Του Ανδρέα Ανδρέου
Οι βασικοί οικονομικοί δείκτες της χώρας δείχνουν πως η μέχρι τώρα πορεία της οικονομίας κατά το 2021 είναι τέτοια που μας επιτρέπει να ατενίζουμε με αισιοδοξία το μέλλον. Και αυτό επειδή μετά την άρση των αυστηρών περιορισμών που χαρακτήριζαν το 2020, πλείστοι τομείς ανέκαμψαν προσθέτοντας με θετικό τρόπο στην όλη εικόνα.
Η ανεργία, μετά από δύο μάλλον στιγμιαίες εξάρσεις που την ανέβασαν στο 10% στην κάθε περίπτωση – μιας εντός του 2020 και μιας εντός του 2021 – βρέθηκε σε μια έντονα πτωτική πορεία φθάνοντας στο 6,6% τον περασμένο Οκτώβριο ·ένα επίπεδο που βρισκόταν τον Φεβρουάριο του 2020, ένα μήνα πριν αρχίσει η εφαρμογή του πρώτου κλειδώματος της χώρας. Αυτό υποδηλοί πως τα μέτρα στήριξης της εργασίας κατά την έντονη περίοδο της πανδημικής κρίσης έπιασαν τόπο, γεγονός που επιτρέπει τώρα στις μηχανές της οικονομίας να μαρσάρουν πιο ορεξάτα για το από εδώ και πέρα.
Ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας παρόλο που άρχισε κάπως μουδιασμένα το πρώτο τρίμηνο του 2021 σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2020, μετά βελτίωσε το βηματισμό του φθάνοντας σε ρυθμό αύξησης 5,6% κατά το τρίτο τρίμηνο του έτους και σε πλήρη σύμπνοια με τα αντίστοιχα τρίμηνα τόσο του 2019 όσο και του 2018. Αυτό είναι σημαντικό μομέντουμ που δεν πρέπει να χαθεί.
Εν μέρει απότοκο αυτής της αύξησης στο ΑΕΠ, αλλά περισσότερο λόγω των γνωστών προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα, βλέπουμε τον πληθωρισμό να αυξάνεται με ρυθμούς 3,6% και 4,4% κατά τους μήνες Σεπτέμβριο και Οκτώβριο αντίστοιχα, ανεβάζοντας τον μέχρι τώρα μέσο όρο πληθωρισμού του έτους στο 1,8%. Σημειώνουμε πως το 2020 ήταν περίοδος αποπληθωρισμού. Παρόλο που ο πληθωρισμός ακολουθεί τη μακροχρόνια κυκλική του πορεία η οποία ήταν συνάμα και καθαρά πτωτική, η έξαρση που παρατηρείται αυτή την περίοδο θα εκτροχιάσει κατά κατιτίς την πορεία που προδιαγραφόταν απούσας της πανδημίας. Όπως ανέφερα και σε παλαιότερο άρθρο μου, πιστεύω πως τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα θα αρχίσουν να αμβλύνονται σοβαρά μετά το δεύτερο τρίμηνο του 2022 οπότε και θα επανέλθει μια καλώς νοούμενη κανονικότητα. Ήδη παρατηρούνται μειώσεις στο μεταφορικό κόστος και στο κόστος αγοράς διαφόρων αγαθών εισαγωγής και αυτό θα συνεχιστεί.
Το δημόσιο χρέος έχει αυξηθεί, αλλά αυτό δεν αποτελεί τόσο ανησυχητικό πρόβλημα τη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία καθώς πρώτον, έχουμε χαλαρώσεις από τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς για κάτι τέτοιο – όπως άλλωστε όλες οι χώρες – λόγω των έκτακτων μέτρων στήριξης της οικονομίας και της κοινωνίας, και δεύτερον, οι προβλέψεις για αύξηση στο ΑΕΠ είναι πολύ θετικές γεγονός που θα συμπιέζει το δημόσιο χρέος.
Ποια ήταν η συνεισφορά της αγοράς ακινήτων σε αυτό το κύμα οικονομικής επανεκκίνησης;
Ας σταθούμε μόνο στα ποσά που δαπανήθηκαν σε αγοραπωλησίες ακινήτων. Κατά τους έντεκα μήνες του 2021 άλλαξαν χέρια ακίνητα συνολικής αξίας της τάξης των €2,57 δισ. Αυτό περίπου το ποσό δαπανήθηκε για ολόκληρο το 2020, ενώ αν ο Δεκέμβριος που διανύουμε έχει ανάλογη επίδοση με τον Δεκέμβριο του 2019, τότε η συνολική επίδοση του 2021 θα υπολείπεται κατά κατιτίς τα €3 δισ.
Αν λάβουμε υπόψη πως το 2019 άλλαξαν χέρια ακίνητα συνολικής αξίας της τάξης των €3,4 δισ. και το 2018 ακίνητα συνολικής αξίας της τάξης των €3,5 δισ., η επίδοση του 2021 δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητη. Και για να έχουμε πληρέστερη εικόνα, κατά τα έτη 2016 και 2017 άλλαξαν χέρια ακίνητα συνολικής αξίας πέριξ των €3,85 δισ. την κάθε χρονιά, αλλά ας μην ξεχνάμε πως αυτές τις δύο χρονιές ήταν στο απόγειό τους οι αναδιαρθρώσεις δανείων όπου χιλιάδες ακίνητα πουλήθηκαν σε τράπεζες έναντι διαγραφής χρεών.
Από τα ακίνητα συνολικής αξίας €2,57 δισ. που άλλαξαν χέρια το 2021 μέχρι τώρα, ποσό €770 εκ. ανήκει στη Λευκωσία, ποσό €876 εκ. ανήκει στη Λεμεσό, ποσό €374 εκ. ανήκει στη Λάρνακα, ποσό €406 εκ. ανήκει στην Πάφο και τέλος ποσό €139 εκ. ανήκει στην Αμμόχωστο.
Με δεδομένη την τεράστια αλυσίδα κατηγοριών επιχειρήσεων και επαγγελμάτων που απασχολεί ή/και επηρεάζει ο τομέας των ακινήτων, η συνεισφορά του είναι πολύ σημαντική στην επιδιωκόμενη και προσδοκώμενη οικονομική ανάκαμψη.
