Του Δημήτρη Δημητρίου
Την προσεχή Τετάρτη θα εξετάσουμε στην Επιτροπή Θεσμών την Έκθεση για την κατάσταση του Κράτους Δικαίου στην Κύπρο για το 2025. Τι είναι η Έκθεση για το Κράτος Δικαίου; Είναι μια έκθεση που καταρτίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για κάθε κράτος μέλος της Ε.Ε. ετησίως, και μέσω αυτών των εκθέσεων παρακολουθείται η βελτίωση ή μη για τέσσερα συγκεκριμένα κεφάλαια. Συνδέεται μάλιστα με χρηματοδοτικά εργαλεία της Ένωσης και αναλόγως προόδου ή καλύτερα μη προόδου αποκόπτονται κονδύλια προς το κράτος μέλος.
Τα τέσσερα κεφάλαια είναι το σύστημα απονομής δικαιοσύνης, το πλαίσιο για την αντιμετώπιση της διαφθοράς, η πολυφωνία και ελευθερία των μέσων μαζικής ενημέρωσης και το τελευταίο κεφάλαιο είναι για άλλα θεσμικά θέματα σχετικά με το σύστημα ελέγχων και ισορροπιών. Είναι μια έκθεση που πραγματικά πιστεύω πως βοήθησε τη χώρα μας να βελτιωθεί σε κάποια από τα πιο πάνω θέματα. Για παράδειγμα, το νέο πλαίσιο για το Πόθεν Έσχες καταγράφεται τόσο στην περσινή έκθεση, αλλά πολύ περισσότερο στη φετινή ως πολύ σημαντική εξέλιξη που ενισχύει τη διαφάνεια, τον ουσιαστικό έλεγχο και το πλαίσιο καταπολέμησης της διαφθοράς.
Στη φετινή έκθεση, καταγράφονται ως συστάσεις, το μέγα ζήτημα της μεταρρύθμισης της νομικής υπηρεσίας και η σύσταση του γραφείου ή της υπηρεσίας του Δημόσιου Κατήγορου. Στη βάση και των νομοσχεδίων που κατατέθηκαν θα είναι ίσως το θέμα που θα κυριαρχήσει στις συνεδριάσεις της Επιτροπής Νομικών της Βουλής τους επόμενους μήνες. Άλλωστε έχει επανειλημμένως δηλωθεί πως είναι προτεραιότητα και για την κυβέρνηση αλλά και για το κοινοβούλιο αυτό το ζήτημα.
Μια δεύτερη σύσταση αφορά την ενίσχυση της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς. Ενίσχυση μέσω νομοθετικών ή άλλων ρυθμίσεων που να αφορούν την αύξηση των ανθρώπινων και τεχνικών πόρων για να μπορεί να κάνει τη δουλειά της πιο αποτελεσματικά. Το σίγουρο είναι πως δόθηκαν από το κοινοβούλιο ό,τι ζητήθηκε για να μπορεί η Αρχή να λειτουργεί όσο πιο εύρυθμα γίνεται. Άλλες συστάσεις αφορούν τη δίκαιη και διαφανή κατανομή των διαφημιστικών δαπανών του κράτους και των κρατικών επιχειρήσεων προς τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, την ισχυροποίηση της ανεξάρτητης διακυβέρνησης των δημόσιων ΜΜΕ, και τέλος μια σύσταση που αφορά την εν εξελίξει μεταρρύθμιση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για να διασφαλιστεί στη διαδικασία διορισμού των επικεφαλής της υπηρεσίας όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ανεξαρτησία και θεσμικά αντίβαρα.
Το ζητούμενο είναι να πετυχαίνουμε χρόνο με τον χρόνο την εμπέδωση του τι σημαίνει κράτος δικαίου. Πώς το δικό μας κράτος θα γίνεται δηλαδή πιο δίκαιο, πιο διαφανές στις διαδικασίες του, πιο σωστό προς τους πολίτες του. Πώς θα διασφαλίσουμε ένα αίσθημα δικαίου ανάμεσα στους πολίτες. Τι πρέπει να γίνει για να νιώθουμε όλοι πως το κράτος μας δεν μας ξεγελά, δεν μεροληπτεί υπέρ μερικών και εναντίον άλλων, δεν λειτουργεί στη ζούλα χωρίς να λαμβάνει υπόψιν του, όχι τους ευρωπαϊκούς κανόνες και τις συστάσεις, αλλά κυρίως τη φωνή των πολιτών του.
Σε αυτή τη διαδικασία, σε αυτή την εξέλιξη χρειάζεται να εμπεδώσουμε τον δικό μας ρόλο ως πολίτες, πολιτικοί και κόμματα. Αν μπούμε και εδώ σε μια διαδικασία μηδενικού αθροίσματος, όπου η κυβέρνηση θα κατηγορεί τη Βουλή και τούμπαλιν, θα μας φταίει όλους ο Χατζηπετρής, αλλά το συμπέρασμα προς τους πολίτες είναι πως τίποτε δεν γίνεται, όχι μόνο θα χάσουμε ό,τι ψήγματα αξιοπιστίας μας έμειναν αλλά θα κινδυνεύσει περαιτέρω η δημοκρατία μας. Το στοίχημα είναι να μπούμε σε μια λογική συνεννόησης και συνεργασίας, μεταξύ μας κόμματα και κυβέρνηση, με τη δικαστική εξουσία, με τον γενικό εισαγγελέα, με τον γενικό ελεγκτή και κυρίως να πιάσουμε τη συχνότητα της κοινωνίας. Όχι τη συχνότητα με τον θόρυβο, την καθαρή συχνότητα της ισχυρής πλειοψηφίας, αυτών των ανθρώπων που ζουν με αξιοπρέπεια, χωρίς να φωνάζουν αλλά κουράστηκαν με τη γραφειοκρατία, με τις δίκες που δεν τελειώνουν, με τις ατέρμονες δημόσιες συζητήσεις χωρίς αποτέλεσμα. Μπορούμε; Πιστεύω πως ναι.
Ο Δημήτρης Μ. Δημητρίου είναι βουλευτής στη Λευκωσία με τον Δημοκρατικό Συναγερμό και πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών | www.dmdemetriou.com
