Σήμανε συναγερμός μπροστά στο ντόμινο εξελίξεων

Πλήρες εξελίξεων προβλέπεται το καλοκαίρι καθώς οι προκλήσεις της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ και η πρόταση Ακιντζί που ακολούθησε το περασμένο Σάββατο περί συνδιαχείρισης του φυσικού αερίου, έστειλε το μήνυμα πως το κυπριακό κάθε άλλο παρά στάσιμο είναι. Αντίθετα με την πάροδο του χρόνου και με τις τελευταίες εξελίξεις φαίνεται να δημιουργούνται νέα δεδομένα και η κυβέρνηση θα κληθεί να πάρει αποφάσεις το επόμενο διάστημα.

Το Προεδρικό δεν έχει τοποθετηθεί επίσημα για την πρόταση Ακιντζί, αν και διαρρέεται πως αυτή δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Το ερώτημα είναι κατά πόσο η κυβέρνηση θα απορρίψει πλήρως την θέση Ακιντζί ή αν θα αντιπροτείνει κάτι επιχειρώντας να αποσείσει από πάνω της την ευθύνη αδιεξόδου. Την ίδια στιγμή ΔΗΣΥ ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ έχουν προχωρήσει σε συσκέψεις την Δευτέρα για να μελετήσουν τις εξελίξεις αλλά και το ποια θα είναι η θέση τους στο συμβούλιο αρχηγών που πραγματοποιείται το πρωί της Τρίτης. Όλα πάντως δείχνουν πως θα είναι σύσκεψη υψηλών τόνων και εντάσεων και πως η πρόταση ως έχει θα απορριφθεί.

Η πρόταση

Το τι λέει η πρόταση Ακιντζί απασχόλησε τις τελευταίες μέρες και την κυβέρνηση και τα κόμματα. Σε αντίθεση με την πρόταση Έρογλου που κατατέθηκε το 2011 και θεωρείται παρόμοια με τη σημερινή, η πρόταση Ακιντζί λέγεται από πολιτικούς κύκλους πως είναι πιο προσεγμένη και χαρακτηρίζεται ως διπλωματικό εργόχειρο. Σύμφωνα με τ/κ ΜΜΕ, η πρόταση του Τ/κ ηγέτη περιέχει εννέα σημεία και συγκεκριμένα την δημιουργία κοινής επιτροπής υδρογονανθράκων, τις βασικές αρχές για τον τρόπο εργασίας και τις αρμοδιότητες, τον διαμοιρασμό των εσόδων, την κατάσταση των υφιστάμενων αδειοδοτήσεων και λεπτομέρειες σχετικά με τις προτεραιότητες χρήσης των εσόδων.

Βάσει της επιστολής η λήψη αποφάσεων πρέπει να είναι με συναίνεση, οι δύο κοινότητες να εκπροσωπούνται ισότιμα, να είναι μια επιτροπή υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και με τη συμμετοχή της ΕΕ ως παρατηρητή. Προστίθεται ότι αν παρίσταται ανάγκη να μπορούν να κληθούν διεθνείς ανεξάρτητοι ειδικοί σε θέματα ενέργειες.

Σημειώνεται παράλληλα ότι η συμφωνία στο θέμα των υδρογονανθράκων δεν θα παραβιάζει τις υφιστάμενες θέσεις της τ/κ και της ε/κ πλευράς σχετικά με μια περιεκτική λύση στο Κυπριακό.

Σύμφωνα με τα τ/κ ΜΜΕ που δημοσιεύουν σημεία της επιστολής, υπάρχουν κάποιες προτάσεις που αφορούν το τί θα γίνει από δω και πέρα σε σχέση με τις αδειοδοτημένες θαλάσσιες περιοχές που συμπίπτουν – όπως αναφέρεται – και τις δραστηριότητες έρευνας και εκμετάλλευσης. Προβλέπεται μάλιστα οτι στην πρώτη συνάντηση των μελών της κοινής επιτροπής να συμφωνηθεί το ποσοστό για τον διαμοιρασμό των εσόδων από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Ξεχωριστό σημείο αποτελεί και η πρόταση για δημιουργία ενός κοινού ταμείο από τα έσοδα των υδρογονανθράκων και στο μέλλον ένα σημαντικό μέρος αυτού του ταμείου να μπορεί να χρησιμοποιηθεί, στο πλαίσιο μιας περιεκτικής λύσης, για την λύση του περιουσιακού και έργα προς μια ισορροπημένη ανάπτυξη των δύο πλευρών.

