Του Γιώργου Κακούρη
Την νύχτα της κατάρρευσης των συνομιλιών στο Κραν Μοντανά, οι δημοσιογράφοι που είχαμε ανεβεί τα βουνά της Ελβετίας με τον περιοδεύοντα θίασο του Κυπριακού περιμέναμε να ενημερωθούμε για την οπτική της κυβέρνησής μας για τα όσα έγιναν στο δείπνο εκείνης της νύχτας.
Εκείνη την ώρα ρωτούσα μέλος της αποστολής «και τώρα τι;». Πολλοί είχαμε την αίσθηση πως κάτι σημαντικό χάθηκε, πως περνούσαμε σε δύσκολη εποχή, πως το Κυπριακό τελείωνε και πως στένευαν τα περιθώρια της ε/κ πλευρά να έχει καθοριστικό λόγο στο ποια θα είναι η επόμενη μέρα.
Η απάντηση που έλαβα μου φάνηκε αισιόδοξη: «θα πάμε σε διακοπές, θα σκεφτούμε τι έγινε και θα τα ξαναπούμε τον Σεπτέμβρη».
Εκείνος ο Σεπτέμβρης δεν ήρθε το 2017. Κάθε χρόνο η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ήταν μια διαφορετική παράσταση. Τον Σεπτέμβριο του 2017, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και ο Πρόεδρος Ερντογάν αντάλλαξαν αφηγήματα για εσωτερική κατανάλωση μέσω των ομιλιών τους ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης. Τον Σεπτέμβριο του 2018, χαμογέλασαν ο ένας στον άλλο και έσφιξαν τα χέρια μπροστά στις κάμερες, ίσως για τα μάτια του Αντόνιο Γκουτέρες. Τον Σεπτέμβριο του 2019 ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανακοίνωνε πως επρόκειτο να καταγγείλει στα Ηνωμένα Έθνη τις αναφορές Τούρκων αξιωματούχων σε άνοιγμα της Αμμοχώστου, και πως προσέβλεπε σε τριμερή συνάντηση με τον Μουσταφά Ακιντζί και τον Αντόνιο Γκουτέρες.
Η συνάντηση έγινε τον Νοέμβριο του 2019, όμως μεσολάβησε η πανδημία, η απόφαση της κυβέρνησης να κλείσει τα οδοφράγματα μονομερώς χωρίς συνεννόηση με την τότε τ/κ ηγεσία (την ίδια που σήμερα μας λέει πως πεθυμά) και η γεμάτη σκιές εκλογή του Ερσίν Τατάρ (για την οποία δεν φταίει μόνο η Τουρκία που την μεθόδευσε, αλλά και η ε/κ πλευρά που δια της απραξίας της υπέσκαψε τον συνομιλητή τον οποίο σήμερα πεθυμά).
Σήμερα περιμένουμε και πάλι τον Σεπτέμβρη και τη Γενική Συνέλευση, ως τη χρονική συγκυρία κατά την οποία ο ΓΓ του ΟΗΕ θα επιχειρήσει να βρει διέξοδο, μετά την αναβίωση της πολιτικής των δύο κρατών από την τουρκική πλευρά και τον παραγκωνισμό της φωνής των Τ/Κ.
Εδώ και τέσσερα χρόνια λοιπόν περιμέναμε το Κυπριακό να επιστρέψει από τις διακοπές, όπως η κυρία που για τέσσερα χρόνια περίμενε το ταξί για την Αμμόχωστο.*
Τι εννοούσε λοιπόν το μέλος της ε/κ αποστολής όταν μιλούσε για επιστροφή τον Σεπτέμβριο (του 2017); Θεωρούσε πως η Τουρκία θα άφηνε την ευκαιρία να κατηγορήσει την ε/κ πλευρά πως αποχώρησε από τις διαπραγματεύσεις; Θεωρούσε πως ήταν θέμα χρόνου για τους δύο Κύπριους ηγέτες να βρουν μια κοινή συνισταμένη επί του Πλαισίου Γκουτέρες και να ζητήσουν από τον ΓΓ του ΟΗΕ επανέναρξη της διαδικασίας από εκεί που σταμάτησε;
Μπορούσε η ε/κ πολιτική τάξη να αναμένει πως το Κυπριακό θα επέστρεφε τον Απρίλιο του 2021 στη Γενεύη, αλλά μεταλλαγμένο και εκτός ελέγχου; Και το έχει καταλάβει; Ή περιμένει ακόμα το ταξί να έρθει;
Ποιο είναι το χειρότερο; Η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση να θεωρούν ακόμα πως μπορούν να παραπέμπουν το Κυπριακό στο 2023 και πως τίποτα δεν θα αλλάξει μέχρι τότε, όταν έχουν αλλάξει τόσα από το 2017 μέχρι το 2021; Ή να το ξέρουν και να μην τους ενδιαφέρει;
Τέσσερα και πλέον χρόνια μετά το Κυπριακό δεν είναι εκεί που το αφήσαμε τον Ιούλιο του 2017. Η άλλη πλευρά παίζει σκληρή επίθεση και εμείς περιοριζόμαστε μόνο στην άμυνα, αν έχουμε βέβαια το όποιο περιθώριο για αντεπίθεση. Η κυβέρνηση θεωρεί πως για το εσωτερικό ακροατήριο αρκούν οι αναφορές στο κακό Λονδίνο και εσχάτως στην κακιά Γερμανία. Η αντιπολίτευση αδυνατεί ή δεν θέλει να πιέσει την κυβέρνηση ώστε να μην μοιραστεί ή να μην αναλάβει την ευθύνη για όσα βλέπει να έρχονται.
Το 2023 το Κυπριακό δεν θα είναι ακόμα ένα εύκολα διαχειρίσιμο bullet point στις προγραμματικές δηλώσεις των δελφίνων της εξουσίας. Αν αυτό ήταν καταστροφικό μόνο για μερικές πολιτικές καριέρες, θα μπορούσαμε να πούμε «καλά να πάθουν». Αλλά τις κακοτοπιές της πολιτικής τάξης δυστυχώς συνήθως τις πληρώνουμε εμείς.
*Στο διήγημα του Γιώργου Φιλίππου Πιερίδη «Αλλοφροσύνη» από τον «Καιρό της Δοκιμασίας» (1978).
