Του Γιώργου Κακούρη
Διαχρονικά αδυνατούμε να αντιληφθούμε πως τα προβλήματα της υπόλοιπης Ευρώπης είναι και δικά μας προβλήματα.
Για αυτό ακόμα σοκαριζόμαστε όταν βλέπουμε τους εταίρους να καταγράφουν στα προσχέδια για την Στρατηγική Πυξίδα ως απειλή την Ρωσία (η οποία εισβάλει σήμερα - όχι πριν από 40 χρόνια - σε εδάφη ευρωπαϊκών χωρών και δολοφονεί πολίτες της σε έδαφος της ΕΕ) ή την Κίνα (η οποία ανταγωνίζεται την οικονομία της Ευρώπης στα ίσα και φιλοδοξεί να ασκήσει επιρροή πέρα από την περιφέρειά της).
Είναι μια πραγματικότητα το ότι οι σχέσεις των υπόλοιπων Ευρωπαίων με την Τουρκία (ακόμα και αυτής της Ελλάδας αναλόγως της εποχής) είναι πολύ πιο πολύπλοκες από αυτές που έχει με την Κύπρο, μέρος της οποίας κατέχει, τους Τουρκοκύπριους πολίτες της οποίας υποβάλει σε μια μικρογραφία του αυταρχικού καθεστώτος που εδώ και χρόνια ο Ερντογάν προσπαθεί να εγκαθιδρύσει στην Άγκυρα.
Πολύπλοκες είναι και οι σχέσεις με τη Ρωσία, όμως οι χώρες της Βαλτικής και η Πολωνία έχουν καταφέρει σε κάποιον καλύτερο βαθμό να αξιοποιήσουν τους ανταγωνισμούς στο διεθνές περιβάλλον, και τις ιδιαίτερες σχέσεις Ρωσίας - ΗΠΑ και Ρωσίας - Δύσης.
Και αυτοί βεβαίως, ειδικά οι χώρες της Βαλτικής, δεν είναι ιδιαίτερα ευχαριστημένοι από το γεγονός πως η ΕΕ θέλει ακόμα την Μόσχα συνομιλητή παρά αντίπαλο. Τα παράπονα τους αντικατοπτρίζουν εν πολλοίς τα δικά μας.
Εφόσον όμως η Κύπρος αποτελεί μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και δεδομένου πως (αυτή τη στιγμή έστω!) δεν μπορεί να επιβάλει την πολιτική της στους εταίρους, η μόνη τακτική που της απομένει είναι η προσαρμογή στο κοινό ευρωπαϊκό συμφέρον και η προσπάθεια να έχει οφέλη σε αυτό το πλαίσιο.
Όσον αφορά λοιπόν την ασφάλεια και το μέλλον της Ευρώπης, η μεγάλη εικόνα που απασχολεί την ΕΕ - και κατ’ επέκταση και εμάς - δεν περιλαμβάνει μόνο την Τουρκία και τις κουραστικά επαναλαμβανόμενες λαϊκιστικές ατάκες του Ερντογάν ή την πιο ανησυχητική στρατηγική επέκτασης των τουρκικών παθογενειών στα βόρεια εδάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Περιλαμβάνει και την Ρωσία, η οποία υποσκάπτει την εδαφική ακεραιότητα κρατών της Ευρώπης, χρηματοδοτεί κόμματα της ακροδεξιάς, προωθεί παραπληροφόρηση για αποσταθεροποίηση των κοινωνιών μας ώστε οι ολιγάρχες φίλοι/ αφεντικά του Πούτιν να μπορούν ανενόχλητοι να καταχρώνται τον πλούτο της χώρας.
Περιλαμβάνει και την Κίνα, η οποία συγκεντρώνει τους Ουιγούρους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, καταστρέφει τη δημοκρατία στο Χονγκ Κονγκ, εξάγει το παράδειγμα της ανάπτυξης της αγοράς χωρίς δημοκρατία ανά το παγκόσμιο και προσπαθεί να το κάνει και στην ανατολική Ευρώπη και που δεν αποκλείει ακόμα και την βίαια κατάλυση της όποιας ανεξαρτησίας και δημοκρατίας στην Ταϊβάν.
Περιλαμβάνει ακόμα και την ανησυχία πως οι ΗΠΑ δεν θα είναι πάντα εκεί ως εγγυητής της ασφάλειας της Ευρώπης, ή όπως τις φανταζόμαστε στην Κύπρο, ο παίκτης που θα εξαναγκάσει την Τουρκία σε λύση. Είχαμε ήδη την πρώτη πρόβα ενός κόσμου χωρίς αξιόπιστο Αμερικανικό παράγοντα. Και είτε μας αρέσει είτε όχι, η Αμερική των Τραμπ δεν μεταβάλλει τις ισορροπίες με την Τουρκία υπέρ μας.
Τα προβλήματα της υπόλοιπης Ευρώπης είναι και δικά μας προβλήματα. Όπως, ναι, μια ασταθής και αυταρχική Τουρκία είναι και πρόβλημα της Ευρώπης. Όμως η κυπριακή πολιτική ηγεσία (και περιλαμβάνω σε αυτή και την τουρκοκυπριακή, αν και οι ιδιαιτερότητες της χρήζουν άλλης στήλης) πρέπει να δει τα πράγματα σε αυτό το διεθνές πλαίσιο.
Για δύο λόγους: για να μπορέσουμε να πείσουμε και να μας πάρουν στα σοβαρά οι υπόλοιποι εταίροι και να μην θεωρούμαστε το χαλασμένο γραμμόφωνο που σε κάθε πρόβλημα φωνάζει «μα η Τουρκία!»...
...και για να αποκτήσουμε επιτέλους αντίληψη, άποψη και στρατηγική και για όλα τα υπόλοιπα προβλήματα ώστε να συμβάλουμε στη λύση τους.
Αυτή είναι η συζήτηση που θα έπρεπε να είχαμε τώρα που οι υποψήφιοι δελφίνοι ζεσταίνουν τις μηχανές για την κούρσα για την Προεδρία. Όχι για λόγους μόνο διεθνούς πολιτικής, αλλά για να υπάρχει αντίληψη του πώς ο κόσμος που αλλάζει επηρεάζει την καθημερινότητα μας.
Άλλωστε η κλιματική αλλαγή, η αύξηση των τιμών, η πανδημία έχουν επηρεάσει την καθημερινότητα μας, και ας είναι κατ’ αρχήν παγκόσμια προβλήματα.
Προς το παρόν η ε/κ πολιτική τάξη παραμένει σε στενά, βαρετά πλαίσια, έξω από τα οποία κοιτάζει μόνο όταν θέλει να ανακινήσει τον μπαμπούλα της Τουρκίας. Τον οποίο και να είχε τα εργαλεία και την επάρκεια να αντιμετωπίσει, μάλλον δεν θα ήθελε να το κάνει. Γιατί μετά θα ήταν ξεκάθαρη η ιδεολογική γύμνια της και η απουσία του όποιου οράματος.
