Της Μαρίνας Οικονομίδου
«Δεν θα αποκλείσουμε να συνεργαστούμε και με τον ΔΗΣΥ, αν συμφωνούμε με κάποια πρόταση που προέρχεται από το κόμμα και την κυβέρνηση» αναφέρει ο πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών Γιώργος Λιλλήκας σε συνέντευξή του στην «Κ», επισημαίνοντας πως οι συνεργασίες της Συμμαχίας Πολιτών στη Βουλή δεν θα περιοριστούν στον χώρο του ενδιάμεσου. Μιλά για την αποτυχία της εκλογής προέδρου της Βουλής, επισημαίνοντας ότι για να υπήρχαν δυνατότητες εκλογής από τον ενδιάμεσο, θα έπρεπε να γινόταν ειλικρινής και ανοικτή διαβούλευση από την αρχή, κάτι το οποίο δεν έγινε. Δεν διστάζει να μιλήσει και για την επιλογή του Μαρίνου Σιζόπουλου, παρά την ανοικτή κόντρα που είχαν προεκλογικά, σημειώνοντας πως στην πολιτική δεν έμαθε ποτέ να λειτουργεί με συναισθηματισμούς και πικρίες, αλλά με το μυαλό. Κάνει τις εκτιμήσεις του για τις εξελίξεις στο Κυπριακό και προτείνει την αλλαγή λειτουργίας του Εθνικού Συμβουλίου και τη δημιουργία ενός Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας στα πρότυπα της Αμερικής. Κρατά κλειστά τα χαρτιά του, πάντως, για τις προεδρικές εκλογές του 2018, αναφέροντας δηκτικά ότι όσοι μπαίνουν νωρίς στην κούρσα των Προεδρικών καίγονται και πολύ νωρίς.
–Αναμένατε ένα ποσοστό 10%, αντί αυτού λάβατε ποσοστό 6,1%. Είστε ικανοποιημένος;
–Δεν περιμέναμε 10%. Είπαμε ότι είναι εφικτός στόχος και στη ζωή μου έχω μάθει να βάζω ψηλά τον πήχη. Είναι ο μόνος τρόπος να βλέπεις και τον ουρανό. Ποτέ δεν έμαθα να βάζω χαμηλά τον πήχη για να τον περνώ εύκολα και να πανηγυρίζω ότι τον πέρασα, και δεν θα το κάνω ποτέ. Πιστεύω πως υπό κάποιες προϋποθέσεις θα μπορούσαμε να μπούμε στην τρίτη κατανομή. Όμως αν λάβει κάποιος υπόψη ότι είχαμε κάνει προεκλογική εκστρατεία με το γελοίο ποσό των 80.000 ευρώ, ότι δεν είχαμε κομματικούς μηχανισμούς, ότι τις τελευταίες μέρες πριν από τις εκλογές γίναμε στόχος όλων ανεξαιρέτως και το γεγονός ότι τα τέσσερα παραδοσιακά κόμματα μάς απέκλεισαν από τα debate της τελευταίας βδομάδας που ήταν και η κρίσιμη, τότε το αποτέλεσμα είναι ικανοποιητικό. Πλέον, εναπόκειται σε μας να αποδείξουμε ότι αξίζαμε καλύτερα.
–Με δεδομένο ότι δεχτήκατε πόλεμο και από κόμματα του λεγόμενου ενδιάμεσου, να θεωρήσουμε ότι τα περί μετώπου στον ενδιάμεσο αποτελούν μύθο;
–Για να κτιστεί μία συνεργασία, πρέπει να υπάρχει αλληλοσεβασμός, αλληλοεκτίμηση και ειλικρίνεια.
–Δεν υπάρχουν;
–Αν δεν υπάρχουν, δεν μπορεί να οικοδομηθεί η αναγκαία εμπιστοσύνη. Χωρίς εμπιστοσύνη, δεν μπορεί να υπάρξει οποιαδήποτε συνεργασία. Εμείς πιστεύουμε στη συνεργασία, αλλά θα πρέπει να αποδειχθεί στην πράξη ότι αυτά τα συστατικά θα αποτελέσουν τη φόρμουλα με την οποία θα οικοδομηθεί η συνεργασία. Αν επικρατούν μικροκομματικές σκοπιμότητες, παρασκήνια, για να οδηγούνται κάποιοι σε προτετελεσμένα γεγονότα, τότε δεν θα υπάρξει μέτωπο στον ενδιάμεσο.
