Του Παύλου Ξανθούλη
«Παρασυναγωγή» με στόχο το κλείσιμο της υπόθεσης της Τιτίνας Λοϊζίδου και τον τερματισμό της διαδικασίας επιτήρησης από το Συμβούλιο της Ευρώπης (ΣτΕ), «συγκλήθηκε» σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», προκαλώντας αντιδράσεις και διαβήματα από τη Λευκωσία, η οποία κάνει αγώνα δρόμου για να κρατήσει ζωντανή την διαδικασία «επιτήρησης». Όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, στο πλαίσιο της παρασυναγωγής, η οποία διοργανώθηκε από τη Νορβηγία, στα γραφεία της στο Στρασβούργο, η Γερμανία επεχείρησε να επηρεάσει τα «ουδέτερα κράτη-μέλη», ζητώντας τους να αλλάξουν στάση και να προσχωρήσουν στο δικό της στρατόπεδο, υπερψηφίζοντας το κλείσιμο της υπόθεσης της Τιτίνας Λοϊζίδου, ενόψει της εξέτασης του ζητήματος από την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΣτΕ στις 20-22 Σεπτεμβρίου. Ο εκπρόσωπος της Γερμανίας παρακίνησε ευθέως τα «ουδέτερα» κράτη-μέλη του ΣτΕ να τοποθετηθούν υπέρ του τερματισμού της επιτήρησης της υπόθεσης Λοϊζίδου από το Συμβούλιο της Ευρώπης, αδιαφορώντας προφανώς για τις συνέπειες που θα επέλθουν στο Κυπριακό, και ειδικότερα στο περιουσιακό/προσφυγικό ζήτημα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες της «Κ», ο εκπρόσωπος της Γερμανίας εισηγήθηκε μάλιστα όπως δοθεί «ένα αντάλλαγμα» προς την Τουρκία για τις καταδικαστικές αποφάσεις στην υπόθεση του Οσμάν Καβάλα και στο πλαίσιο αυτό έθεσε θέμα κλεισίματος της υπόθεσης της Τιτίνας Λοϊζίδου.
Η παρουσία ΣτΕ
Η παρασυναγωγή έλαβε χώρα τον Ιούνιο και όπως πληροφορούμαστε, πέραν των «ουδέτερων» κρατών-μελών που προσκλήθηκαν, «παρούσα» δήλωσε και η γραμματεία του Συμβουλίου της Ευρώπης, κάτι που εγείρει ένα γενικότερο ζήτημα τάξης και αντιδεοντολογικής συμπεριφοράς εις βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, κράτους μέλους του ΣτΕ. Στόχος της όλης προσπάθειας των «πρωταγωνιστών» είναι τα κράτη-μέλη που τηρούν αποχή, να τοποθετηθούν υπέρ του κλεισίματος της διαδικασίας επιτήρησης από το ΣτΕ. Κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα, να αναδειχθεί η «επιτροπή ακίνητης ιδιοκτησίας» της Τουρκίας στο ψευδοκράτος, ως ο μοναδικός τρόπος επίλυσης του περιουσιακού ζητήματος που προκλήθηκε εξαιτίας της τουρκικής εισβολής και κατοχής στην Κύπρο.
Αντίδραση της Λευκωσίας
Οι πληροφορίες για την παρασυναγωγή ενεργοποίησαν το Υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο προέβη σε παραστάσεις και διαβήματα, ενώ παράλληλα επιχειρεί να διασφαλίσει τη διατήρηση της διαδικασίας επιτήρησης της υπόθεσης Λοϊζίδου από το ΣτΕ, δεδομένης της νομικής και πολιτικής της σημασίας. Όπως πληροφορείται η «Κ», η Λευκωσία προέβη σε διάβημα και προς το Βερολίνο, το οποίο κατέδειξε την «διαφορετικότητα» προσέγγισης μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Γερμανίας, με την δεύτερη να εμμένει στο κλείσιμο της υπόθεσης Λοϊζίδου. Η Λευκωσία ανέπτυξε τη δική της επιχειρηματολογία προς το γερμανικό ΥΠΕΞ, το οποίο σύμφωνα με τις πληροφορίες της «Κ», «δεν αντιλαμβάνεται και δεν συμμερίζεται» τις θέσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σε κάθε περίπτωση, η Λευκωσία επεσήμανε προς το Βερολίνο ότι είναι κατανοητό η Γερμανία να διατηρεί τις απόψεις της, αλλά η δρομολόγηση παρασυναγωγής και η προσπάθεια παρακίνησης άλλων κρατών-μελών του ΣτΕ σε βάρος των κυπριακών ζωτικών συμφερόντων, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως μια θεμιτή ενέργεια. Αντίθετα, εκλαμβάνεται ως απαράδεκτη και αντιδεοντολογική.