Αμηχανία

Η κίνηση Ακιντζί, πάντως έχει προκαλέσει αμηχανία στο κυβερνητικό στρατόπεδο για το πώς θα κινηθεί,. Ενδεικτικό ότι επί του παρόντος δεν έχουν γίνει οι όποιες επίσημες δηλώσεις παραπέμποντας σε αποφάσεις μετά το συμβούλιο αρχηγών.

Σκληρή επίθεση από ΑΚΕΛ

ΔΗΣΥ ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ έχουν συνεδριάσει εκτάκτως την Δευτέρα για να μελετήσουν τις νέες εξελίξεις και το πώς θα τοποθετηθούν στο συμβούλιο αρχηγών. Σύμφωνα με κομματικές πηγές το ΑΚΕΛ θέλει να μελετήσει την πρόταση Ακιντζί προτού τοποθετηθεί, με στελέχη να εκφράζουν την δυσφορία τους για το ότι δεν την έχουν δει ακόμα, αλλά και για το ότι ενημερώθηκαν από τα ΜΜΕ για την σύσκεψη αρχηγών. Εκφράζουν ανησυχία και για το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση αν επιβεβαιωθεί η φημολογία περί σημαντικής ποσότητας κοιτασμάτων στην Πάφο ενώ υπογραμμίζουν το αδιέξοδο στο οποίο βρίσκεται η ε/κ πλευρά. Σε αυτό το πλαίσιο αναμένεται πως θα κινηθεί ο Άντρος Κυπριανού επικρίνοντας τον Πρόεδρο ότι έχασε πολύτιμο χρόνο «περιπλανώμενος» αλλά και για το γεγονός ότι ανέβασε τον πήχη των προσδοκιών με τα μέτρα κυρώσεων.

Με λίστα παραπόνων ο Νικόλας

Ούτε το ΔΗΚΟ φαίνεται πως θα χαριστεί στον Πρόεδρο, ανοίγοντας εκ νέου θέμα αποτυχίας της πολιτικής του στο κυπριακό και ανάγκης μίας νέας στρατηγικής. Ενδεικτική η ανακοίνωση που εξέδωσε το πρωί της Δευτέρας για την έκθεση Γκουτέρες και στην οποία προετοιμάζει ότι θα ζητήσει αλλαγή πολιτικής μετά «την αποτυχία των τελευταίων ετών». Το ΔΗΚΟ κάνει λόγο για «απαράδεκτη και επικίνδυνη, όχι μόνο για την Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά και για τη διεθνή έννομη τάξη» την θέση Γκουτέρες προς τον διεθνή παράγοντα και τοπικούς παράγοντες να «ξεπεράσουν την προκατάληψη του θέματος της αναγνώρισης».

«Δυστυχώς» όπως σημειώνεται «η αναφορά αυτή είναι αποτέλεσμα της αποτυχημένης πολιτικής των τελευταίων χρόνων καθώς και της ανοχής (ή και ενθάρρυνσης) σειράς ενεργειών αναβάθμισης του ψευδοκράτους και του κατοχικού ηγέτη και υποβάθμισης της Κυπριακής Δημοκρατίας». Στην ανακοίνωση του ΔΗΚΟ γίνεται λόγος ότι η έκθεση αφήνει στο απυρόβλητο την Τουκία για την παράνομη δράση της. «Το Δημοκρατικό Κόμμα, θα θέσει το θέμα της κάκιστης αυτής Έκθεσης στο αυριανό Εθνικό Συμβούλιο και θα ζητήσει να συζητηθούν τρόποι αντίδρασης ώστε να μην προκύψουν τέτοιου είδους αναφορές σε μελλοντικά ψηφίσματα ή κείμενα των Ηνωμένων Εθνών.

Παράλληλα, με δεδομένες τις πολλές εξελίξεις των τελευταίων ημερών αλλά και την αποτυχία των τελευταίων ετών, το Δημοκρατικό Κόμμα θα θέσει ξανά το θέμα αλλαγής πολιτικής και εφαρμογής μιας νέας, συνολικής και συλλογικής διεκδικητικής στρατηγικής για προστασία της Κυπριακής Δημοκρατίας και διεκδίκηση σωστής και λειτουργικής λύσης του Κυπριακού» σημειώνεται χαρακτηριστικά. Βεβαίως ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ δεν πρόκειται να μείνει μόνο στην έκθεση Γκουτέρες, θα εκφράσει τη διαφωνία του για το μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης γύρω από την κινητή τηλεφωνία ζητώντας δημοσιοποίηση των προνοιών. Θα ζητήσει μάλιστα από τον Πρόεδρο να ενημερώσει για το τι διαμείφθηκε στο περιβόητο δείπνο με τον «υπουργό Εξωτερικών» Κουντρέτ Οζερσάι.