–Άρα σε μικροκομματικές σκοπιμότητες οφείλεται η αποτυχία σας στην εκλογή προέδρου της Βουλής;
–Δεν θέλω να το αποδώσω σε μικροκομματικές σκοπιμότητες, ωστόσο από την πρώτη στιγμή για να υπήρχαν δυνατότητες εκλογής προέδρου από τον ενδιάμεσο, θα έπρεπε να γινόταν ειλικρινής και ανοικτή διαβούλευση. Σε μία τέτοια περίπτωση, ενδεχομένως να μην υπήρχαν πολλές υποψηφιότητες στον ενδιάμεσο χώρο, αλλά μόνο μία που θα μπορούσε να υποστηριχθεί και από το ΑΚΕΛ. Δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε, ωστόσο, γιατί δεν έγινε καμία ουσιαστική διαβούλευση.
–Η συνεργασία με το ΑΚΕΛ δεν αποτελεί κόκκινο πανί για τη Συμμαχία Πολιτών;
–Κανένα κόμμα δεν αποτελεί κόκκινο πανί για μας.
–Είχατε όντως ανοίξει την πόρτα στο ενδεχόμενο στήριξης Άντρου Κυπριανού για την προεδρία;
–Είχαμε πρώτιστο στόχο τον ενδιάμεσο χώρο, αλλά με βάση τις αρχές που είπα πριν. Να υπάρχει ως προϋπόθεση η ειλικρινής διαβούλευση μεταξύ των κομμάτων και ένα πλαίσιο πολιτικών προτάσεων. Αν δεν αναλαμβάναμε εμείς αυτή την πρωτοβουλία την Πέμπτη για το πλαίσιο πολιτικών προτάσεων, δεν θα είχαν πουθενά να στηριχθούν τα κόμματα του ενδιάμεσου για να υπάρξει προοπτική για συνεργασία. Σήμερα όλοι αναφέρονται σε αυτή τη συμφωνία με βάση εκείνο το πολιτικό μανιφέστο που καταθέσαμε. Αυτό δείχνει ότι η στάση μας ήταν και σωστή και παραγωγική. Πέραν τούτου, μέσα στη Βουλή θα γίνουν συνεργασίες με πολλά κόμματα, όχι μόνο με τον ενδιάμεσο. Εμείς δεν είμαστε και δεν θα γίνουμε δογματικοί. Στα κοινωνικοοικονομικά ζητήματα, έχουμε πολλές συγκλίσεις με το ΑΚΕΛ. Κατά συνέπεια, σε ζητήματα αυτής της υφής, θα υπάρχουν συνεργασίες στη Βουλή. Δεν θα αποκλείσουμε να συνεργαστούμε και με τον ΔΗΣΥ, αν συμφωνούμε με κάποια πρόταση που προέρχεται από τον ΔΗΣΥ και την κυβέρνηση. Και αυτό γιατί η ιδεολογία μας είναι οι πολίτες. Δεν μας ενδιαφέρει ούτε η μητρότητα ούτε το χρώμα των προτάσεών μας, μας ενδιαφέρει αν οι προτάσεις, από όπου κι αν προέρχονται, υπηρετούν τον τόπο. Συνεργασίες που στηρίζονται στην αρχή του αποκλεισμού, ούτε αυτές μας βρίσκουν σύμφωνους.
–Το αναφέρουμε επειδή κατά την προεκλογική είχατε επικρίνει σφόδρα τα δύο μεγάλα κόμματα. Στο ενδεχόμενο συνεργασίας με το ΑΚΕΛ, το ένα δεν αναιρεί το άλλο;
–Όχι, στα νομοσχέδια θέλουμε πλειοψηφίες. Για αυτό, άλλωστε, είπα ότι δεν μπορείς να ξεκινάς με αποκλεισμούς. Σε ζητήματα στα οποία θα υπάρχει σύγκλιση απόψεων με το ΑΚΕΛ, θα πρέπει να κάνουμε πίσω, επειδή είναι το ΑΚΕΛ; Ή θα πρέπει να περιοριστεί ο ενδιάμεσος χώρος, να συνεργάζεται μεταξύ του; Σε τέτοια περίπτωση, πώς θα περνούμε νομοσχέδια, ακόμα κι αν έχουμε δίκαιο; Οι δογματισμοί ουδέποτε εξυπηρέτησαν τον τόπο και είναι μέρος αυτής της κουλτούρας που απορρίπταμε από την αρχή της ίδρυσής μας.
