Η νέα αρχιτεκτονική στη Μέση Ανατολή διαμορφώνεται γύρω από μια σειρά διπλωματικών πρωτοβουλιών και αλλαγών στις περιφερειακές ισορροπίες δυνάμεων, με επίκεντρο τη συμφωνία εκεχειρίας και ειρήνης για την Γάζα που υπογράφηκε στο Σαρμ Ελ Σέιχ στις 13 Οκτωβρίου 2025.
Η συμφωνία αυτή, υπό την αιγίδα του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και με τη συμμετοχή της Αιγύπτου, του Κατάρ και της Τουρκίας, σηματοδοτεί το τέλος δύο και πλέον ετών αιματηρών συγκρούσεων μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς.
Ο απώτερος στόχος του προέδρου Τραμπ είναι να κτίσει τη νέα Μέση Ανατολή στα θεμέλια των Συμφωνιών του Αβραάμ. Αυτό θα οδηγήσει στην αναγνώριση της ύπαρξης του Ισραήλ από τον αραβικό και μουσουλμανικό κόσμο, ιδιαίτερα από τη Σαουδική Αραβία, τη χώρα που φιλοξενεί τα πιο ιερά προσκυνήματα του Ισλάμ.
Ο Τραμπ επιδιώκει με τις Συμφωνίες του Αβραάμ να ξεκλειδώσει τα σχέδιά του για την ανάπτυξη μεγάλων εμπορικών διαδρόμων από την Ινδία και τη Νοτιοανατολική Ασία προς την Ευρώπη και την Αφρική, μέσω των χωρών του Κόλπου, με στόχο να ανταγωνιστεί την κινεζική πρωτοβουλία Belt and Road, σε μια περίοδο που ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ–Κίνας κλιμακώνεται.
Η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να συνεχίσει και να ενισχύσει τον ενεργό της ρόλο στο νέο σκηνικό που διαμορφώνεται στη Μέση Ανατολή, λειτουργώντας ως γέφυρα σταθερότητας, ασφάλειας και διαλόγου στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως το έπραξε με τον ανθρωπιστικό διάδρομο «Αμάλθεια». Η επικείμενη ανάληψη της προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρώπης μπορεί να αναδείξει ακόμη περαιτέρω τη σημαντικότητα της Κύπρου ως όασης ειρήνης και ασφάλειας.
Επιπρόσθετα, η συμμετοχή της Κύπρου στη Διάσκεψη Ειρήνης στο Σαρμ Ελ Σέιχ αναβάθμισε το κύρος της κυπριακής διπλωματίας και ανέδειξε την εμπιστοσύνη των μεγάλων δυνάμεων στη διαμεσολαβητική της ικανότητα, ενισχύοντας ταυτόχρονα το διεθνές αποτύπωμά της. Η ενεργή και σταθερή εξωτερική πολιτική με σαφή προσανατολισμό μάς έδωσε τη δυνατότητα να συνομιλούμε με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, έχοντας ταυτόχρονα αρμονικές σχέσεις με τις χώρες της Μέσης Ανατολής, την Ινδία καθώς και τον αραβικό κόσμο ευρύτερα με όρους αξιοπιστίας, σεβασμού και εμπιστοσύνης.
Παρόλα αυτά η συμφωνία για τη Γάζα και το κλίμα ευφορίας που δημιούργησε, δεν σημαίνει και το τέλος των προβλημάτων στη Μέση Ανατολή καθώς συνεχίζουν να υφίστανται οι διαχρονικές ιδεολογικές και θρησκευτικές διαφορές μεταξύ των κρατών και των πληθυσμών της περιοχής.
Η Κύπρος μέσα σε αυτό το νέο περιβάλλον που δημιουργείται στην περιοχή μας, θα πρέπει νηφάλια να συνεχίσει να προωθεί μια πολιτική αρχών και αξιών και να ενισχύει τον ρόλο της ως περιφερειακού ενεργειακού και οικονομικού κόμβου και ως πυλώνα ασφάλειας. Περαιτέρω, ενισχύοντας τις συμμαχίες και την άμυνά της μπορεί να αποτελέσει έναν ώριμο διεθνή παράγοντα σταθερότητας και διαμεσολάβησης. Οφείλουμε ως κράτος-μέλος της Ε.Ε. να διεκδικήσουμε θέση στον νέο σχεδιασμό ασφάλειας που ξεκινάει από την Ευρώπη και φτάνει μέχρι την Ινδία διαπερνώντας τη Μέση Ανατολή. Αξιοποιώντας το πρόγραμμα SAFE για ουσιαστική αναβάθμιση των αεροδρομίων και των λιμανιών μας, μπορούμε να ενισχύσουμε και να αναδείξουμε περαιτέρω τη μοναδική σημασία της Κύπρου στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα.
Η πολιτική μας ηγεσία θα πρέπει να έχει τη διορατικότητα και τη βούληση να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που θα δημιουργήσει η θεσμική αναβάθμιση των σχέσεών μας με ΗΠΑ και Ισραήλ σε γεωστρατηγικό επίπεδο προς το εθνικό και οικονομικό μας συμφέρον.
Ο δρ Νεόφυτος Ζαμπάς είναι μέλος Πολιτικού Γραφείου Δημοκρατικού Συναγερμού – Υποψήφιος βουλευτής Λευκωσίας.
