Μερικές φορές είναι ένας αμβλύς πόνος στη μία πλευρά του προσώπου σας. Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να νιώσετε έναν οξύ πόνο που συνοδεύεται από ένα κρακ ή έναν ήχο όταν μασάτε. Ενίοτε, το πρόβλημα μπορεί να προκύψει όταν δαγκώνετε κάτι.
Αυτά τα διαφορετικά συμπτώματα ήταν κάποτε ομαδοποιημένα υπό την ομπρέλα: προβλήματα της κροταφογναθικής άρθρωσης. Σήμερα γνωρίζουμε ότι υπάρχουν διάφοροι λόγοι στους οποίους οφείλεται ο πόνος στο στόμα, στη γνάθο και στο πρόσωπο – αυτό που οι γιατροί αποκαλούν στοματοπροσωπικό. Συνεπώς, δεν οφείλονται όλα σε προβλήματα στην κροταφογναθική άρθρωση.
Το κλειδί στα προβλήματα της κροταφογναθικής άρθρωσης είναι η διάγνωση
Τα τελευταία χρόνια, η ιατρική έχει επίσης βελτιωθεί σε ό,τι αφορά τη διάγνωση αυτών των προβλημάτων και την εξασφάλιση της κατάλληλης αντιμετώπισης των υποκείμενων αιτιών, λέει ο δρ Jeffry R. Shaefer, διευθυντής της Orofacial Pain Clinic και επίκουρος καθηγητής Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής στην Οδοντιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.
«Το κλειδί στα προβλήματα της κροταφογναθικής άρθρωσης είναι η διάγνωση. Πρόκειται για πρόβλημα στην άρθρωση, είναι μυϊκό, σχετίζεται με σύνδρομο κεφαλαλγίας ή είναι πρόβλημα επεξεργασίας του πόνου;» θέτει το ερώτημα.
Κατανοώντας τον πόνο του στόματος, του προσώπου και της σιαγόνας
Η κροταφογναθική άρθρωση είναι ουσιαστικά ο «μεντεσές» που επιτρέπει στην κάτω γνάθο να ανοιγοκλείνει. Μερικές φορές, πόνος και άλλα ζητήματα είναι αποτέλεσμα προβλημάτων σε αυτή την άρθρωση. Σε πολλές περιπτώσεις, όμως, είναι κάτι άλλο που προκαλεί τον πόνο και άλλα συμπτώματα. Περίπου 30% έως 40% των Αμερικανών έχει κάποιο είδος στοματοπροσωπικού πόνου (π.χ. πόνο στην άρθρωση της γνάθου) ή άλλα συμπτώματα, όπως αίσθημα καύσου στο στόμα ή στο πρόσωπο, ένταση, ημικρανία ή αθροιστική κεφαλαλγία, τρίξιμο ή σφίξιμο των δοντιών, ή προβλήματα που αφορούν τον τρόπο λειτουργίας των γνάθων, λέει ο δρ Shaefer.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο στοματοπροσωπικός πόνος είναι ένδειξη αυτού που είναι γνωστό ως νευροπαθητικός πόνος. Πρόκειται για μια κατάσταση χρόνιου πόνου η οποία προκαλείται από νεύρα που στέλνουν σήματα πόνου στον εγκέφαλο, ακόμη και όταν δεν υπάρχει εμφανής τραυματισμός ή υποκείμενος λόγος που θα μπορούσε να προκαλέσει πόνο.
Ζητώντας βοήθεια
Αν έχετε πόνο στη γνάθο και στο πρόσωπο, καθώς και άλλα συμπτώματα, ένας οδοντίατρος ή γιατρός πρωτοβάθμιας περίθαλψης είναι μια καλή αρχή, δηλώνει ο δρ Shaefer. Τα συμπτώματα που δικαιολογούν την περαιτέρω έρευνα περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
Περιορισμός στην κίνηση της γνάθου. Θα πρέπει να είστε σε θέση να ανοίξετε στο στόμα σας σε πλάτος περίπου τριών δακτύλων και να κινήσετε ελεύθερα τη γνάθο προς τη μια πλευρά και την άλλη (δεξιά ή αριστερά).
Μεταβολές ως προς το δάγκωμα. Αν έχετε πρόβλημα στη μάσηση ή δεν είναι δυνατό να κλείσετε το στόμα σας όπως συνηθίζατε, αξίζει να το εξετάσετε.
