Kathimerini.gr
Όλοι θέλουμε τα φάρμακά μας να είναι όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά. Αυτό απαιτεί προσπάθεια και από τη δική μας πλευρά. Ίσως, για παράδειγμα, πρέπει να μην πάρουμε τα χάπια μας μαζί με ορισμένες τροφές ή ποτά είτε να ελέγξουμε ότι δεν αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να είναι σημαντικό να παίρνουμε κάποιο φάρμακο συγκεκριμένη ώρα της ημέρας. Αυτή η προσέγγιση, που είναι γνωστή ως χρονοθεραπεία, κερδίζει όλο και περισσότερο την προσοχή, καθώς έρευνες δείχνουν ότι υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα στην ώρα που παίρνουμε ένα φάρμακο και στο επίπεδο δράσης του.
Καλύτερα το βράδυ
Κάποια φάρμακα φαίνεται ότι είναι πιο αποτελεσματικά αν τα πάρετε πριν τον ύπνο. Αυτό ισχύει για ορισμένες στατίνες, οι οποίες εμποδίζουν την παραγωγή χοληστερόλης από τον οργανισμό. «Κάποιες στατίνες, όπως η φλουβαστατίνη, η λοβαστατίνη και η σιμβαστατίνη, δεν παραμένουν για μεγάλο διάστημα στον οργανισμό. Είναι καλύτερα να τις πάρετε τη νύχτα, τότε που το ήπαρ παράγει την περισσότερη χοληστερόλη. Αντιθέτως, άλλες στατίνες παραμένουν περισσότερο στον οργανισμό, ακόμη και αν ληφθούν νωρίτερα στη διάρκεια της ημέρας· επομένως, η ώρα λήψης τους δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία», εξηγεί ο Joshua Gagne, φαρμακοποιός και επιδημιολόγος στο Brigham and Women’s Hospital του Χάρβαρντ.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι τα φάρμακα για την πίεση. Για τον εξής λόγο: «Εάν τα αντιυπερτασικά φάρμακα ληφθούν το βράδυ, τo μέγιστo επίπεδo των φαρμάκων επιτυγχάνεται το επόμενο πρωί, τότε που ο κίνδυνος καρδιακού επεισοδίου είναι συνήθως υψηλότερος», παρατηρεί ο δρ Deepak Bhatt, καρδιολόγος και αρχισυντάκτης του Harvard Heart Letter.
Αν, ωστόσο, παίρνετε διουρητικά για την αντιμετώπιση της υψηλής αρτηριακής πίεσης, τότε θα πρέπει να το ξανασκεφτείτε πριν πάρετε μια δόση το βράδυ. Τα διουρητικά αυξάνουν την ανάγκη για ούρηση, γεγονός που μπορεί να διακόψει τον ύπνο σας. Δείτε αν η λήψη ενός διουρητικού θειαζίδης πριν από τον ύπνο σάς αναγκάζει να ξυπνήσετε στη διάρκεια της νύχτας. Αν όχι, τότε μπορείτε να το παίρνετε το βράδυ, και αυτό θα σας βοηθήσει να μειώσετε την αρτηριακή σας πίεση. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το ποια είναι η σωστή ώρα να παίρνετε τα αντιυπερτασικά φάρματα, διαβάστε την ενότητα «Ρωτήστε τον γιατρό», του αρχισυντάκτη Anthony L. Komaroff, στη σελίδα 4 αυτού του τεύχους.
Αν το φάρμακο που παίρνετε σας προκαλεί υπνηλία, όπως τα αντικαταθλιπτικά με δραστική ουσία την τραζοδόνη, είναι καλό να το παίρνετε το βράδυ. «Ορισμένα αντικαταθλιπτικά έχουν κατασταλτική δράση, η οποία βοηθά τα άτομα που δυσκολεύονται να αποκοιμηθούν. Μάλιστα, η τραζοδόνη χρησιμοποιείται πλέον συχνότερα ως υπναγωγό παρά ως αντικαταθλιπτικό», δηλώνει ο δρ Michael Craig Miller, επίκουρος καθηγητής Ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.