Πόσω μάλλον υπό το φως της σημασίας που έχει η υπόθεση Λοϊζίδου για την Κυπριακή Δημοκρατία, τόσο σε νομικό, όσο και σε πολιτικό επίπεδο, καθώς αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς όλων των προσφύγων, συνεπεία της τουρκικής εισβολής.
Όλα αυτά που καταγράφονται τους τελευταίους μήνες, κυρίως σε σχέση με τη στάση του Βερολίνου, καταδεικνύουν και το βαθμό δυσκολίας της προσπάθειας που καταβάλλει το ΥΠΕΞ για να κρατήσει ζωντανή την υπόθεση της Τιτίνας Λοϊζίδου, στην εξέταση του θέματος από την Επιτροπή Υπουργών του ΣτΕ (μόνιμοι αντιπρόσωποι), με σύνθεση για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Οι αλχημείες της παρασυναγωγής και η προσπάθεια διαφοροποίησης της στάσης συγκεκριμένων κρατών υπέρ του κλεισίματος της υπόθεσης, αναγκάζει την Κυπριακή Δημοκρατία να μετρά μια προς μια τις ψήφους των κρατών-μελών του ΣτΕ και να επιδίδεται σε έναν άνισο και σκληρό αγώνα δρόμου, στον οποίο η Γερμανία έχει προβάδισμα όχι μόνο λόγω εκτοπίσματος. Αλλά και λόγω του γεγονότος ότι ο «διαιτητής», στην προκειμένη περίπτωση η γραμματεία του Συμβουλίου της Ευρώπης, είναι ο αρνητικός πρωταγωνιστής, καθώς έχει ήδη ταχθεί υπέρ του τερματισμού επιτήρησης της υπόθεσης Λοϊζίδου, θεωρώντας ότι έφτασε το πλήρωμα του χρόνου και ότι δεν υπάρχει κάτι άλλο που θα μπορούσε να προσφέρει. Προσέγγιση, η οποία εκ των πραγμάτων επιχειρεί να στείλει όλους τους πρόσφυγες στην αγκαλιά της «επιτροπής ακίνητης ιδιοκτησίας» της Τουρκίας, στο ψευδοκράτος.
Μέσα σε αυτό το δύσβατο κλίμα, το ΥΠΕΞ συνεχίζει την προσπάθεια, η οποία εντείνεται όσο πλησιάζουμε την 20η Σεπτεμβρίου, οπότε αρχίζει η τριήμερη συνεδρία της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΣτΕ. Από την πρώτη στιγμή εκδήλωσης της παρασυναγωγής, τον περασμένο Ιούνιο, ο ΥΠΕΞ Γιαννάκης Κασουλίδης, η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Δημοκρατίας στο Στρασβούργο και η Διεύθυνση Κυπριακού, επιχειρούν να διασφαλίσουν ότι η προσπάθεια της Γερμανίας και της Νορβηγίας, να παρακινήσουν κράτη-μέλη να τοποθετηθούν υπέρ του κλεισίματος της υπόθεσης Λοϊζίδου, δεν θα αποδώσει και ότι η διαδικασία επιτήρησης θα παραμείνει ζωντανή, ενώπιον του ΣτΕ. Η Λευκωσία προβαίνει σε ενέργειες σε όλες τις κατευθύνσεις, τις οποίες πάντως δεν αποκαλύπτει, τηρώντας χαμηλούς τόνους.
