως είχε μεταδοθεί μεταξύ άλλων από το ΚΥΠΕ, το ζήτημα αυτό αφορά την ανάγκη ο μετατροπέας τάσης να τοποθετηθεί από συγκεκριμένη εταιρεία, και ειδικότερα τη Siemens, η οποία παρέχει τους μετατροπείς τάσης και σε άλλα δίκτυα της Ε.Ε.
