Kathimerini.com.cy
Της Ιωάννας Σκορδή
Eίναι αναμφίβολα κάποιες γυναίκες που έχουν αυτό που αποκαλεί ο απλός πλην σοφός λαός, άστρο. Ένα άστρο λαμπρό, που εκπέμπει δυνατά, με άπλετο φως, φωτίζοντας τα σκοτάδια της εποχής τους, αλλά και της ψυχής τους. Είναι κάποιες γυναίκες τόσο γοητευτικές, εξαιτίας της προσωπικότητας και του πνεύματός τους, που δυσκολεύεσαι να προσδιορίσεις σε ποια σημεία έγκειται η γοητεία τους.
Είναι γυναίκες που όσα κι αν γράψεις για αυτές είναι λίγα μπροστά στον αντίκτυπο που είχαν και συνεχίζουν να έχουν στη διαμόρφωση της πορείας της κάθε γυναίκας, μέσα από το παράδειγμα της δικής τους τόλμης, στον δρόμο της πραγμάτωσης των ονείρων τους. Είναι γυναίκες τις οποίες οφείλουμε να θυμόμαστε όσα χρόνια και αν περάσουν από τον θάνατό τους. Διαχρονικές, παροντικές, μελλοντικές. Που ορίζουν τη γυναικεία υπόσταση και φύση και αποτελούν πρότυπα αποδοχής των γυναικείων μας αδυναμιών, μα και των γυναικείων μας δυνάμεων.
Σπινθηροβόλα πνεύματα, από αυτά που σε ηλεκτρίζουν. Γλώσσες βουτηγμένες σε κοφτερά μυαλά, ανατρεπτικές φύσεις και καρδιές παλλόμενες από και ευαισθησίες και φλεγόμενο πόθο και πάθη για το αντικείμενο τους, αλλά και για την ίδια τη ζωή.
Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας σήμερα και θυμόμαστε τις Ελληνίδες εκείνες που μας έκαναν και μας κάνουν περήφανες, αποτελώντας παραδείγματα προς μίμηση για όλες τις γυναίκες, όχι μόνο της Ελλάδας και της Κύπρου, αλλά και του κόσμου.
Οι Ελληνίδες αυτές, έστω και εάν έχουν «φύγει», θα είναι πάντοτε παρούσες, ως κλασικές αξίες και άπιαστες σαν αερικά, άπιαστες σαν όλα τα ωραία.
1) Μαρία Κάλλας (1923-1977)
Από τις σπουδαιότερες καλλιτέχνιδες που έχει να επιδείξει η Ελλάδα. Γεννημένη ως Μαρία Καλογεροπούλου στη Νέα Υόρκη, κατεγράφη στις ένδοξες δέλτους των ελληνικών και παγκοσμίων χρονικών τόσο για τη ζωή όσο και για τη συγκλονιστική της καριέρα. Το 1942 πραγματοποιεί την πρώτη επαγγελματική της εμφάνιση ως πρωταγωνίστρια στην όπερα, ερμηνεύοντας τον κύριο ρόλο στην όπερα Τόσκα του Πουτσίνι. Η λάμψη της όμως ήταν τέτοια, ώστε τα ελληνικά στεγανά δεν μπορούσαν να την περιορίσουν. Η ελληνική της καριέρα τελειώνει τον Σεπτέμβριο του ’45, μετέπειτα μεταβαίνει στην Αμερική, αλλάζει το επώνυμό της σε Κάλλας και τα υπόλοιπα αποτελούν ιστορία. Ξεκινάει μία τεράστια καριέρα, ηχογραφεί πολλούς δίσκους και εμφανίζεται σε όλο τον κόσμο. Μεγάλη αίσθηση κάνουν οι εμφανίσεις της στη Μετροπόλιταν Όπερα της Νέας Υόρκης (1956). Ενώ μεσουρανούσε ανά το παγκόσμιο, γνωρίζει τον Αριστοτέλη Ωνάση και ο έρωτάς τους έχει αφήσει εποχή. Μετά τον θάνατό της, η τέφρα της σκορπίστηκε στο Αιγαίο, όπως η ίδια επιθυμούσε. Η διεθνής ακτινοβολία της προσωπικότητας και του έργου της είναι έντονη, όσα χρόνια κι αν περάσουν.
2) Μελίνα Μερκούρη (1920-1994)
Τα λόγια είναι περιττά για την περίπτωση της γυναίκας-συμβόλου με την παγκόσμια ακτινοβολία και εκτόπισμα, που ύμνησε την Ελλάδα, τον πολιτισμό και τις αξίες της σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Χαρακτηρίστηκε, και όχι τυχαία, «η τελευταία Ελληνίδα θεά». Συνώνυμη του πάθους, της θηλυκότητας, του δυναμισμού και του αισθησιασμού, επέπρωτο να κάνει αίσθηση στον υπέρτατο βαθμό. Διέπρεψε πρώτα ως ηθοποιός και μετέπειτα ως πολιτικός. Με το αναντίλεκτο υποκριτικό της ταλέντο και την υπέροχη φωνή της, πρωταγωνιστεί σε ταινίες που έγιναν εισπρακτικές επιτυχίες και έμειναν στην ιστορία, προσφέροντάς της διεθνή καριέρα, όπως «Στέλλα» και «Ποτέ την Κυριακή». Τα τραγούδια τα οποία ερμήνευσε στις ταινίες της είναι πλέον κλασικά. Ως πολιτικός, διακρίθηκε για το αγωνιστικό της πνεύμα και για τους έμπρακτους αγώνες της για επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα πίσω στην Ελλάδα. Επί περιόδου Χούντας, της αφαιρέθηκε η ελληνική ιθαγένεια, με την ίδια να δηλώνει δυναμικά πως «Το 'μαθα το πρωί από τον Daily Telegraph... Γέλασα, οργίστηκα. Αυτό ήταν απίθανος σαρκασμός. Μπορούν εμένα να μου πουν ότι δεν είμαι Ρωμιά; Έσκασα στα γέλια. Η ιθαγένεια κυλάει στις φλέβες μου από χιλιάδες χρόνια. Είναι κάτω από το κόκαλό μου, μέσα στο μεδούλι μου».
