Kathimerini.gr
Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ακούσει για τους δύο κύριους τύπους χοληστερόλης: την «καλή» HDL και την «κακή» LDL. Οι γιατροί επικεντρώνουν την προσοχή τους στον έλεγχο της LDL χοληστερόλης, καθώς το υψηλό επίπεδό της οδηγεί στον σχηματισμό αθηρωματικής πλάκας στις αρτηρίες, που εμποδίζει τη φυσιολογική ροή του αίματος και μπορεί να προκαλέσει καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό.
Μια εξέταση αίματος που ονομάζεται λιπιδικό προφίλ μετράει τα επίπεδα της HDL, της LDL και της ολικής χοληστερόλης. Σε αυτή την εξέταση περιλαμβάνεται ένας ακόμα δείκτης τον οποίο δεν θα πρέπει να παραβλέπετε: το επίπεδο των τριγλυκεριδίων σας.
Τα τριγλυκερίδια είναι ο πιο συχνός τύπος λίπους στο σώμα. Προέρχονται από το λίπος των τροφών. Θερμίδες περισσότερες από τις αναγκαίες, αλκοόλ και σάκχαρα που ο οργανισμός σας δεν χρησιμοποιεί, μετατρέπονται επίσης σε τριγλυκερίδια και αποθηκεύονται σε λιπώδη κύτταρα.
Τα υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων παίζουν ρόλο στη συσσώρευση λίπους στα τοιχώματα των αρτηριών, γεγονός που μπορεί να περιορίσει τη ροή του αίματος και να αυξήσει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Πολύ υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων μπορεί επίσης να προκαλέσουν παγκρεατίτιδα, μια σοβαρή φλεγμονή του παγκρέατος. «Υπάρχει νέο ενδιαφέρον για την προσεκτική εξέταση των τριγλυκεριδίων και τη σχέση τους με την εκτίμηση του κινδύνου καρδιοπάθειας», επισημαίνει ο δρ Jonathan Salik, καρδιολόγος στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Massachusetts General Hospital. «Τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων συχνά πάνε μαζί. Όταν το επίπεδο της LDL είναι υψηλό, τα τριγλυκερίδια έχουν και αυτά την τάση να είναι ανεβασμένα».
Διαφορετικές προσεγγίσεις
Οι γιατροί χρησιμοποιούν αγωγή με στατίνες και αλλαγές στη διατροφή για να μειώσουν το υψηλό επίπεδο της LDL χοληστερόλης. Αυτό συχνά είναι αρκετό για να μειωθούν και τα αυξημένα τριγλυκερίδια.
Όταν όμως η LDL είναι υπό έλεγχο, πρέπει και πάλι να ελέγχετε το επίπεδο των τριγλυκεριδίων σας, σύμφωνα με τον δρα Salik. «Ακόμη και όταν το επίπεδο της LDL είναι φυσιολογικό, το επίπεδο των τριγλυκεριδίων μπορεί να είναι υψηλό και να σας δημιουργεί κίνδυνο», επισημαίνει.
Ορισμένα φάρμακα είναι δυνατό να αντιμετωπίσουν το υψηλό επίπεδο τριγλυκεριδίων. Τρία από αυτά έχουν μελετηθεί περισσότερο: η νιασίνη (βιταμίνη B3), οι φιβράτες και τα ω3 λιπαρά οξέα.
Κάποιες έρευνες έχουν δείξει ότι η νιασίνη μπορεί να συμβάλει στη μείωση των τριγλυκεριδίων κατά 20 έως 50% περίπου, κατά μέσο όρο. Ωστόσο, συχνά απαιτούνται υψηλές δόσεις για να είναι αποτελεσματική, κάτι που μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα ανεπιθύμητων ενεργειών. Οι φιβράτες είναι δυνατό να μειώσουν το επίπεδο κατά 30-50%, ωστόσο μελέτες έχουν διαπιστώσει πως δεν μειώνουν τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού, λέει ο δρ Salik.
