Kathimerini.gr
Οταν η Λένα, 67 ετών, πήγε στη δρα Mallika Anand, εξήγησε ότι δεν είχε επισκεφθεί γυναικολόγο για πολλά χρόνια. Ωστόσο, όταν η δρ Anand έκανε τη φυσική εξέταση, ξαφνιάστηκε καθώς διαπίστωσε πως η μήτρα της Λένας δεν βρισκόταν στη σωστή της θέση εντός της λεκάνης. Αντίθετα, ήταν ορατή εξωτερικά.
«Αναρωτήθηκα πώς κατάφερνε να ζει και να εργάζεται για χρόνια με ένα μεγάλο εξόγκωμα να προεξέχει από τον κόλπο της», λέει η δρ Anand, ουρογυναικολόγος στο Τμήμα Γυναικολογίας της Πυέλου και Πλαστικής Χειρουργικής στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Beth Israel Deaconess Medical Center. «Σίγουρα ήταν δυσάρεστο».
Με αρκετούς τοκετούς στο ενεργητικό της, η Λένα έπασχε επίσης από χρόνια δυσκοιλιότητα και είχε διαρροή ούρων όταν έβηχε. Επιπλέον, ήταν πρώην καπνίστρια. Όλα τα παραπάνω τυχαίνει να αποτελούν ένα σύνολο παραγόντων κινδύνου και συνεπειών αυτών, οι οποίοι συνδέονται με τις διαγνώσεις της Λένας: ακράτεια από προσπάθεια και πρόπτωση πυελικών οργάνων. Η πρώτη εμφανίζεται όταν ο σφιγκτήρας μυς της ουρήθρας, οι μύες του πυελικού εδάφους ή και τα δύο εξασθενούν ή έχουν υποστεί βλάβη και δεν είναι δυνατό να συγκρατούν με σταθερότητα τα ούρα εντός της ουροδόχου κύστης. Η δεύτερη παρουσιάζεται όταν η μήτρα, η ουροδόχος κύστη, το λεπτό έντερο ή το ορθό προεξέχει εντός των τοιχωμάτων του κόλπου ή προβάλει μέσω του κόλπου εξωτερικά. Το κοινό που έχουν αυτές οι δύο παθήσεις είναι πως οφείλονται σε αδυναμία ή βλάβη του πυελικού εδάφους.
Γιατί συμβαίνει
Το ίδιο το γεγονός ότι οι γυναίκες έχουμε ένα άνοιγμα στο πυελικό έδαφος –τον κόλπο– μας καθιστά πιο ευάλωτες στις διαταραχές του πυελικού εδάφους συγκριτικά με τους άνδρες. Πέρα από αυτό, ωστόσο, πολλοί άλλοι παράγοντες είναι δυνατό να συμβάλουν στην εξασθένιση του πυελικού εδάφους. Αυτοί περιλαμβάνουν την εγκυμοσύνη (και ιδίως τον φυσιολογικό τοκετό), τη χρόνια δυσκοιλιότητα, το οικογενειακό ιστορικό, το κάπνισμα, τη γήρανση, την εμμηνόπαυση, την παχυσαρκία, τον χρόνιο βήχα, διαταραχές του συνδετικού ιστού και ασχολίες που συνεπάγονται το σήκωμα μεγάλου βάρους. Ορισμένες από αυτές τις καταστάσεις τεντώνουν το πυελικό έδαφος και του ασκούν πίεση, ενώ άλλες υπονομεύουν τη δύναμη των στηρικτικών δομών και των ιστών του.
Επισκεφθείτε έναν γιατρό εάν παρατηρήσετε τις παρακάτω ενδείξεις μείωσης της δύναμης του πυελικού εδάφους σας:
Έχετε διαρροή ούρων. Συχνά, το πρώτο πρόβλημα που προκύπτει λόγω της αδυναμίας του πυελικού εδάφους είναι η ακράτεια από προσπάθεια – διαρροή ούρων όταν βήχετε, γελάτε, φταρνίζεστε ή γυμνάζεστε. Αυτό συμβαίνει γιατί οι μύες του πυελικού εδάφους που έχουν εξασθενίσει ή υποστεί βλάβη κατά τον τοκετό δεν μπορούν να συσπαστούν αρκετά δυνατά γύρω από την ουρήθρα για να συγκρατήσουν τα ούρα μέχρι να είστε έτοιμη να ουρήσετε.
Δυσκολεύεστε να χρησιμοποιήσετε ταμπόν. Αυτό μπορεί να συμβεί για δύο λόγους: είτε γιατί τα τοιχώματα του κόλπου (όταν πιέζονται προς τα μέσα από άλλα όργανα) «σπρώχνουν» πάλι προς τα έξω το ταμπόν είτε γιατί ο κόλπος είναι σε διάταση σε βαθμό που το ταμπόν δεν μπορεί να παραμείνει στη θέση του.
