ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Χωρίς αλήθεια δεν υπάρχει γέλιο

Ανδρέας Τσουρής, Βασίλης Βασιλάκης, Κώστας Καζάκας και Μιχάλης Μουστάκας μιλάνε στην «Κ» για τους «Αχαρνείς» του ΘΟΚ

Του Απόστολου Κουρουπάκη

Του Απόστολου Κουρουπάκη

kouroupakisa@kathimerini.com.cy

Νομίζω ότι στάθηκα πολύ τυχερός την περασμένη Τρίτη, όταν συνάντησα τέσσερις ηθοποιούς της παλαιάς γενιάς, που συμμετέχουν στην παράσταση του ΘΟΚ «Αχαρνείς», σε σκηνοθεσία Βαρνάβα Κυριαζή, τους Ανδρέα Τσουρή, Βασίλη Βασιλάκη, Κώστα Καζάκα και Μιχάλη Μουστάκα. Και οι τέσσερίς τους ήταν υπέροχοι, όσο κλισέ και αν ακούγεται η φράση. Μετά τα πρώτα πέντε λεπτά του αρχικού μουδιάσματος, κυρίως από μέρους μου, ξεκινήσαμε μια πολύ όμορφη κουβέντα, η οποία δεν μπορεί δυστυχώς να αποτυπωθεί στο χαρτί. Να πω προκαταρκτικά ότι οι τέσσερις ηθοποιοί προετοιμάζονται για την παράσταση περισσότερα από είκοσι χρόνια, με τον Κυριαζή να τους περιμένει με τα λόγια στο χέρι! Ο Κώστας Καζάκας και ο Ανδρέας Τσουρής συναντήθηκαν ξανά μετά από είκοσι χρόνια, είχαν παίξει μαζί πάλι τους «Αχαρνείς». Ο Μιχάλης Μουστάκας και ο Ανδρέας Τσουρής έχουν συνεργαστεί πολλάκις μεταξύ τους, σε σκηνοθεσία Βαρνάβα Κυριαζή. Οι Βασιλάκης και Κυριαζής συνεργάστηκαν στους «Αχαρνείς» του Κουν το 1978.

Την αρχή έκανε ο Μιχάλης Μουστάκας, ο οποίος υποδύεται τον Θέωρο, είναι μέλος του χορού, κάνοντας και έναν γέρο, αλλά και μία εταίρα… «αλλά τι εταίρα!» και αμέσως ο Ανδρέας Τσουρής λέει: «θωρεί τα πάντα μέσα στο έργο».  Ο Μιχάλης Μουστάκας συνεχίζει «Το έργο είναι υπέρ της ειρήνης, με τον Ανδρέα τον Τσουρή να έχει τον πρώτο ρόλο, αυτόν του Δικαιόπολη και είμαι πολύ χαρούμενος που ξαναβρίσκομαι με τον Ανδρέα από τον 2013, οπότε και ήμασταν πάλι στον ΘΟΚ, πάλι σε σκηνοθεσία Βαρνάβα Κυριαζή» και έδωσε τη σκυτάλη στον Ανδρέα Τσουρή… «για να μιλήσουμε καλύτερα ελληνικά έχω τον ρόλο του justice citizen», και σημείωσε εν αρχή «Να πω κατ’ αρχάς ότι ευχαριστώ ιδιαίτερα τον Βαρνάβα που ανέχεται τις ιδιαιτερότητές μου, αφού στην πρόβα λειτουργώ ως παιδάκι.». Για τον Δικαιόπολη είπε ο Ανδρέας, «Ο Δικαιόπολης είναι ο ίδιος ο Αριστοφάνης, ο οποίος πήρε από τον πατέρα του τον Φίλιππο κάτι χωράφια στην Αίγινα όταν πήγε στην Αθήνα, τον έλεγαν και ξενικό, γιατί εικαζόταν ότι ο πατέρας του καταγόταν και από την Αίγυπτο. Κουβαλούσε αυτό το θέμα ο Αριστοφάνης, ο οποίος από νεαρότατη ηλικία είχε εντρυφήσει στα πολιτικά πράγματα της Αθήνας, που δεν ήταν αλλά από τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Έζησε τον εγκλεισμό, όχι αυτόν που ζήσαμε εμείς με τον κορωνοϊό για δύο μήνες. Έξι χρόνια δεν μπορούσαν να σπείρουν, να θερίσουν, να βάλουν τα αγγουράκια τους, τις ντοματούλες τους, τα σκορδάκια τους, τα βλίτα τους και σκέφτηκε τη λύση ο Αριστοφάνης, μέσω του Δικαιόπολη. ‘Δεν πάω να κλείσω προσωπικά ειρήνη και να τους έχω αυτούς τους στρατόκ…ους και τους πολιτικούς που είναι όλο αλαζονεία και δεν νοιάζονται καθόλου για τον λιμασμένο λαό, που υπέφερε, όμως, και από τον λοιμό;’ Σκέφτηκε ότι καλό θα ήταν όχι να επαναστατήσει, όχι να σταθεί απέναντι στον πόλεμο σαν ένας δεύτερος πόλος σύγκρουσης, αλλά σαν μία στάση… τύπου Γκάντι. Θέλουμε ελευθερία ο Γκάντι, θέλουμε ειρήνη ο Δικαιόπολης, κάπου ταυτίζονται οι έννοιες».