Σημειώνεται ότι το ΥΠΕΞ της Γερμανίας ισχυρίζεται ότι η παρασυναγωγή που συγκλήθηκε από τη Νορβηγία και στην οποία όλως τυχαίως προσκλήθηκαν όλες οι ουδέτερες χώρες, είχε ως στόχο να ανταλλαγούν απόψεις και όχι να παρακινηθούν κράτη-μέλη να προσχωρήσουν στο στρατόπεδο αυτών που θέλουν κλείσιμο της υπόθεσης Λοϊζίδου. Κάτι πάντως που δεν πείθει, δεδομένων των θέσεων που υποστήριξε, ο εκπρόσωπος της Γερμανίας στην εν λόγω συνάντηση, ενώπιον πολλών μελών του ΣτΕ και οι οποίες θέσεις έχουν καταγραφεί.
Ισορροπίες τρόμου επικρατούν στο Στρασβούργο
Ισορροπίες τρόμου επικρατούν αναφορικά με τη στάση που θα τηρήσουν τα κράτη-μέλη του ΣτΕ, στη συνεδρία της Επιτροπής Υπουργών (μόνιμοι αντιπρόσωποι) με σύνθεση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στις 20-22 Σεπτεμβρίου, αναφορικά με το μέλλον της υπόθεσης της Τιτίνας Λοϊζίδου. Με βάση προηγούμενες ψηφοφορίες, περιλαμβανομένης και αυτής του 2019, η Τουρκία εξασφαλίζει σταθερά 21 ψήφους και (νοουμένου ότι θα τις διατηρήσει), θα χρειαστεί μόλις 3 επιπλέον ψήφους από τις χώρες που τηρούν αποχή. Προκειμένου, να εξασφαλίσει το κλείσιμο της υπόθεσης Λοϊζίδου, δηλαδή τον τερματισμό της επιτήρησής της από το ΣτΕ. Πέραν της Γερμανίας που αποτελεί πλέον το πρώτο βιολί της προσπάθειας, υπέρ του κλεισίματος της υπόθεσης τάσσονται, μεταξύ άλλων, η Μεγάλη Βρετανία (είχε πρωτοστατήσει το 2019 προς την ίδια κατεύθυνση), η Νορβηγία, το Αζερμπαϊτζάν, το Βέλγιο, η Κροατία, η Τσεχία, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Πολωνία, η Λετονία, η Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, το Μονακό και η Ολλανδία. Οι τρεις αυτές πολύτιμες ψήφοι που αναζητά η Τουρκία για να πετύχει το κλείσιμο της υπόθεσης Λοϊζίδου, αναδεικνύουν τη σημασία της παρακίνησης από τη Γερμανία (με τη συνδρομή της Νορβηγίας) κρατών μελών του ΣτΕ να προσχωρήσουν στο στρατόπεδο που επιδιώκει τον τερματισμό της διαδικασίας επιτήρησης. Κάτι που στρέφεται υπέρ των θέσεων της Τουρκίας και εναντίον των ζωτικών συμφερόντων της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία δικαίως αντιδρά, εκδηλώνει διαβήματα και επιχειρεί να διασφαλίσει τα συμφέροντά της. Γίνεται κατανοητό ότι οι κινήσεις της Γερμανίας με τη συμβολή και της Νορβηγίας, οδηγούν τη Λευκωσία σε μια αγωνιώδη προσπάθεια να συγκρατήσει το «στρατόπεδο» των χωρών που τηρούν αποχή, κάτι το οποίο είναι και το μεγάλο ζητούμενο των προσεχών βδομάδων μέχρι και την πραγματοποίηση της συνεδρίας στις 20-22 Σεπτεμβρίου.