Καλύτερα το πρωί
Κάποιες φορές, είναι προτιμότερο να παίρνετε ορισμένα φάρμακα το πρωί. Ένας λόγος είναι η καλύτερη απορρόφηση του φαρμάκου. Αυτά τα φάρματα είναι καλύτερα να τα πάρετε πριν από το πρωινό γεύμα. «Η τροφή, τα αναψυκτικά και άλλα φάρμακα ενδέχεται να επηρεάσουν την απορρόφηση ορισμένων φαρμάκων από τον οργανισμό και να μειώσουν την αποτελεσματικότητά τους», επισημαίνει ο Gagne. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι μια κατηγορία φαρμάκων που ονομάζονται διφωσφονικά, όπως η αλενδρονάτη, η ιβανδρονάτη και η ρισεδρονάτη, τα οποία χρησιμοποιούνται για την πρόληψη των καταγμάτων σε άτομα με οστεοπόρωση. «Πάρτε τα μόλις ξυπνήσετε, με ένα μεγάλο ποτήρι νερό, τουλάχιστον 30 λεπτά πριν φάτε ή πιείτε οτιδήποτε, ή πριν λάβετε οποιαδήποτε άλλα φάρμακα», συνιστά ο Gagne.
Ένας άλλος λόγος για να πάρετε ένα φάρμακο το πρωί είναι για να αποφύγετε τα προβλήματα με τον ύπνο τη νύχτα.
«Μια κατηγορία αντικαταθλιπτικών που ονομάζονται εκλεκτικοί αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης (SSRIs) λαμβάνονται το πρωί, επειδή μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα στον ύπνο, ιδίως κατά το πρώτο διάστημα που ξεκινάτε τη λήψη τους», εξηγεί ο δρ Miller.
Τι πρέπει να κάνετε
Όταν ο γιατρός σάς συνταγογραφεί ένα νέο φάρμακο, ρωτήστε ποια ώρα της ημέρας είναι καλύτερα να το παίρνετε για να έχετε τη μέγιστη δράση. Η κατάλληλη ώρα λήψης ενός δισκίου μπορεί να εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι οι αναστολείς της αντλίας πρωτονίων (PPIs), όπως η ομεπραζόλη, οι οποίοι αναστέλλουν την παραγωγή οξέων από το στομάχι για να μειώσουν τον στομαχικό καύσο (καούρες).
«Οι PPIs πρέπει πράγματι να λαμβάνονται με άδειο στομάχι, 20 έως 30 λεπτά πριν από ένα γεύμα, συνήθως το πρωί. Αν όμως τα συμπτώματά σας εμφανίζονται κυρίως το βράδυ ή τη νύχτα, ρωτήστε τον γιατρό σας μήπως πρέπει να παίρνετε την ομεπραζόλη 20 με 30 λεπτά πριν από το δείπνο, με άδειο στομάχι, δεδομένου ότι η δράση κανενός από τους PPIs δεν διαρκεί πραγματικά 24 ώρες, δηλώνει ο δρ Kyle Staller, γαστρεντερολόγος στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης.
Αν η ώρα λήψης ενός φαρμάκου δεν σας βολεύει, τότε πιθανότατα υπάρχει κάποιο άλλο το οποίο μπορείτε να πάρετε διαφορετική ώρα της ημέρας. Σκεφθείτε τα φάρμακα πρόληψης της ημικρανίας: «Τα τρικυκλικά, όπως η αμιτριπτυλίνη, γενικά συνιστάται να λαμβάνονται πριν από τον ύπνο, γιατί τείνουν να αυξάνουν την ποσότητα του βαθέος ύπνου. Η τοπιραμάτη, όμως, μπορεί να ληφθεί τόσο πρωινές όσο και βραδινές ώρες», αναφέρει ο δρ Sait Ashina, νευρολόγος που ειδικεύεται στη θεραπεία της κεφαλαλγίας στο Beth Israel Deaconess Medical Center του Χάρβαρντ.
Μπερδευτήκατε; Ζητήστε τη συμβουλή του γιατρού ή του φαρμακοποιού σας και χρησιμοποιήστε ένα κουτί χαπιών για να οργανωθείτε. «Ιδανικά, θα οριστεί η κατάλληλη ώρα έτσι ώστε το φάρμακο να έχει τη μεγαλύτερη δυνατή αποτελεσματικότητα», δηλώνει ο Gagne. «Βασικά, όμως, το πιο σημαντικό είναι να βρεθεί μια ώρα που να διασφαλίζει ότι θα παίρνετε τα φάρμακά σας κάθε μέρα».