Μα δεν λειτούργησε, όμως, λίγο εγωιστικά ο Δικαιόπολης, ρωτώ εγώ: «Ααα! Η απάντηση είναι απλούστατη. Πόσος εγωισμός χωράει σε ένα ρίσκο που παίρνει ένας άνθρωπος που βάζει το κεφάλι του στο κρεατόξυλο, με τον φόβο του λιθοβολισμού, από τους Αχαρνείς, να πάει να συνάψει μόνος του, μέσω του Αμφίθεου, ο οποίος ήταν ο μόνος εντεταλμένος από τους Θεούς να υπογράφει ειρήνη. Αν αυτό είναι εγωιστικό, είναι θετικά εγωιστικά!», ακάθεκτος εγώ συνεχίζω… Μα δεν αφορά μόνον εκείνο και την οικογένειά του; Πάλι ο Ανδρέας μου λέει, «μην ξεχνάς πως έκλεισε μεν ειρήνη για τον εαυτό του, αλλά προσπάθησε σιγά-σιγά να μεταπείσει και τους γύρω του, ότι αυτό είναι το φρούτο που χρειάζεται η Αθήνα να καρπίσει, ασχέτως αν χρειάστηκαν τριάντα χρόνια για να ωριμάσει. Δεν μπορείς να προσάψεις στον Δικαιόπολη και κατ’ επέκταση στον Αριστοφάνη ότι, εγωιστικά κινούμενος, έκλεισε μια ειρήνη για τον εαυτό του, για τα παιδιά του… το έκανε για να δείξει όλο τον γιαλό που αρμένιζε στραβά και αυτός στάθηκε καραβοκύρης ίσια. Δηλαδή, αν αντίστοιχα, βρισκόταν ένας Σπαρτιάτης στη θέση του Δικαιόπολη και σκεφτόταν με τον ίδιο τρόπο, τότε θα γίνονταν δύο, και μετά τρεις και στο τέλος χίλιοι δεκατρείς. Αλλά και η πράξη ως σύμβολο μετράει, και το τι μένει σε εμάς, πέρα από το γεγονός ότι ο Δικαιόπολης ξεκινά από τη δική του ειρήνη για να εξωτερικεύσει αυτή την ανάγκη, θέση, επικράτηση ειρήνης».

