Του Γιώργου Κακούρη
Κάθε Κύπριος Πρόεδρος μετά το Μαρί μάλλον θα ιδρώνει στη σκέψη μιας ανάλογης κρίσης να χτυπά κατά τη διάρκεια της θητείας του. Ναι, μέχρι στιγμής είχαμε μόνο δύο διαδόχους του Δ. Χριστόφια, όμως ο Ν. Αναστασιάδης και ο Ν. Χριστοδουλίδης δεν θα είναι οι τελευταίοι Πρόεδροι με την ελπίδα τα ζητήματα προς διαχείριση να έχουν περιορισμένη κλίμακα, και ειδικό τομέα χειρισμού με ξεκάθαρες και συγκεκριμένες λύσεις. Κατανοητό άλλωστε, και για τον τέως και για τους νυν και για τις και τους επόμενους.
Φανταστείτε τη σκηνή: ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης συζητά με τον πρωθυπουργό Σάντσεθ στο Μέγαρο Μονκλόα, στο εκτενές κτιριακό συγκρότημα της ισπανικής κυβέρνησης που δεν θυμίζει σε πολλά τα κτίρια του Προεδρικού, προκαλώντας τον ΠτΔ να διερωτάται πώς θα έμοιαζε το κτιριακό συγκρότημα μιας ομοσπονδιακής κυβέρνησης και ενός ενήλικου κυπριακού κράτους. Ό,τι και να συζητούν πάντως εκείνη την ώρα, ίσως τις υψηλές θερμοκρασίες, την ανομβρία και την ερήμωση της Μεσογείου από τη μία άκρη στην Ισπανία στην άλλη άκρη στην καθ’ ημάς Μέση Ανατολή, κάποια στιγμή τα φώτα τρεμοπαίζουν. Το δωμάτιο σκοτεινιάζει για μια στιγμή, προτού πάρουν μπροστά οι γεννήτριες των κυβερνητικών κτιρίων. Λίγο μετά, ο πρωθυπουργός ενημερώνεται από έναν συνεργάτη του, ή με μήνυμα στο κινητό, πως η χώρα έχει χάσει μέρα μεσημέρι το ηλεκτρικό της δίκτυο και έχει παραλύσει.
Εκείνη τη στιγμή κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς συνέβη, καθώς έρχονται οι πληροφορίες για μπλακ άουτ και στην Πορτογαλία και κάποιες περιοχές της Γαλλίας – αν πρόκειται για βλάβη ή για κάτι χειρότερο. Ο Ισπανός Πρωθυπουργός μάλλον υποψιάζεται τι συνέβη, ξέροντας πως ό,τι και να διέκοψε τη ροή του ηλεκτρισμού, η χώρα δεν έχει αρκετές διασυνδέσεις με τους γείτονές της για να εξισορροπήσει αμέσως την απώλεια. Τι να περνά από το μυαλό του Κύπριου Προέδρου εκείνη τη στιγμή, μερικές ημέρες μετά την προσωρινή διόρθωση της έλλειψης νερού που προκάλεσε η πυρκαγιά στη μονάδα αφαλάτωσης της Πάφου, και ενώ η χώρα χρειάζεται μακροπρόθεσμο πλάνο ώστε να μη χρειαστεί ξανά να εξαργυρώσουμε (ή να υποσχεθούμε) χάρες σε τρίτες χώρες;
Κρίσεις, και μάλιστα ολικές υπαρξιακές κρίσεις, αντιμετώπισε η χώρα και προηγουμένως, σχεδόν από την ανεξαρτησία της, με τις εμφύλιες συγκρούσεις των δύο κοινοτήτων της Κύπρου μέχρι το πραξικόπημα και την εισβολή. Η διαφορά με το σήμερα είναι πως η Ευρώπη, η περιοχή μας και ο κόσμος βρίσκονται σε μετάβαση, οι κρίσεις επικαλύπτονται, συμπίπτουν και αλληλογιγαντώνονται, σε έναν κόσμο όπου τίποτα δεν συμβαίνει πλέον σε απομόνωση από τον υπόλοιπο πλανήτη.
Και σήμερα, όπως ισχύει ήδη από τις αρχές του 21ου αιώνα και όπως ανακάλυψε τότε ο πρόεδρος Χριστόφιας, όλα όσα γίνονται βγαίνουν στο φως, συνέχεια, παντού, και η κοινή γνώμη διαμορφώνεται και εξελίσσεται με άλλους ρυθμούς και άλλες δυναμικές. Το πολιτικό σκηνικό του 2011 δεν ήταν έτοιμο να διαχειριστεί τις διαμαρτυρίες των κοινωνικών δικτύων, τη χωρίς εύκολη πολιτική ταυτότητα αντίδραση και αγανάκτηση. Η τότε κυβέρνηση ατύχησε στο ότι οι συστημικές αδυναμίες της τάξης που άρχει αποκαλύφθηκαν σε κοινή θέα επί δικής τους διακυβέρνησης – δύσκολα κάποια άλλη πολιτική δύναμη θα αντιδρούσε διαφορετικά και δεν θα περιχαρακωνόταν σε πρακτικές της δεκαετίας του 1980 και μικροκομματικά ερμηνευτικά σχήματα.
Ακόμα και αυτός ο κόσμος, ο κόσμος της οικονομικής κρίσης του 2008 και της έκρηξης του 2011, είναι παρελθόν, όπως παρελθόν είναι ήδη και ο κόσμος της τραπεζικής κρίσης και των απανωτών Eurogroup του 2013, της αγανάκτησης για τα χρυσά διαβατήρια, των παθογενειών που αποκρυστάλλωσε και ανέδειξε ο κορωνοϊός σε κάθε μέρος του κόσμου – και μαζί τους στις δύο γωνίτσες των κυπριακών κοινοτήτων του βορρά και του νότου.
Είμαστε έτοιμοι, και εξελισσόμαστε ως κοινωνία αρκετά γρήγορα ώστε να ζήσουμε και να αντιμετωπίσουμε το τώρα; Είμαστε έτοιμοι για μια καταστροφική διακοπή της παροχής νερού σε όλη τη χώρα; Έχουμε σχεδιασμούς; Ξέρουμε τι θα γίνει σε μια γεωπολιτική κρίση που θα περάσει τη θάλασσα και θα φτάσει στο νησί όπως ο αδέσποτος πύραυλος που χτύπησε τον Πενταδάκτυλο το 2019; Τι περνά από το μυαλό της τάξης που άρχει, όταν αντιμετωπίζει ένα εντελώς διαφορετικό σκηνικό από αυτό που οι βιολογικοί και πολιτικοί γονείς της της έμαθαν να διαχειρίζεται; Γιατί η ορατότητα προμηνύεται χαμηλή, είτε λόγω των φώτων που τρεμοπαίζουν, είτε λόγω της άμμου της Σαχάρας που μας επισκέπτεται όλο και πιο συχνά, και μένει όλο και περισσότερο.