–Στηρίξατε τον Μαρίνο Σιζόπουλο για την προεδρία της Βουλής, παρά το γεγονός ότι σας χαρακτήρισε πολιτικά αναξιόπιστο. Υπάρχει τελικά κοινό έδαφος μεταξύ σας;
–Ο καθένας πολιτεύεται με τον τρόπο που ξέρει ο ίδιος. Προσωπικά, δεν έχω χρησιμοποιήσει χαρακτηρισμούς για κανένα αντίπαλό μου και ούτε θα το πράξω. Δεν μου το επιτρέπει η πολιτική μου παιδεία και κουλτούρα. Ταυτόχρονα όμως δεν έμαθα ποτέ να λειτουργώ στην πολιτική με συναισθηματισμούς ή πικρίες. Έμαθα να λειτουργώ με το μυαλό μου.
–Θεωρείτε πως ήταν η καταλληλότερη επιλογή για τον χώρο του ενδιάμεσου;
–Θεωρώ ότι είχαν δημιουργηθεί οι συνθήκες και δεδομένου ότι είχε τη στήριξη του ΔΗΚΟ και είχε γίνει αποδεκτή η πρότασή μας για διαμόρφωση ενός κοινού πλαισίου με συγκεκριμένες προτάσεις που θα αποτελούσαν τη συμφωνία, τότε ναι, ήταν η καλύτερη επιλογή.
–Δόθηκε, πάντως, η εντύπωση πως η προεδρία της Βουλής προετοίμαζε για τις συνεργασίες των Προεδρικών του 2018.
–Από τη δική μας πλευρά όχι, και όποιος κάνει σχεδιασμούς για τις Προεδρικές του 2018, κάνει σχεδιασμούς σε ένα πολύ ρευστό πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον.
–Λίγο-πολύ πάντα ξεκαθαρίζουν οι συνεργασίες για τις Προεδρικές μετά τις Βουλευτικές.
–Έχουμε ακόμη μπροστά μας τις Δημοτικές, έχουμε να αντιμετωπίσουμε πολύ μεγάλα προβλήματα και ενδεχόμενες εξελίξεις στο Κυπριακό. Όποιος τα παραγνωρίζει, θα πέσει πολύ έξω στους υπολογισμούς του. Πέρασε η περίοδος που οι πολίτες είχαν τίτλο ιδιοκτησίας σε κάποιο κόμμα.
–Ο Γιώργος Λιλλήκας, δηλαδή, δεν έχει αποφασίσει αν θα είναι υποψήφιος το 2018; Άλλοι έχουν ήδη εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους.
–Η ιστορία των προεδρικών εκλογών στην Κύπρο δείχνει ότι όσοι μπαίνουν νωρίς στην κούρσα, καίγονται και πολύ νωρίς. Όσο νωρίς μπαίνουν τόσο νωρίς βγαίνουν.
Τα κράτη δεν έχουν τύψεις συνειδήσεως
–Υπάρχουν εξελίξεις στο Κυπριακό ή βρισκόμαστε σε στασιμότητα;
–Από αυτό φαίνεται πως εμείς εκπροσωπούμε τη ρεαλιστική σχολή. Αυτοί που αυτοαποκαλούνται ρεαλιστές, ανήκουν στη σχολή της πολιτικής αυταπάτης και των ψευδαισθήσεων. Εδώ και ενάμιση χρόνο, παρά τα χρονοδιαγράμματα που έβαζαν για λύση, λέγαμε ότι δεν διαβλέπουμε προοπτικές επίλυσης του Κυπριακού, γιατί δεν διαβλέπουμε αλλαγή στάσης της Τουρκίας. Δεν υπάρχει κανένας λόγος για την Τουρκία να εγκαταλείψει την αδιαλλαξία της. Θα πρέπει να δημιουργήσουμε κίνητρα στην Τουρκία, να καταστεί η κατοχή ασύμφορη. Όσο η Τουρκία δεν πληρώνει κόστος από την κατοχή, αλλά συνεχίζει να κερδίζει οφέλη από την Ε.Ε., γιατί να κάνει παραχωρήσεις στο Κυπριακό; Τα κράτη δεν έχουν τύψεις συνειδήσεως και αν συνεχίσουμε με μία πολιτική ανίκανη να κάμψει την τουρκική αδιαλλαξία, το μόνο που πετυχαίνουμε είναι να επιτρέπουμε να παρατείνεται η κατοχή. Αυτή είναι η ουσιαστική μου διαφωνία με τον ΔΗΣΥ, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και το ΑΚΕΛ.