3) Κατίνα Παξινού (1900-1973)
Το καλλιτεχνικό θέατρο αναντίρρητα χρωστάει πολλά στην Κατίνα Παξινού, μία ηθοποιό που φέρει ένα όνομα βαρύ σαν ιστορία. Γεννημένη στον Πειραιά, οι σπουδές της περιλαμβάνουν μουσική και τραγούδι στη Γενεύη, τη Βιέννη και το Βερολίνο. Ξεκίνησε από νεαρή ηλικία την ενασχόλησή της με τα καλλιτεχνικά δρώμενα και το ατόφιο ταλέντο της και η αγάπη της για το θέατρο την έκαναν γρήγορα να ξεχωρίσει. Υπήρξε μία αξεπέραστη ηθοποιός κυρίως δραματικού ρεπερτορίου παγκόσμιας φύσης. Στο πλευρό του σπουδαίου θεατράνθρωπου Αλέξη Μινωτή, αφιέρωσε τη ζωή της στη μεγάλη της αγάπη, το θέατρο, χαρίζοντας στο κοινό της στιγμές απαράμιλλου ταλέντου. Η μεγάλη αυτή ιέρεια της Τέχνης κέρδισε το 1943 βραβείο Όσκαρ Α’ γυναικείου Ρόλου για την ερμηνεία της στην ταινία «Για ποιον χτυπάει η καμπάνα», στην οποία υποδυόταν τον ρόλο της φλογερής πατριώτισσας της Ισπανίας, Πιλάρ, ενώ για το κινηματογραφικό έργο «Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα» (1947), βραβεύτηκε με το βραβείο Κοκτώ.
4) Ειρήνη Παππά (1926- )
Γεννημένη σε ένα μικρό χωριό της Κορινθίας, το Χιλιομόδι, ως Ειρήνη Λελέκου, ήταν της μοίρας της γραφτό να κάνει μία σπουδαία παγκόσμια καριέρα, διεθνούς βεληνεκούς. Όπως η ίδια έχει σθεναρά δηλώσει «Ποτέ δεν θέλησα να παίξω αισθησιακούς ρόλους ή ρόλους επιθυμητών γυναικών. Αυτό που ήθελα πάντα είναι να παίζω εμένα… δηλαδή την ανεξάρτητη αγωνίστρια…». Με τέτοιες δηλώσεις, δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφισβήτησης ως προς τους λόγους για τους οποίους πέτυχε και την έχουμε λατρέψει. Το ελεύθερό της πνεύμα, ο δυναμισμός της και το έξυπνό της μυαλό, στάθηκαν σύμμαχοι στην επιτυχημένη της πορεία.
Ήδη από την εφηβεία της αρχίζει να κάνει τα πρώτα της μαθήματα υποκριτικής, στην Εθνική Σχολή Κλασικού Θεάτρου Αθηνών. Ξεκινά να συμμετέχει σε παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου τη δεκαετία του ΄50. Διαπρέπει σε αρχαίες τραγωδίες, όπως «Μήδεια» και «Ηλέκτρα». Η διεθνής της καριέρα έρχεται ως επιβεβαίωση του αδιαπραγμάτευτου ταλέντου της. Με ταινίες μεγαθήρια, όπως τα «Κανόνια του Ναβαρόνε» και «Ζορμπάς», καθιερώθηκε ως μία δυναμική και πολλά υποσχόμενη παρουσία στον παγκόσμιο χώρο της υποκριτικής. Αποκορύφωμα της καριέρας της η βράβευσή της το 1969 με βραβείο Όσκαρ για την ερμηνεία της στην ταινία «Ζ» του Κώστα Γαβρά, ενώ το 2008 βραβεύεται με το «Βραβείο Ρώμη» και το 2009 βραβεύεται με το Χρυσό Λέοντα της Μπιενάλε Θεάτρου Βενετίας.
Η Παππά, μέχρι και σήμερα, παρά τη μεγάλη της ηλικία, συνεχίζει να διαδραματίζει ενεργό έργο στα θεατρικά δρώμενα. Συγκεκριμένα, έχει ιδρύσει στην Πειραιώς το δραματικό εργαστήρι «Σχολείον», κίνηση στην οποία προέβη μετά από μεγάλο αγώνα εναντίον πολλών υπευθύνων κυβερνητικών και μη, ξοδεύοντας μάλιστα τη μισή της περιουσία.