Ο Βασίλης Βασιλάκης λέει ότι δεν πρέπει να δούμε τον Δικαιόπολη με ψυχολογικούς όρους. «Τον Δικαιόπολη τον θεωρώ ως ένα σύμβολο, το οποίο πηγάζει από τον ψυχισμό του Αριστοφάνη, αλλά και σχεδόν από το σύνολο των ανθρώπων της εποχής που βίωναν τον πόλεμο. Οι άνθρωποι σε κάθε πόλεμο ζητάνε την ειρήνη. Για εμένα λοιπόν ο Δικαιόπολης είναι ένα πρόσωπο περισσότερο συμβολικό παρά ένας χαρακτήρας που μπορούμε να τον σκιαγραφήσουμε με ψυχολογικούς όρους». Ο Ανδρέας Τσουρής, παρεμβαίνοντας, λέει: «Φαντάσου αν τότε είχαν το ίντερνετ και πόσο θα γινόταν viral ο Δικαιόπολης». Άρα το συλλογικό μπορεί να περάσει από ατομικά κανάλια, προσθέτω στη συζήτηση, «ακριβώς», λέει ο Βασίλης Βασιλάκης, «υπάρχει ένα ατομικό υποσυνείδητο, το οποίο εκφράζεται μέσω του Αριστοφάνη στον Δικαιόπολη, γι’ αυτό και πιστεύω –επαναλαμβάνω– ως ένα πρόσωπο, αλλά ως ένα σύμβολο» και συνεχίζει «τον Αριστοφάνη τον γνώρισα στο ξεκίνημα της καριέρας μου, με πολλές παραγωγές του Θεάτρου Τέχνης, αλλά μετά δεν τον ξανασυνάντησα, είχε βλέπετε την ατυχία να μη με γνωρίσει καλύτερα, αστείο ήταν βέβαια… -και ως τέτοιο καταγράφεται-, λέει ο Τσουρής. «Αυτό που μου αρέσει στον Αριστοφάνη είναι ότι έχει στοιχεία σύγχρονου θεάτρου, δηλαδή το θέμα του συμβολισμού, το θέμα του παραλόγου, το ζήτημα της επικοινωνίας του ανθρώπου με τον θεό, της αμφισημίας των πραγμάτων, το στοιχείο της φαντασίας και του παιχνιδιού, τις μεταμφιέσεις του Κάφκα», ανακαλύπτουμε τον Αριστοφάνη ακόμα, λέω; «Ανακαλύπτουμε στον Αριστοφάνη τα σημεία του Καραγκιόζη, ανακαλύπτουμε το σύγχρονο θέατρο μέσα στη φόρμα την αριστοφανική. Και αυτό είναι κάτι που το χάρηκα πάρα πολύ γιατί βλέπω πόσο σημερινός είναι ο Αριστοφάνης.». Να πούμε ότι ο Βασίλης Βασιλάκης υποδύεται τον Ευριπίδη, καθώς και μια κουμπάρα, έναν παράνυφο και φυσικά συμμετέχει στον χορό.



Ο Κώστας Καζάκας, ο οποίος υποδύεται έναν Βοιωτό, ο οποίος μαθαίνει για την ειρήνη που έκλεισε ο Δικαιόπολης και έρχεται να συνδιαλλαχτεί μαζί του, προσθέτει στη συζήτηση: «Φαίνεται ότι ο Δικαιόπολης το κάνει μόνος του, αλλά ωφελούνται κάποιοι άνθρωποι από την ειρήνη που κλείνει, που έτσι κι αλλιώς είναι καθαρά συμβολικό, ο Δικαιόπολης είναι ο ίδιος ο Αριστοφάνης, όπως είπε και Ανδρέας. Να πω ότι ο Αριστοφάνης ήταν ίσως ο πρώτος άνθρωπος που ήταν υπέρ του outing, ήταν αυτός ο άνθρωπος που έβγαζε τα πάντα στη φόρα, τα έλεγε με το όνομά τους, κάτι που κάνει η σύγχρονη επιθεώρηση σήμερα. Ο Αριστοφάνης με κάθε του έργο έβαζε το κεφάλι του στο κρεατόξυλο, γιατί έθιγε καταστάσεις, ηγεσίες, πρόσωπα ονομαστικά. Σήμερα που έχουμε τα δικαιώματα, αλλά δεν τολμάμε… Ναι, μεν υπήρχε δημοκρατία τότε, αλλά…», «η οποία πολύ εύκολα εξόριζε ή έστελνε στον θάνατο ανθρώπους», παρεμβαίνει ο Βασιλάκης, «οπότε ήθελε κότσια να μπορείς και να βγεις να κράξεις όσα πάνε λάθος στον τόπο σου και τους υπεύθυνους». Ο Τσουρής συμπληρώνει στα λεγόμενα του Κώστα Καζάκα ότι ο Αριστοφάνης τα είχε βάλει με τον σκληροτράχηλο πολιτικό της Αθήνας, τον Κλέονα, και δεν τολμούσε κανείς να τον υποδυθεί ο ίδιος και μάλιστα έφτασαν ως τα δικαστήρια, κάτι αντίστοιχο αν θες σήμερα Κούγια-Λαζόπουλου.

