Στην πολιτική, άλλο είναι να είσαι δεύτερος, άλλο πρώτος. Άλλο να συμπληρώνεις, άλλο να ηγείσαι. Άλλο να κινείσαι δίπλα σε εκείνον που σηκώνει την ευθύνη, κι άλλο να την αναλαμβάνεις εσύ, ολοκληρωτικά, με την υπογραφή και το τίμημα στο τέλος να γράφονται στο δικό σου όνομα. Η ηγεσία είναι δοκιμασία. Και σε αυτή , η θέση από μόνη της δεν σου χαρίζει τίποτα, αντίθετα, απαιτεί από εσένα.
Στην πολιτική, ο λαός μπορεί να εμπιστευθεί έναν άνθρωπο επειδή «στάθηκε σωστά» στο πλάι κάποιου, επειδή φάνηκε εργατικός, ανθρώπινος, παρών. Μα όταν καλείται να γίνει πρώτος, όταν δεν έχει πια κανέναν μπροστά του να τον προστατεύει από τις αποφάσεις, από τις κρίσεις, από την ιστορία, τότε η ευθύνη γίνεται απόλυτη. Και σε αυτό το ύψος ή βάθος αποκαλύπτεται η αλήθεια: αν αυτός ο άνθρωπος ήταν όντως έτοιμος για την ηγεσία ή απλώς έπαιζε ρόλο στη σκηνή της πολιτικής.
Στη σύγχρονη πολιτική πραγματικότητα, πολλοί συγχέουν τη θέση με το κύρος. Νομίζουν πως αν σταθούν στο κέντρο, αν κρατήσουν το μικρόφωνο, αν συνοδεύονται από τίτλους, τότε αυτόματα αποκτούν και το βάρος, και τη σοφία, και την αλήθεια της ηγεσίας. Μα ο θεσμικός τίτλος δεν «ανεβάζει» τον άνθρωπο, δεν του μεταγγίζει αξία. Το αντίθετο: τον φέρνει μπροστά σε έναν καθρέφτη που μεγεθύνει κάθε αδυναμία, κάθε προσποίηση, κάθε έλλειψη.
Η ηγεσία δεν είναι ούτε σκηνογραφία ούτε επικοινωνιακό σποτ. Δεν είναι η σωστή φωτογραφία στην κατάλληλη στιγμή, ούτε το γραφείο που σου παραχωρήθηκε. Είναι πρώτα απ’ όλα απόφαση να φέρεις την ευθύνη, πριν τη δόξα. Είναι ικανότητα να λειτουργείς εντός κρίσης και να αναγνωρίζεις, όταν χρειαστεί, ότι απέτυχες χωρίς να ψάχνεις εχθρούς, χωρίς να πετάς την ευθύνη στους άλλους, χωρίς να νομίζεις ότι οι λέξεις μπορούν να καλύψουν τις στάχτες... Ο δεύτερος ρόλος μπορεί να είναι ευχάριστος: προσφέρει συμμετοχή χωρίς την πλήρη ευθύνη. Δίνει φωνή αλλά όχι κρίση. Και, συχνά, η κοινωνία εκλαμβάνει τον καλό δεύτερο ως «έτοιμο πρώτο». Όμως η μετάβαση από δεύτερος σε πρώτο είναι πολιτικά αποκαλυπτική. Ο πρώτος δεν υπογράφει απλώς. Πρέπει να σταθεί πάνω από κάθε λογική εξωραϊσμού , από κάθε φόβο. Δεν έχει «μπροστά» του κανέναν. Και οι πολίτες ,όλοι, είναι πίσω του, με το βλέμμα στραμμένο, και με τις πληγές, όταν υπάρχουν, ανοικτές. Όταν τα βουνά καίγονται, όταν οι φλόγες καταπίνουν ολόκληρες κοινότητες, όταν άνθρωποι και άλλα όντα χάνουν τη ζωή τούς ο ηγέτης δεν μπορεί να απουσιάζει με λόγια. Ούτε να στέκεται αμήχανος με