Οι γραπτές θέσεις της Λευκωσίας στο ΣτΕ
Η Κυπριακή Δημοκρατία, ως είθισται, υπέβαλε μνημόνιο γραπτών θέσεων στο Συμβούλιο της Ευρώπης (ΣτΕ), στις 23 Αυγούστου, ενόψει της συνεδρίας της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στις 20-22 Σεπτεμβρίου. Αναφορικά με την υπόθεση Λοϊζίδου, οι θέσεις της Λευκωσίας εστιάζονται κατά κύριο λόγο στην παράγραφο 17 του μνημονίου, σημειώνοντας ότι μια αξιόπιστη αξιολόγηση της προσφοράς της «επιτροπής ακίνητης ιδιοκτησίας (IPC)» της Τουρκίας στο ψευδοκράτος, θα μπορούσε να γίνει μόνο όταν καλυφθούν τα κενά που προκαλεί η άρνηση της Άγκυρας να παράσχει ουσιώδεις πληροφορίες. Μεταξύ αυτών των ουσιωδών πληροφοριών, η Κυπριακή Δημοκρατία επισημαίνει ότι η Άγκυρα δεν έχει απαντήσει «πότε μεταβιβάστηκε σε νέους χρήστες» η περιουσία και κατά πόσον η ενέργεια αυτή έγινε πριν ή μετά την επί της ουσίας απόφαση του 1996, η οποία επιβεβαίωσε την εγκυρότητα των τίτλων ιδιοκτησίας της κ. Τιτίνας Λοϊζίδου. Ένα ακόμη ουσιώδες ερώτημα που υπέβαλε στο μνημόνιό της η Λευκωσία και το οποίο παραμένει αναπάντητο, αφορά στην κατάσταση της ανάπτυξης της περιουσίας της κ. Λοϊζίδου. Όπως αναφέρεται στο μνημόνιο που υπέβαλε η Κυπριακή Δημοκρατία στο ΣτΕ, γίνεται αντιληπτό, σε αντίθεση με τον ισχυρισμό της Τουρκίας, ότι μέρος αυτής της περιουσίας είναι άδειο και μη ανεπτυγμένο, και άρα κατ’ αρχάς διαθέσιμο για επιστροφή. Στο μνημόνιο υπογραμμίζεται ότι ο δικηγόρος της κ. Λοϊζίδου, Αχιλλέας Δημητριάδης, απέστειλε επιστολή προς τη γραμματεία του ΣτΕ επισυνάπτοντας και φωτογραφικά στοιχεία που στηρίζουν τη θέση αυτή και τα οποία αναφέρθηκαν στη συνεδρίαση του Ιουνίου 2019.
Στα συμπεράσματα του μνημονίου της, η Κυπριακή Δημοκρατία καλεί την Τουρκία να παράσχει τις πληροφορίες και τις λεπτομέρειες που καθορίζονται στην παράγραφο 17, ενώ καλεί το ΣτΕ να συνεχίσει την εξέταση των επιμέρους μέτρων στην υπόθεση Λοϊζίδου, μόλις η Τουρκία παράσχει τις πληροφορίες και τις λεπτομέρειες που προσδιορίζονται στην εν λόγω παράγραφο.
Επιπλέον, στα συμπεράσματα του μνημονίου της, η Κυπριακή Δημοκρατία καλεί την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΣτΕ να εκφράσει βαθιά ανησυχία καθώς η άνευ όρων υποχρέωση καταβολής δίκαιης ικανοποίησης σε 33 υποθέσεις της ομάδας Ξενίδη-Αρέστη έχει παραμεληθεί εδώ και πολλά χρόνια, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις της Επιτροπής προς τις τουρκικές Αρχές να καταβάλουν τα ποσά που επιδίκασε το Δικαστήριο.
Επιπλέον, η Κυπριακή Δημοκρατία ζητάει από τη γραμματεία να προετοιμάσει ένα ενδιάμεσο ψήφισμα που να απαιτεί από τις τουρκικές Αρχές να καταβάλουν χωρίς καθυστέρηση τη δίκαιη ικανοποίηση που επιδίκασε το Δικαστήριο στις υποθέσεις αυτές. Ζητάει ακόμη, επανάληψη της εξέτασης του θέματος της καταβολής της δίκαιης ικανοποίησης στις περιπτώσεις της ομάδας Ξενίδη-Αρέστη.