Πόνος, μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα. Τα είδη του πόνου στη γνάθο ή στο πρόσωπο που θα πρέπει να διερευνηθούν περιλαμβάνουν τα πάντα: από έναν συνηθισμένο αμβλύ πόνο έως έναν οξύ ανεξήγητο πόνο που εκδηλώνεται κατά τη διάρκεια της φυσιολογικής κίνησης.
Ήχος που σχετίζεται με τη γνάθο και συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα. «Οι ήχοι στις αρθρώσεις δεν είναι από μόνοι τους ανησυχητικοί, εκτός εάν υπάρχει κάποιο είδος πόνου ή δυσλειτουργία της γνάθου που συμβαίνει παράλληλα με αυτούς», λέει ο δρ Shaefer.
Διαγιγνώσκοντας το πρόβλημα
Η διάγνωση περιλαμβάνει κατά κανόνα εξέταση για την αναζήτηση σημείων πόνου, προκειμένου να διαπιστωθεί αν οι κινήσεις στο σαγόνι σας είναι εντός του φυσιολογικού εύρους και αν ακούγονται ήχοι, όπως ένα κλικ ή ήχος σπασίματος ή τριξίματος, που μπορεί να εμφανιστούν κατά το άνοιγμα ή το κλείσιμο του στόματος, λέει ο δρ Shaefer. Σε περίπτωση που ο οδοντίατρος ή ο γιατρός σας υποπτεύεται την ύπαρξη νευροπαθητικού πόνου, μπορεί να σας ζητήσει να κάνετε ορισμένες πρόσθετες εξετάσεις, όπως μια μαγνητική τομογραφία. Η παρακολούθηση των συμπτωμάτων σας μπορεί να βοηθήσει τον γιατρό σας να θέσει τη διάγνωση.
Θεραπεία του στοματοπροσωπικού πόνου
Σε πολλές περιπτώσεις, υπάρχουν θεραπείες που μπορούν να εξαλείψουν ή να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του στοματοπροσωπικού πόνου και των άλλων συμπτωμάτων. Η θεραπεία συνήθως απαιτεί πολύπλευρη προσέγγιση, με τη χρησιμοποίηση συνδυασμού αγωγών. Η αρχική αγωγή συχνά ξεκινά με αντιφλεγμονώδη και ασκήσεις που αποσκοπούν στην ενίσχυση ή στη διάταση των μυών της γνάθου.
Εάν πάσχετε από νευροπαθητικό πόνο, ο γιατρός σας μπορεί επίσης να θελήσει να σας συνταγογραφήσει άλλα είδη φαρμάκων, για να αναστείλει τα νευρικά σήματα που προκαλούν τον ανεξήγητο πόνο σας.
Ένας μεταβαλλόμενος κλάδος
Ο τομέας της ιατρικής που ασχολείται με τον πόνο στο πρόσωπο, στη γνάθο και στο στόμα εξελίσσεται διαρκώς. Η Αμερικανική Οδοντιατρική Εταιρεία (American Dental Association) βρίσκεται στη διαδικασία αναγνώρισης του κλάδου του στοματοπροσωπικού πόνου ως μιας νέας οδοντιατρικής ειδικότητας και αλλάζει τα πρότυπα διαπίστευσης για τη διδασκαλία των επαγγελματιών οδοντιατρικής υγείας ως προς τον στοματοπροσωπικό πόνο. Αυτά είναι καλά νέα για τους ασθενείς, αναφέρει ο δρ Jeffry R. Shaefer, επίκουρος καθηγητής Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής στην Οδοντιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.
Πολλοί οδοντίατροι διστάζουν τα τελευταία χρόνια να αναλάβουν την αντιμετώπιση του στοματοπροσωπικού πόνου, διότι η διάγνωση είναι περίπλοκη. Η οδοντιατρική ασφάλιση συχνά δεν παρέχει ικανοποιητική κάλυψη για τον στοματοπροσωπικό πόνο, επομένως οι οδοντίατροι ενδεχομένως να μη λαμβάνουν επαρκή αποζημίωση κατά την αντιμετώπιση αυτών των ασθενών. «Θεωρώ ότι η εκπαίδευση περισσότερων ατόμων στο συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο θα βελτιώσει το πρότυπο περίθαλψης, βελτιώνοντας παράλληλα την πρόσβαση στην περίθαλψη», δηλώνει ο δρ Shaefer.
Πηγή: Harvard Health Publishing