το βλέμμα στο κενό και να επαναλαμβάνει φράσεις χωρίς νόημα. Δεν μπορεί "να κρύβεται" πίσω από διοικητικούς όρους ή γενικόλογες εξηγήσεις. Ο ηγέτης πρέπει να απολογείται. Όχι μόνο όταν φταίει προσωπικά αλλά γιατί είναι ο πρώτος!! "Γιατί η χώρα είναι πια δική του" . Και γιατί, πάνω από όλα, χωρίς συγγνώμη δεν υπάρχει ηγεσία, μόνο καριέρα. "Ένας άνθρωπος μπορεί να ξεγελάσει πολλούς, για πολύ. Αλλά δεν μπορεί να ξεγελάσει όλους, για πάντα". Η πολιτική δεν είναι χώρος για εγωισμούς, για ματαιοδοξίες, για καλλωπισμένα δελτία τύπου. Είναι πράξη ευθύνης. Είναι τα ξημερώματα της φωτιάς που δεν κοιμήθηκε κανείς. Είναι το χέρι του πυροσβέστη που ξεραίνεται από τη στάχτη. Είναι το παιδί που ρωτά «γιατί καήκαμε» και δεν παίρνει απάντηση. Η διακυβέρνηση δεν είναι διαχείριση. Δεν είναι ραντεβού, πίνακες, υπουργικά συμβούλια και ευχές. Είναι ευθύνη. Και αυτή δεν μπορεί να ασκείται με το ύφος χαμηλής έντασης ενός ακαδημαϊκού διαδρόμου ή ενός ευγενούς διπλωμάτη. Ο πολιτικός πρέπει να έχει φωνή. Σώμα. Παρουσία. Πρέπει να προπορεύεται και να μιλά όταν όλοι σωπαίνουν και να σωπαίνει μόνο όταν όλοι περιμένουν την πράξη του. Ακόμα κι αν ένα λάθος δεν μπορεί να διορθωθεί, η συγγνώμη είναι αυτό που κρατά την κοινωνία ζωντανή! Όταν ο πρώτος αποτυγχάνει, δεν έχει την πολυτέλεια να συμπεριφέρεται σαν δεύτερος. Δεν μπορεί να ψελλίζει λέξεις ή να ψάχνει άλλοθι. Πρέπει να σταθεί όρθιος, να κοιτάξει τους πολίτες και να πει: «Δεν ανταποκρίθηκα. Δεν στάθηκα στο ύψος των περιστάσεων. Σας ζητώ συγγνώμη. Θα αλλάξω. Θα αποδώσω ευθύνες. Θα ξεκινήσω ξανά.» Αυτή είναι η στιγμή της πολιτικής. Όχι οι κάμερες, όχι τα λογότυπα, όχι τα χειροκροτήματα σε συνέδρια. Αυτή είναι η κορυφή της ηγεσίας: η στιγμή που η συγγνώμη δεν σε μικραίνει, αλλά σε σώζει !! Και επιτρέψτε μου, μια συγγνώμη ακόμη, την οποία οφείλουμε! Συγγνώμη, ως άτομα ή συλλογικά σύνολα, που επιλέξαμε να κάνουμε τον δεύτερο πρώτο, χωρίς να βεβαιωθούμε αν μπορούσε, αν άντεχε, αν άξιζε. Συγγνώμη που εμπιστευτήκαμε τον ρόλο της ηγεσίας σε κάποιον που δεν τον ενσάρκωσε , αφήνοντας τη χώρα τρία σχεδόν χρόνια τώρα με ένα κενό κύρους, ευθύνης, αποφασιστικότητας . Η Ιστορία το βλέπει. Το καταγράφει. Κι αυτό θα μείνει.
Υπ: Κάποιοι γνωρίζουμε "παθκιάν,παθκιάν,γωνιάν, γωνιάν", την καμμένη γή από μικρά παιδιά. Μόνο αν δεν την γνώρισες έτσι, και αν δεν την αγάπησες έτσι και τόσο, μπορεί να προέχει η εικόνα και η εντύπωση, από την ουσία. Και ο νοών νοείτο !!!