Τα ω3 λιπαρά οξέα φαίνεται να υπόσχονται πολύ περισσότερα, ειδικότερα σε άτομα με επίπεδο τριγλυκεριδίων που παραμένει υψηλό παρά τη χορήγηση της μέγιστης δοσολογίας σε στατίνες.
Μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2019, στο New England Journal of Medicine, βρήκε ότι άτομα που είχαν υψηλές τιμές τριγλυκεριδίων και ιστορικό εγκεφαλικού, καρδιακής προσβολής ή διαβήτη μείωσαν τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού κατά 22% μετά τη λήψη στατινών σε συνδυασμό με 2 γραμμάρια, επί δύο φορές την ημέρα, icosapent ethyl, ένα είδος ω3 λιπαρού οξέος.
Τον Δεκέμβριο του 2019, ο FDA επεξέτεινε την άδεια του φαρμάκου ως επικουρικής θεραπείας σε στατίνη για τα άτομα με υψηλό κίνδυνο εκδήλωσης καρδιαγγειακής νόσου, των οποίων το επίπεδο τριγλυκεριδίων παραμένει πάνω από 150 mg/dL (βλέπε «Τα τριγλυκερίδια σε αριθμούς»).
Αλλαγές στον τρόπο ζωής
Παρότι ορισμένοι άνθρωποι ωφελούνται από τα ω3 ή από άλλα φάρμακα, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής παραμένουν ο ενδεδειγμένος τρόπος για τη μείωση και τη διαχείριση ειδικά των τριγλυκεριδίων. Για παράδειγμα:
Επιλέξτε τους σωστούς υδατάνθρακες. Οι απλοί υδατάνθρακες –όπως αυτοί που περιέχονται στο λευκό ψωμί, το λευκό ρύζι και τα αναψυκτικά– αυξάνουν τα τριγλυκερίδια. Αντικαταστήστε τους με υδατάνθρακες που έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, η πέψη των οποίων γίνεται πιο αργά, και διατηρήστε τα τριγλυκερίδια υπό έλεγχο. (Βρείτε μια λίστα τροφίμων με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη στη διεύθυνση: www.health.harvard.edu/glycemic health.harvard.edu/glycemic)
Αντικαταστήστε τα λιπαρά. Μειώστε την πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών, όπως το κόκκινο κρέας, το βούτυρο, το τυρί και τα τηγανητά. Αντικαταστήστε τα με πιο υγιεινά, μη κορεσμένα λιπαρά από φυτικά έλαια και ψάρι.
Περιορίστε το αλκοόλ. Το αλκοόλ μπορεί να αυξήσει τα τριγλυκερίδια. Εάν χρειάζεται να ελέγξετε το αλκοόλ που καταναλώνετε, περιορίστε το σε όχι παραπάνω από ένα κανονικό ποτό την ημέρα, δηλαδή 150 ml κρασί, 355 ml μπίρα ή 44 ml ποτό.
Βάλτε στόχο ένα υγιές βάρος. Εάν είστε υπέρβαρος, το να χάσετε μόλις 5-10% του βάρους σας μπορεί να βοηθήσει να μειώσετε τα τριγλυκερίδιά σας, σύμφωνα με τον δρα Salik.
Κινηθείτε. Η τακτική άσκηση μειώνει τα τριγλυκερίδια και παράλληλα βελτιώνει το επίπεδο της «καλής» HDL χοληστερόλης.
Τα τριγλυκερίδια σε αριθμούς
Η American Heart Association κατατάσσει το επίπεδο τριγλυκεριδίων του αίματος σε τέσσερις κατηγορίες:
❱ Φυσιολογικό: Κάτω από 150 mg/dL
❱ Οριακά υψηλό: 150 έως 199 mg/dL
❱ Υψηλό: 200 έως 499 mg/dL
❱ Πολύ υψηλό: 500 mg/dL και άνω.
