Της Μαρίνας Οικονομίδου
Όταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κλήθηκε από τον δημοσιογράφο Μανώλη Καλαντζή να σχολιάσει ότι ο προεκλογικός ήδη εκτυλίσσεται με ορίζοντα το 2028, υπερθεμάτισε και εξήγησε πως δεν έχει ξεκινήσει σήμερα αλλά από την 1η Μαρτίου το 2023. Από την πρώτη δηλαδή μέρα ανάληψης των καθηκόντων του. Δεν είχε βεβαίως άδικο για τον πρόωρο προεκλογικό, όμως ήταν μία δήλωση που προκάλεσε αναπόφευκτα μειδίαμα στα πολιτικά πηγαδάκια. Γιατί παρόλο που ο Πρόεδρος επεδίωκε να καταγγείλει τους πολιτικούς του αντιπάλους για μηδενιστική κριτική με στόχο την εκλογή τους το 2028, αγνοούσε βολικά πως αν σε κάποιον καταλογίζεται πως βρίσκεται σε ένα ατέρμονο προεκλογικό παιχνίδι που δεν του επιτρέπει πολλές φορές να κυβερνήσει, είναι πρωτίστως στον ίδιο. Ήδη, το πολιτικό σκηνικό που αναδιαμορφώνεται άρδην, ανοίγει τον δρόμο για παρασκηνιακές διαβουλεύσεις πολιτικών παιχτών και πιθανές συμμαχίες με ορίζοντα το 2028. Κινήσεις βεβαίως που μπορεί να ανατραπούν άρδην από τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών του προσεχούς Μαΐου.
Ρήγαρε το γήπεδο
Μέσω της συνέντευξής του στο Plus ο Νίκος Χριστοδουλίδης έβαλε κάτω τις γραμμές για το πώς πρόκειται να κινηθεί για το υπόλοιπο της θητείας του. Όχι τόσο σε ζητήματα που αφορούν τη διακυβέρνησή του, αλλά γύρω από το αφήγημα επανεκλογής του. Έδωσε έμφαση για παράδειγμα σε ένα αφήγημα που τον θέλει να έχει –σε αντίθεση με άλλους– «καθαρά χέρια». Ένα αφήγημα δηλαδή που επικράτησε το 2023, που τον βοήθησε να εκλεγεί και που σήμερα τίθεται εν αμφιβόλω από τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη και το περιβάλλον του. Την ίδια στιγμή, όμως, ξεκαθάρισε σε ποιο ακροατήριο στοχεύει. Είπε πως πρόκειται για μία κυβέρνηση που ανήκει στην Κεντροδεξιά, που υπηρετεί τον κοινωνικό φιλελευθερισμό και άνοιξε στη συνέχεια την πόρτα σε όλα τα κόμματα πλην του ΑΚΕΛ, που όπως δήλωσε έχουν διαφωνίες.