–Έχετε ενημέρωση για το πώς θα λειτουργεί πλέον το Εθνικό Συμβούλιο;
–Εμείς πιστεύουμε ότι πρέπει να αλλάξει άρδην και έχω ετοιμάσει ήδη επιστολή προς τον Πρόεδρο. Το Εθνικό Συμβούλιο έχει κλείσει τον κύκλο ζωής του και ο τρόπος που λειτουργεί είναι αντιπαραγωγικός, καθώς δεν μας επιτρέπεται να κάνουμε έναν συλλογικό προβληματισμό. Η ενημέρωση αφορούσε στο τι έκανε ο Πρόεδρος, τι συνέβηκε στις συνομιλίες γενικά και αόριστα, με αποτέλεσμα, εμείς που θέλουμε να βοηθήσουμε τον Πρόεδρο, υποβάλλοντάς του εναλλακτικές προτάσεις, να μη μπορούμε να το κάνουμε.
Σύσταση Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας
–Και τι προτείνετε;
–Να συσταθεί με νόμο ένα συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας όπως στην Αμερική, με νομοθεσία, κανονισμούς λειτουργίας και να έχει τη δυνατότητα να απασχολεί εμπειρογνώμονες σε διάφορες πτυχές της ασφάλειας. Θα μπορεί να αγοράζει παράλληλα υπηρεσίες από δεξαμενές σκέψης που ανήκουν σε διάφορους τομείς. Έτσι θα έχουμε ενώπιόν μας ολοκληρωμένες μελέτες, με εναλλακτικές στρατηγικές και σενάρια. Ένας πολιτικός δεν είναι παντογνώστης, τα προβλήματα είναι σύνθετα. Εκείνο που πρέπει να έχει ένας πολιτικός είναι τη σωστή πολιτική κρίση μεταξύ των διαφόρων επιλογών να επιλέξει το καλύτερο. Όταν εμείς κάναμε τη στρατηγική της Συμμαχίας για το Κυπριακό, είχα πάει προσωπικά στην Αθήνα για δύο μέρες, είχα κλειστεί σε ένα δωμάτιο με οκτώ-δέκα καθηγητές του Πανεπιστημίου και είχα φέρει στην Κύπρο εμπειρογνώμονες από τη Γαλλία που εξειδικεύονται σε θέματα Τουρκίας και Μέσης Ανατολής, γιατί δεν θεωρώ ότι είμαστε παντογνώστες. Και το λέω εγώ, που είμαι ο μόνος πολιτικός με σπουδές στις Πολιτικές Επιστήμες. Παρόλα αυτά, παραδέχομαι ότι δεν είμαι σε θέση να παρακολουθώ και να γνωρίζω όλες τις εξελίξεις. Εδώ είναι που χρειάζεται ένα κράτος να μπορεί να αγοράζει υπηρεσίες.
–Η μελέτη η οποία κατετέθη στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αξιοποιήθηκε από τον ίδιο;
–Από κανέναν δεν αξιοποιήθηκε. Δεν έγινε καν συζήτηση μετά την παρουσίαση της πρότασης και ήμασταν οι μόνοι που παρουσιάσαμε ολοκληρωμένοι στρατηγική. Οι υπόλοιποι δεν υπέβαλαν καν προτάσεις.
–Για ποιο λόγο;
–Γιατί κάποιοι επιμένουν να επιβεβαιώσουν με τον πιο πανηγυρικό τρόπο τη ρήση του Αϊνστάιν περί βλακείας, να επαναλαμβάνουμε το ίδιο λάθος εδώ και 42 χρόνια χωρίς αποτέλεσμα.
–Από τη θέση του προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών, τι σκοπεύετε να κάνετε;
–Θα λειτουργήσω όπως λειτουργούσα και ως αρχηγός κόμματος. Σε κρίσιμες περιόδους, όπως για παράδειγμα με το Μπαρμπαρός, όσους πρέσβεις συνάντησα, ζήτησα από τον υπουργό Εξωτερικών πριν τις συναντήσεις να με ενημερώνει για διάφορα ζητήματα και πτυχές για να δω πώς μπορώ να υπηρετήσω καλύτερα την Κυπριακή Δημοκρατία με βάση τις επίσημες θέσεις μας απέναντι στους ξένους. Οποιαδήποτε κριτική ασκούμε είναι για να την ασκούμε μεταξύ μας. Απέναντι στους ξένους δεν μεταφέρουμε ποτέ τη διαφωνία μας.