 

Η 15χρονη Γεωργία

Ο Μιχάλης Μουστάκας είπε για το χάρισμα φωνής της 15χρονης Γεωργίας, η οποία τους έχει συγκινήσει όλους «ευτυχώς που υπάρχει βέβαια, για να μπορέσει να ξεκουραστεί και ο Ανδρέας από δύο παραβάσεις…», και ο Τσουρής συμπληρώνει για τη Γεωργία, «αυτό που λέει ο Μιχάλης για τη Γεωργία και τις παραβάσεις είναι μια ιστορία που έχει καταγράψει ο Βαρνάβας Κυριαζής στις τρεις κωμωδίες που ανέβασε μαζί μας, στις παρεμβάσεις του με παραβάσεις, που δίνουν με έναν τρόπο το στίγμα της εποχής, αλλά έχουν και την ιδιαιτερότητα ότι γίνονται από νεαρούς που αγγίζουν περισσότερο τις ευαισθησίες του λαού και της Πολιτείας. Είναι μια καθ’ όλα πετυχημένη παρέμβαση».



Πολύ ταλέντο από τους νέους

Στους «Αχαρνείς» ΘΟΚ συμμετέχουν πολλοί νέοι ηθοποιοί, για τους οποίους οι τέσσερις ηθοποιοί μού μιλάνε με πολλή θέρμη, μαθαίνετε
από αυτούς, τους ρωτώ Είμαστε μια πολύ ωραία ομάδα, με πολλά ταλαντούχα παιδιά, και όλα αυτά σε ένα πολύ ωραίο κλίμα. Για τους νεότερους συναδέλφους του ο Βασίλης Βασιλάκης λέει ότι ένας από τους λόγους που χαίρεται γι’ αυτή την παράσταση είναι ‘ότι πρόκειται για ταλαντούχους ανθρώπους, με εξαιρετική ποιότητα. Στην παράστασή μας, λέει ο Ανδρέας, υπάρχει πολύ ταλέντο, πλειάδα νέων ηθοποιών. αμέσως και ο Βασίλης Βασιλάκης απάντησε αμέσως… «στη μέση… εμάς μας πιάνει πιο γρήγορα η μέση!», συμπληρώνοντας «δεν λειτουργούμε εμείς οι παλαιότεροι σε επίπεδο συμβουλών, αλλά ο τρόπος που λειτουργούμε μέσα στην πρόβα είναι το καλύτερο παράδειγμα για τους νέους», ο δε Μιχάλης Μουστάκας λέει ότι χαίρονται που οι νεότεροι συνάδελφοί τους αντλούν δύναμη από αυτούς, και ο Κώστας Καζάκας συμπληρώνει ότι υπάρχει πολλή ενέργεια από όλους.


Η σάχλα υπάρχει παντού
Ο Μιχάλης Μουστάκας ξεκίνησε μία πολύ όμορφη κουβέντα, «Ρώτησα τον Ανδρέα τις προάλλες αν θα έχει γέλιο το έργο και εκείνος μου απάντησε ‘το γέλιο θα το βάλετε εσείς, οι διάφοροι χαρακτήρες που περνάει» και ο Ανδρέας τονίζει, «ο Δικαιόπολης δεν διεκδικεί το γέλιο, θέλει να περάσει το μήνυμα, βρε χαζά, γιατί αναλώνεστε με τον πόλεμο, γιατί αιωνίως πρέπει να συγκρούστε», και ο Βασίλης, «για τα συμφέροντα των άλλων», με τον Κώστα Καζάκα να επισημαίνει, «μη φοβάστε, ο Ανδρέας θα βγάλει γέλιο, γιατί το γέλιο βγαίνει από την αλήθεια των πραγμάτων και είναι τόσο αληθινός. Γενικά, αν στην κωμωδία δεν υπάρχει αλήθεια, δεν υπάρχει γέλιο». Τους τρομάζει άραγε μήπως βγει κάτι σαχλό, μήπως πέσουν στο εύκολο χιούμορ, να βγάλουν κάτι επιθεωρησιακό; «Μα ο Αριστοφάνης είναι ο πατέρας της επιθεώρησης», λέει ο Ανδρέας Τσουρής, και ο Κώστας Καζάκας συμπληρώνει «Υπάρχουν αριστουργηματικές επιθεωρήσεις, αλλά και σαχλές, η σάχλα υπάρχει παντού». Ο Μιχάλης Μουστάκας τονίζει ότι η επιθεώρηση είναι ένα πάρα πολύ δύσκολο είδος, «το να λέμε μην κάνεις τον Αριστοφάνη επιθεώρηση είναι λάθος», και ο Ανδρέας τονίζει ότι αυτό που φοβούνται οι ηθοποιοί είναι η αμεσότητα που διαθέτει η επιθεώρηση». Σύντομα, οι τέσσερις με έκαναν να αντιληφθώ τη διαφορά της φτηνής κωμωδίας από το σοβαρό εγχείρημα της επιθεώρησης, «Και στο φτηνό μπορείς να δώσεις κύρος», λένε και οι τέσσερις.