Τι συζητείται στα τραπέζια
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης δεν είχε κρύψει ποτέ την επιθυμία του να κυβερνήσει με τον Δημοκρατικό Συναγερμό. Ακόμα και το καλοκαίρι πριν από τις πυρκαγιές, ζητούσε μεσολάβηση Συναγερμικών προς την Πινδάρου για να μπει το κόμμα στην κυβέρνηση με δικούς του υπουργούς. Μία κίνηση που αν ευδοκιμούσε, πέραν του ότι θα τον ενίσχυε σε μία περίοδο που η εικόνα του παραπαίει, θα κλείδωνε το κόμμα της Δεξιάς δίπλα του και το 2028. Ο Συναγερμός δεν έχει βεβαίως μία τέτοια πρόθεση και το έχει διαμηνύσει. Ωστόσο, Συναγερμικοί που βρίσκονται κοντά στον Πρόεδρο επιμένουν πως η λύση για την ενδυνάμωση τόσο της κυβέρνησης όσο και του ΔΗΣΥ είναι να συμπλεύσουν οι δύο, είτε πριν τις εκλογές είτε μετά. Μία συζήτηση που μπήκε πάλι στο τραπέζι που έγινε στο Πελένδρι και οργάνωσε το Συναγερμικό στέλεχος Μιχάλης Βασιλείου. Είναι μία σύναξη που γίνεται κάθε χρόνο με Συναγερμικούς, ενώ πραγματοποιήθηκε και μία ακόμη στις αρχές του καλοκαιριού σε πιο κλειστό κύκλο όπου, όπως λέγεται, έγινε μία πιο φιλική συζήτηση μεταξύ τους και του Προέδρου. Σε εκείνη συμμετείχαν οι Ιωνάς Νικολάου, Πρόδρομος Προδρόμου, Κώστας Κωνσταντίνου Παναγιώτης Αντωνίου, ο πρόεδρος του ΚΟΑ Γιάννος Ιωάννου, ο Ανδρέας Κυπριανού από πλευράς του ΔΗΣΥ και από το υπουργικό σχήμα οι Κωνσταντίνος Ιωάννου και Κωνσταντίνος Κόμπος. Και στις δύο τέθηκε το ζήτημα του τι πρέπει να κάνει ο Συναγερμός, με τον Πρόεδρο να ακούει χωρίς να σχολιάζει.
Τα διπλά ταμπλό
Αν ληφθούν υπόψη πάντως οι κινήσεις του, διαπιστώνεται πως θέλει να κρατήσει κοντά του με κάθε τρόπο τους Συναγερμικούς που τον στήριξαν το 2023. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλούς από αυτούς και δικά τους άτομα επιχειρεί να τους τοποθετήσει σε θέσεις κλειδιά όλο αυτό το διάστημα. Αυτό, σε συνδυασμό με μία μερίδα υποστηρικτών του οι οποίοι μετακινούνται στο ΕΛΑΜ, ενισχύουν την αυτοπεποίθησή του ότι θα έχει στο πλευρό του είτε επίσημα είτε άτυπα το κόμμα της Ακροδεξιάς. Είναι εν πολλοίς μία στρατηγική β’ γύρου, αγνοώντας το ποιοι θα τον στηρίξουν στον πρώτο γύρο για να καταφέρει να πάρει το εισιτήριο της β’ Κυριακής. Ο ΔΗΣΥ, επί του παρόντος δεν φαίνεται διατεθειμένος να κάνει ένα τέτοιο βήμα, ούτε βεβαίως το ΕΛΑΜ, στηρίζοντας όχι μόνο ένα συστημικό πρόσωπο, αλλά κυρίως έναν Πρόεδρο που η δημοτικότητά του κατρακυλά. Το ερώτημα σε αυτή την κατάσταση είναι το τι θα επιχειρήσουν να κάνουν τα κόμματα της συγκυβέρνησης. Ακριβώς αυτή η στάση του Προέδρου να τους αγνοεί, να εξυπηρετεί Συναγερμικούς και να διαβουλεύεται άτυπα με τον κύριο αντίπαλό τους που λέγεται ΕΛΑΜ, έχει προκαλέσει έντονη δυσφορία που ράγισε το γυαλί.