Δεν μπορείτε να αδειάσετε πλήρως την κύστη ή το ορθό. Όταν ένα από αυτά τα δύο όργανα προβάλει εντός του κόλπου, ενδέχεται να αποκλίνει από τη θέση του, δυσχεραίνοντας την πλήρη αποβολή των ούρων ή των κοπράνων. Τα προβλήματα αυτά προέρχονται από δύο κοινές μορφές πρόπτωσης των πυελικών οργάνων: της κυστεοκήλης, στην οποία η ουροδόχος κύστη πιέζει το μπροστινό τμήμα του κόλπου, παραμορφώνοντας το τοίχωμά του· και της ορθοκήλης, στην οποία το ορθό πιέζει το πίσω τμήμα του κόλπου.
Αισθάνεστε ένα εξόγκωμα εντός του κόλπου. Αυτό είναι μια τυπική ένδειξη πρόπτωσης πυελικών οργάνων – ιδίως της πρόπτωσης της μήτρας, κατά την οποία η μήτρα προβάλει εντός του κόλπου. «Μερικές γυναίκες την περιγράφουν σαν να αναβιώνει το αίσθημα του τοκετού ή σαν να προβάλλει από τον κόλπο ένα αυγό ή ένα μπαλάκι του softball (που είναι λίγο μεγαλύτερο από αυτό του τένις)», λέει η δρ Anand. Όμως η πρόπτωση μπορεί να είναι τόσο ανεπαίσθητη, που να αισθάνεστε μόλις μια απροσδιόριστη πίεση στα τοιχώματα του κόλπου ή στην πύελο, και οι γυναίκες σχεδόν δεν την αντιλαμβάνονται πριν την εντοπίσει ο γυναικολόγος τους κατά την εξέταση. Εάν δεν υπάρχουν συμπτώματα, δεν είναι απαραίτητη η χορήγηση θεραπείας.
Πρόληψη και θεραπευτικές στρατηγικές
Παρότι δεν μπορούμε να τροποποιήσουμε ορισμένους παράγοντες που δύνανται να προκαλέσουν βλάβη στο πυελικό έδαφος, αυτό δεν σημαίνει ότι είμαστε ανήμπορες να μειώσουμε τους κινδύνους. Η δρ Anand προτείνει τα παρακάτω μέτρα:
• Εάν είστε έγκυος και διαγνωστείτε με διαβήτη κύησης, συνεργαστείτε στενά με τον γιατρό σας για την αντιμετώπισή του (η ανεπαρκής αντιμετώπιση του διαβήτη μπορεί να έχει ως συνέπεια μεγαλόσωμα μωρά).
• Εάν είστε έγκυος και το μωρό είναι μεγαλόσωμο, συζητήστε με τον γιατρό σας εάν θα ήταν καλύτερος ο φυσιολογικός τοκετός ή ο τοκετός με καισαρική.
• Διατηρήστε ένα υγιές βάρος με άσκηση και κατάλληλη διατροφή.
• Λάβετε μέτρα πρόληψης της δυσκοιλιότητας (και της πίεσης στην τουαλέτα) καταναλώνοντας τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες και πολλά υγρά.
• Αντιμετωπίζετε με προσοχή καταστάσεις που οδηγούν σε χρόνιο βήχα, όπως το άσθμα ή η ΧΑΠ. Και μην καπνίζετε.
Όταν προκύψουν προβλήματα, διαφόρων ειδών θεραπείες είναι δυνατό να απαλύνουν τα συμπτώματα ή να σας ανακουφίσουν από αυτά. Δείτε μερικές επιλογές.
Φυσικοθεραπεία πυελικού εδάφους. Αυτή η μορφή φυσικοθεραπείας «είναι η θεραπεία πρώτης γραμμής για κάθε διαταραχή του πυελικού εδάφους», λέει. Καθοδηγεί τις γυναίκες στην ενδυνάμωση των μυών του πυελικού εδάφους, μαζί με αυτούς της κοιλιάς, της μέσης και των ισχίων με τη βοήθεια διαφόρων τεχνικών.
Κολπικοί πεσσοί. Η ιδέα των πεσσών ανάγεται στην αρχαία Αίγυπτο, αλλά κατασκευάζονται από σύγχρονα υλικά. Αυτή η συσκευή υποστήριξης εισάγεται στον κόλπο προκειμένου να ελαττώσει την ακράτεια από προσπάθεια ή να στερεώσει όργανα σε πρόπτωση.
Χειρουργείο. Η ανάπλαση του κόλπου με τη βοήθεια ιστών της ίδιας της γυναίκας, συνθετικού πλέγματος ή συνδυασμό των δύο μπορεί να ανασηκώσει τον κόλπο σε πρόπτωση, στηρίζοντας τα γειτονικά όργανα της πυέλου. Η ακράτεια από προσπάθεια μπορεί να αντιμετωπιστεί χειρουργικά με στήριξη της ουρήθρας με πλέγμα ή ενισχύοντας τον εσωτερικό χιτώνα της με μια ενέσιμη ουσία.
«Συχνά, μπορούμε να βοηθήσουμε μια γυναίκα να λάβει το είδος της θεραπείας που επιθυμεί, ιδιαίτερα εάν εντοπίσει το πρόβλημα νωρίς», λέει η δρ Anand. «Πράγματι αφήνει ανοιχτές όλες τις θεραπευτικές επιλογές».