Μη αποδεκτή αλλά…

Στον Δημοκρατικό Συναγερμό, συζήτησαν και την πρόταση Ακιντζί αλλά και το πώς μπορεί να προχωρήσει η κυβέρνηση δεδομένων και των τελευταίων εξελίξεων. Όπως αναφέρουν συναγερμικά στελέχη η πρόταση δε μπορεί να γίνει αποδεκτή ως έχει αλλά θα πρέπει να υπάρξει μία αντιπρόταση που θα θέτει την ουσία του κυπριακού προβλήματος. Κατά τη διάρκεια του εκτελεστικού γραφείου τέθηκε και ζήτημα έλλειψης αξιοπιστίας από την πλευρά μας.

Έχουν ήδη πάντως ακουστεί διάφορες απόψεις επί του ζητήματος από τη συναγερμική πλευρά. Ο Αλέκος Μαρκίδης σε ανάρτησή του στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης επεσήμανε πως «η πρωτοβουλία κινήσεων πρέπει να επανέλθει στη δική μας πλευρά. Η μόνη εφικτή λύση ήταν και είναι η ΔΔΟ. Όχι μόνο εφικτή, αλλά και σωστική για όλους και Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκυπρίους. Αρκετά έχουμε παίξει με το θέμα, δηλητηριάζοντας και την κοινή γνώμη. Για το ζήτημα αυτό είναι τεράστιες και οι ευθύνες του ΔΗΣΥ. Έχει πολιτική υποχρέωση να επαναλάβει και να υποστηρίξει σταθερά την διαχρονική πολιτική του, την γραμμή του ιδρυτή του. Άλλως, ας ομολογήσει ότι η γραμμή αυτή έχει πτωχεύσει. Δεν μπορεί και δεν επιτρέπεται να παίζει σε δύο ταμπλώ». Πριν από την κατάθεση της πρότασης Ακιντζί, ο διευθυντής του Ινστιτούτου Γλαύκος Κληρίδης, Μιχάλης Σοφοκλέους, πρότεινε από τη μεσημβρινή εκπομπή του ΑΛΦΑ, τον διορισμό Τ/κ στο ταμείο υδρογονανθράκων της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία ωστόσο απορρίφθηκε από την πλευρά του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Χριστοδουλίδη.

Πυρετός στις Βρυξέλλες

Αν και στο ζήτημα της πρότασης Ακιντζί, η κυβέρνηση δεν έχει πάρει τις τελικές της αποφάσεις, υπήρξε τη Δευτέρα έντονη κινητικότητα σε διεθνές επίπεδο από πλευράς του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Χριστοδουλίδη στις Βρυξέλλες. Το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, υπό την προεδρία της Υπάτης Εκπροσώπου της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφάλειας, Federica Mogherini, υιοθέτησε επίσημα μέτρα κατά της Τουρκίας, ως απάντηση στη συνεχιζόμενη παράνομη δραστηριότητά της εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας.

«Eνόψει των συνεχιζόμενων και νέων παράνομων δραστηριοτήτων γεωτρήσεων της Τουρκίας, το Συμβούλιο αποφασίζει να αναστείλει τις διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία περί ολοκληρωμένων αερομεταφορών και συμφωνεί να μην διεξάγεται προς το παρόν το Συμβούλιο Σύνδεσης και άλλες συναντήσεις των διαλόγων υψηλού επιπέδου ΕΕ-Τουρκίας» αναφέρεται στο τελικό κείμενο του συμβουλίου. «Το Συμβούλιο» σημειώνεται «προσυπογράφει την πρόταση της Επιτροπής για μείωση της προενταξιακής βοήθειας προς την Τουρκία για το 2020 και καλεί την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να επανεξετάσει τις δανειοδοτικές της δραστηριότητες στην Τουρκία, ιδίως σε ό, τι αφορά τα δάνεια με κρατική στήριξη».