Ανασχηματισμός μετά τη Νέα Υόρκη
Πέραν της ενόχλησης που υπάρχει για τον τρόπο που χειρίζεται αυτά τα κόμματα ο Πρόεδρος, υπάρχει έντονα η πεποίθηση στελεχών πως δυσκολεύεται να κυβερνήσει εξαιτίας του ότι βρίσκεται σε έναν παρατεταμένο προεκλογικό. Δεν είναι μόνο οι συνεχείς κοινωνικές επαφές και οι φωτογραφήσεις, ούτε ο χειρισμός της φονικής πυρκαγιάς και τα παρελκόμενα που έκανε στελέχη να διερωτηθούν αν είναι μήπως η στιγμή αποχώρησης από το υπουργικό σχήμα. Είναι και μία σειρά γεγονότων για τα οποία ο Πρόεδρος φαίνεται να μην λαμβάνει απόφαση για να μην τσαλακωθεί. Το πιο ενδεικτικό παράδειγμα είναι αυτό του καλωδίου που τείνει να εξελιχθεί σε κρίση. Παρακολουθεί εν πολλοίς το μπρα ντε φερ που εκτυλίσσεται μεταξύ των δύο υπουργών του, που σε κάποιους στέλνει το μήνυμα πως αποτελεί τακτικισμό για να πιέσει καταστάσεις, όμως για τους καλά γνωρίζοντες του πώς λειτουργεί ο Πρόεδρος, όλο αυτό είναι αποτέλεσμα της αναποφασιστικότητάς του. Υπάρχουν οι ένθερμοι υποστηρικτές του καλωδίου όπως είναι μέρος του ΔΗΣΥ και κυρίως ο Χάρης Γεωργιάδης, το ΔΗΚΟ και κυρίως ο Νικόλας Παπαδόπουλος, ο οποίος δυσφόρησε πολλές φορές με τη δυσκολία του Προέδρου να πάρει μία απόφαση. Είναι και από την άλλη πλευρά οικονομικά συμφέροντα, αλλά και κύκλοι που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το γεωπολιτικό, το τεχνικό και το οικονομικό ρίσκο που ενέχει το όλο project. Στα της διστακτικότητας πάντως μπαίνει και το όλο κεφάλαιο του ανασχηματισμού που διαρρέεται συνεχώς αλλά δεν υλοποιείται. Αυτό που λένε κυβερνητικές πηγές είναι ότι θα προχωρήσει στον ανασχηματισμό με την επιστροφή του από τη Νέα Υόρκη. Μάλιστα, όπως λέγεται, με το ένα πόδι εκτός Υπουργικού είναι ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου. Μία αποχώρηση που σίγουρα δυσαρεστεί τον πρόεδρο του ΔΗΚΟ Νικόλα Παπαδόπουλο.
Το στοίχημα με Παμπορίδη
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης φαίνεται να θεωρεί πως με τον ανασχηματισμό και την επίσημη έναρξη του προεκλογικού θα φύγει η πίεση από την κυβέρνηση και τα βλέμματα της κοινωνίας θα στραφούν στις βουλευτικές και των κομμάτων θα επικεντρωθούν στο πώς θα συσπειρωθούν. Οι βουλευτικές, ωστόσο, ανοίγουν και το κεφάλαιο άλλων διαβουλεύσεων. Ο ΔΗΣΥ στέλνει ξεκάθαρα μηνύματα προς το ΔΗΚΟ ότι είναι έτοιμο για συνεργασία στηρίζοντας τον Νικόλα Παπαδόπουλο για την Προεδρία της Βουλής, υποστηρίζοντας και αυτό με τη σειρά του τον ΔΗΣΥ για το 2028. Τις πρωτοβουλίες αναλαμβάνουν κυρίως ο Χάρης Γεωργιάδης –με τις ευλογίες της Πινδάρου– από τον ΔΗΣΥ και ο Χρύσης Παντελίδης –με τη σιωπηρή αποδοχή του Νικόλα– από το ΔΗΚΟ. Το κατά πόσο τα δύο κόμματα θα πετύχουν πλειοψηφία στη Βουλή όπως επιδιώκουν και να εκλέξουν Πρόεδρο, είναι ένα ζήτημα ανοικτό, ιδιαίτερα αν κάποιος παρακολουθήσει τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων και την πτώση που παρουσιάζουν τα ποσοστά τους. Αυτό