Ο ηθοποιός ταξιδεύει την παράσταση
Σε ποιον ανήκει η παράσταση περισσότερο; Στον σκηνοθέτη ή στους ηθοποιούς; Τους ρωτώ. Ο Ανδρέας Τσουρής λέει ότι στη δική του αντίληψη ο σκηνοθέτης πρέπει να είναι ο αφανής ήρωας, όταν φαίνεται στην παράσταση είναι σκηνοθετισμός, που δεν είναι ό,τι καλύτερο. Εδώ ο Βαρνάβας λειτουργεί ως καλός καραβοκύρης». Ο Βασίλης Βασιλάκης λέει, «Ο σκηνοθέτης θα πρέπει να θέλει και αυτός να μάθει το έργο, όπως ο ηθοποιός τον ρόλο του. πρέπει να ξεκινάμε εκ του μηδενός, όχι να πηγαίνουμε με προειλημμένες αποφάσεις, γιατί διαφορετικά μιλάμε για νεκρό θέατρο». «Ο ηθοποιός ταξιδεύει την παράσταση», λέει ο Κώστας Καζάκας, «οι ηθοποιοί έχουν το ταγαράκι τους και ολοένα βγάζουν και δίνουν». Δεν παραλείπουν βέβαια να ευχαριστήσουν και να πουν τα καλύτερα λόγια για όλους τους άλλους συντελεστές, σκηνογράφο, χορογράφο, ενδυματολογό, τους θεωρούν τους γονείς μιας παράστασης και εκείνους τα παιδάκια, που τους ετοιμάζουν μια αυλή οι γονείς τους για να παίξουν.


Η ελευθερία στο θέατρο
Και σήμερα, ρωτώ εγώ, έχουμε στο θέατρο αυτή την ελευθερία; Τον λόγο πήρε αμέσως ο Ανδρέας Τσουρής λέγοντας «Όχι, δυστυχώς. Κατ’ αρχήν, όλο το θέατρο στην Κύπρο, κυρίως στην Κύπρο, είναι επιχορηγούμενο. Σπανίως κάνει κάποιος συνάδελφος μια παραγωγή και είναι επιθεώρηση και έχει κάποια εντός πλαισίου όρια ελευθερίας. Όταν τα πράγματα είναι επιχορηγούμενα τότε περνάει από έλεγχο ο παρεμβατικός λόγος, η προσθήκη, η ονοματολογία. Μπορεί, όμως, από μια άποψη να είναι και καλύτερα, γιατί ναι μεν ζούμε στην εποχή της κυριολεξίας, δες γύρω σου τα παιδιά δεν γελάνε με μεταφορές και υπονοούμενα, γελάνε με την κυριολεξία και αυτό είναι λίγο οπισθοδρόμηση παιδευτικά. Παρόλα αυτά ο τρόπος που λειτουργούμε τώρα, ασκώντας κριτική μέσα από την ευκαιρία που μας δίνουν αυτά τα μεγάλα κείμενα, γίνεται με έναν τρόπο λίγο μεταφορικό, λίγο να το σκεφτείς δυο και τρεις τι εννοεί και ποιους φωτογραφίζει και τότε ίσως λειτουργεί και καλύτερα».

 
Πληροφορίες για την παράσταση στο https://www.thoc.org.cy/ 

  

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS

Θέατρο-Χορός: Τελευταία Ενημέρωση

X