Του Βασίλη Νέδου
Η εμπέδωση των βασικών στοιχείων που κρατούν ισχυρές τις σχέσεις Αθήνας – Βεγγάζης, και κυρίως η ανάγκη να μην κυρωθεί το τουρκολιβυκό μνημόνιο, τέθηκαν χθες επί τάπητος στη συνάντηση που είχαν ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης (που εδρεύει στη Βεγγάζη) Ακίλα Σάλεχ και ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης. Η συνάντηση έγινε στο πλαίσιο των επαφών Ελλάδας – ανατολικής Λιβύης και δεν αποτελεί τη μοναδική πρωτοβουλία, καθώς τον Ιανουάριο ακολουθεί και το επιχειρηματικό φόρουμ που θα γίνει στη Βεγγάζη. Υπενθυμίζεται ότι η Βουλή των Αντιπροσώπων της Λιβύης δεν έχει κυρώσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο από το 2019, και η Αγκυρα έχει αποδυθεί σε μια επιχείρηση γοητείας προς τη Βεγγάζη προς την αντίθετη κατεύθυνση. Ο κ. Γεραπετρίτης μίλησε χθες με τον κ. Σάλεχ για όλα, περιλαμβανομένης της πρωτοβουλίας της Αθήνας για μια πενταμερή που θα έχει ως αντικείμενο και την οριοθέτηση ΑΟΖ ανάμεσα σε Ελλάδα, Τουρκία, Λιβύη, Αίγυπτο και Κύπρο.
Σε μαγνητοσκοπημένο μήνυμά του που προβλήθηκε νωρίτερα στο 2ο συνέδριο του Athens Policy Dialogues με θέμα «The Eastern Mediterranean in flux» (που διοργανώθηκε από την εφημερίδα «Το Βήμα» και το Delphi Economic Forum), ο κ. Γεραπετρίτης υπενθύμισε ότι η Ελλάδα είναι «η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που διατηρεί ανοιχτούς διαύλους στο ανώτατο επίπεδο και με τις δύο πλευρές στη Λιβύη». Ο υπουργός επανέλαβε ότι έχει αναλάβει να διερευνήσει τις προθέσεις των πέντε μερών (η Λιβύη έχει δύο ντε φάκτο οντότητες) και, όπως είπε, «εφόσον υπάρχει προκαταρκτική κοινή κατανόηση, θα μπορούσε να συνταχθεί ένα μνημόνιο κατανόησης που θα μας οδηγούσε σε μια πρώτη συνάντηση για τον σχεδιασμό των επόμενων βημάτων».
Το ΑΣΣ με Τουρκία
Εν τω μεταξύ, χθες, από το ίδιο βήμα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εκτίμησε ότι το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, που εκκρεμεί από πέρυσι να γίνει στην Αγκυρα, θα μπορούσε να διεξαχθεί ακόμα και το πρώτο τρίμηνο του 2026. Ο κ. Μητσοτάκης ταυτόχρονα, πάντως, μείωσε τις προσδοκίες από μια ενδεχόμενη τέτοια συνάντηση λέγοντας ότι δεν είναι προϋπόθεση να υπάρχει κάποια θεματική εξαγγελία. «Μπορεί κανείς κάλλιστα να κάνει μια επισκόπηση των υφιστάμενων σχέσεων», ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης. Και πρόσθεσε ότι «έχουμε πολλούς τομείς συνεργασίας σε αυτό το οποίο αποκαλούμε “θετική ατζέντα”. Κάποιοι το λένε “θέματα χαμηλής πολιτικής”, αν και θεωρώ ότι είναι λάθος αυτή η ορολογία».
Ο πρωθυπουργός πρόσθεσε, επίσης, ότι «το να μπορούμε να συνομιλούμε σε τακτά χρονικά διαστήματα με την Τουρκία σε πολλά διαφορετικά επίπεδα, θεωρώ επί της αρχής ότι είναι θετικό, όσο είμαστε τελείως ξεκάθαροι στη θέση μας, όσο έχουμε και ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας, οι οποίοι πάντα είναι χρήσιμοι, γιατί και στην περίπτωση που μπορεί να συμβεί κάποιο απρόοπτο, πρέπει κάποιοι άνθρωποι να μπορούν να σηκώσουν ένα τηλέφωνο, να επικοινωνούν και να εκτονώνουν την όποια κρίση πάει να εξελιχθεί».