βεβαίως δεν τους εμποδίζει από το να καταστρώσουν σχεδιασμό με ορίζοντα το 2028. Ήδη, στο ΔΗΚΟ ενισχύεται η άποψη πως μετά τις βουλευτικές εκλογές θα πρέπει να αποχωρήσουν από την κυβέρνηση. Το ερώτημα όμως που εγείρεται από κεντρώα στελέχη είναι με ποιον Συναγερμό μπορούν να συζητούν με δεδομένο ότι αυτός παρουσιάζεται κατακερματισμένος. Αυτό που λένε στα πολιτικά πηγαδάκια είναι πως για να υπάρξει ορίζοντας στις προεδρικές εκλογές χρειάζεται να βρεθεί το πρόσωπο. Είναι από τη μία η Αννίτα Δημητρίου, η οποία εκ της θέσεώς της έχει αναπόφευκτα τον πρώτο λόγο για το αν θα διεκδικήσει. Με την καταστατική αλλαγή, ωστόσο, που προνοεί ο υποψήφιος να εκλέγεται από τη βάση, ανοίγει ο δρόμος και για άλλες υποψηφιότητες, όπως αυτή του Αβέρωφ Νεοφύτου και του Φαίδωνα Φαίδωνος. Δεν είναι όμως μόνο αυτοί που ενδέχεται να παίξουν ρόλο την επόμενη μέρα των βουλευτικών εκλογών. Η υποψηφιότητα του Γιώργου Παμπορίδη έχει τη δική της σημασία, καθώς ο ίδιος έχει ξεκαθαρίσει πως στόχος του είναι να αποτρέψει αφενός την πρόσδεση του ΔΗΣΥ στο κυβερνητικό άρμα και αφετέρου την επιστροφή του Αβέρωφ Νεοφύτου. Οι αναφορές του που επικεντρώνονται στην ανασύσταση του ΔΗΣΥ καταδεικνύουν πως ο ίδιος θα ενδιαφερθεί –αναλόγως βεβαίως και του αποτελέσματος των βουλευτικών– να παίξει έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στο κόμμα και πολύ πιθανόν στις προεδρικές εκλογές, αν καταφέρει να συγκεντρώσει ένα ισχυρό ρεύμα κοντά του.
Το ερώτημα ΑΚΕΛ και Οδυσσέα
Ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης έχει ξεκαθαρίσει πως βρίσκεται απέναντι από το ΑΚΕΛ και αυτό από μόνο του εγείρει το ερώτημα αν εκτιμά πως το κόμμα της Αριστεράς θα συνασπιστεί με τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη για το 2028. Σίγουρα μία τέτοια εξέλιξη θα βόλευε την υποψηφιότητα του Οδυσσέα Μιχαηλίδη, όμως στο ΑΚΕΛ ένα τέτοιο σενάριο προκαλεί αμηχανία. Είναι το ενδεχόμενο σοβαρών διαρροών από το ΑΚΕΛ προς το Άλμα, δεδομένου ότι ήδη ο Στέφανος Στεφάνου δέχεται πιέσεις από ψηφοφόρους ούτως ώστε να είναι ο εκλεκτός το κόμματος για το ’28. Είναι όμως και οι σοβαρές διαφωνίες που έχουν τα δύο μέρη σε θέματα πολιτικών. Επί του παρόντος παρακολουθούν τις ζυμώσεις που γίνονται χωρίς να έχουν πάρει ακόμη καμία απόφαση ή να έχουν κάποιο σχεδιασμό. Δεν αγνοείται άλλωστε από την Εζεκία Παπαϊωάννου το κεφάλαιο που ονομάζεται Ειρήνη Χαραλαμπίδου. Η δημοφιλής βουλεύτρια του κόμματος για την οποία ακουγόταν εντόνως το ενδεχόμενο μετακίνησης στο Άλμα, ακόμη και το σενάριο συμπροεδρίας της με τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη, δεν έχει πάρει τις τελικές της αποφάσεις. Η μη συμπερίληψή της στην ηγεσία που έχει διαμορφωθεί στο Άλμα στέλνει πάντως το μήνυμα πως μειώνονται οι πιθανότητες προσχώρησής της. Χωρίς ωστόσο να μειώνονται οι βλέψεις της και οι προσδοκίες της για να έχει πολιτικό λόγο και ρόλο με ορίζοντα το 2028.
