Την Τρίτη που μας πέρασε συμμετείχα στη μαραθώνια συνεδρίαση στη Βουλή για τις πυρκαγιές. Κάθισα σε όλη τη διάρκειά της και πήρα τις σημειώσεις μου. Κατέγραψα τα δικά μου συμπεράσματα που θα προσπαθήσω να τα μεταφέρω, σχεδόν είκοσι μέρες μετά τη φονική πυρκαγιά και δύο βδομάδες μετά το διάγγελμα του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Ας ξεκινήσουμε από την πολιτική σκοπιά πριν πάμε στην επιχειρησιακή. Η πρώτη απόφαση της κυβέρνησης Νίκου Χριστοδουλίδη, στις 12 Απριλίου 2023, είναι άκρως προβληματική. Το να χρίζεις ένα πρόσωπο, τον κ. Ανδρέα Γρηγορίου στην προκειμένη, ως τον άνθρωπο που θα έχει τον πλήρη επιχειρησιακό έλεγχο και ευθύνη είναι από μόνη της προβληματική. Πώς μπορεί ένας άνθρωπος χωρίς εμπειρία και γνώση να έχει όλη αυτή την ευθύνη; Και πού είναι το πρόβλημα; Πως αυτό το επιχείρημα επικαλέστηκε κι ο ίδιος ο κ. Γρηγορίου στη συνεδρίαση για να μας πει πως δεν έχει την επιχειρησιακή ευθύνη. Από την ανάποδη όμως, ο αρχιπύραρχος της Πυροσβεστικής επικαλέστηκε το επίσης σωστό, πως κανένα σχέδιο δεν μπορεί να είναι υπεράνω απόφασης Υπουργικού Συμβουλίου και πως την ευθύνη της είχε ο κ. Γρηγορίου.
Το θεωρώ απίθανο να μην υπήρξε αντίδραση για την απόφαση του Υπουργικού. Όχι σήμερα αλλά από τότε, δύο χρόνια πριν. Όχι από άλλους γενικούς διευθυντές αλλά από τα Τμήματα που εμπλέκονται στις κατασβέσεις. Γιατί σήμερα στην ουσία δεν υπάρχει κανένας συντονιστής. Ο με απόφαση Υπουργικού, λέει πως δεν έχει τις γνώσεις να το πράξει. Οι επιχειρησιακοί που τα σχέδιά τους θέτουν ως επικεφαλής, μας λένε πως δεν μπορούν να λειτουργήσουν υπεράνω των αποφάσεων του Υπουργικού. Μπάχαλο δηλαδή. Το πολιτικό ερώτημα είναι αν κατάλαβαν όλο αυτό το μπάχαλο στην Προεδρία. Αν το κατάλαβαν, γιατί δεν άλλαξαν την απόφαση του Υπουργικού; Φοβόντουσαν μήπως ότι έπρεπε να παραδεχτούν πως έκαναν λάθος εξαρχής; Το πικρό συμπέρασμα είναι πως εκείνη η απόφαση της 12ης Απριλίου του 2023 έγινε για καθαρά επικοινωνιακούς λόγους. Χωρίς προεργασία, χωρίς υποδομή, είπαν πως έβαλαν έναν συντονιστή που στην ουσία μπουρδούκλωσε τα σχέδια δράσης και ποιος πραγματικά συντονίζει.
Ο κ. Γρηγορίου βρέθηκε στο επίκεντρο και για ακόμη έναν λόγο. Για το ποιος αποφάσισε να πάει στην Αυστραλία. Προφανώς και η απάντηση είναι εύκολη. Αλλά δύσκολο να την ψελλίσουν. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι αυτός που αποφασίζει ποιος και πού θα τον εκπροσωπήσει. Είτε απευθείας είτε μέσω των ανθρώπων στο γραφείο του που ακολουθούν δικές του οδηγίες. Το να επιμένει ο κ. Γρηγορίου πως πήρε μόνος του την απόφαση, δυστυχώς δεν πείθει κανέναν και μειώνει και τη δική του αξιοπιστία που τόσο του είναι απαραίτητη σήμερα.
Ο μεγάλος φόβος είναι να προλάβουμε την επόμενη μεγάλη πυρκαγιά. Είναι και μεγάλη πρόκληση. Ο χρόνος πρώτης αντίδρασης είναι κυρίαρχο στοιχείο σε όλο αυτό. Ο συντονισμός όμως, και το ποιος έχει το πρόσταγμα σε όλο αυτό, είναι ίσως το κυρίαρχο ζήτημα. Και να ξέρουν οι πάντες για αυτόν τον ρόλο. Το να παραδεχθούν στην προεδρία πως εκείνη η απόφαση του Απρίλη του 2023 ήταν λανθασμένη είναι πολύ καλύτερο από το να επιμένουν σε αυτήν και να επιτείνουν τη σύγχυση μεταξύ επιχειρησιακών σχεδίων και υπουργικών αποφάσεων. Και κυρίως πρέπει να κατανοήσουμε επιτέλους πως με το να ορίζουμε κάποιον ως συντονιστή μόνο ως τίτλο, είναι πολύ χειρότερο από το να μην ορίζαμε εξαρχής.
Τέλος, χρειάζεται να βρούμε τη χρυσή τομή μεταξύ προτεραιοτήτων και τυπολατρίας. Το να κηρυχθεί για παράδειγμα η διαδικασία προσφορών για το 112 ως έργο προτεραιότητας θα έπρεπε να ήταν δεδομένο. Όπως επίσης και η αύξηση των πτητικών μέσων που χρειαζόμαστε. Μέχρι τότε, ας ευχαριστήσουμε ξανά όλους όσοι την ώρα της μάχης υπερέβησαν τον εαυτό τους. Kαι κυρίως τους εθελοντές τους οποίους θα πρέπει να ενισχύσουμε έστω και με τον βασικό εξοπλισμό. Καλό δεκαπενταύγουστο σε όλους.
Ο Δημήτρης Μ. Δημητρίου είναι βουλευτής Λευκωσίας με τον Δημοκρατικό Συναγερμό και πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών.
