Τα ευρωπαϊκά κράτη φαίνεται να στρέφονται προς την κατεύθυνση της αναγνώρισης παλαιστινιακού κράτους αυτή την εβδομάδα στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Ανώτατοι αξιωματούχοι καταδικάζουν ευρέως τις ενέργειες του Ισραήλ στη Γάζα, ενώ ορισμένοι έχουν αρχίσει μάλιστα να αποκαλούν τον πόλεμο αυτό «γενοκτονία».
Οι δηλώσεις αυτές, ωστόσο, δεν έχουν ακόμη μεταφραστεί σε σημαντικές πράξεις, σχολιάζουν σε δημοσίευμά τους οι New York Times.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει προτείνει υψηλότερους δασμούς στα ισραηλινά αγαθά, αλλά δεν είναι σαφές εάν θα εφαρμοστεί κάτι τέτοιο. Αλλες προσπάθειες για να τιμωρηθεί η κυβέρνηση Νετανιάχου έχουν «φρενάρει» εν μέσω διαφωνιών, κυρίως εκ μέρους της Γερμανίας.
Παράλληλα, η δράση που έχουν αναλάβει κάποιες χώρες σε εθνικό επίπεδο παραμένει δυσανάλογα μικρή συγκριτικά με τη ρητορική τους, υποστηρίζουν οι NYT. Οι προσπάθειες για αποστολή βοήθειας στη Γάζα έχουν υπάρξει περιορισμένες, τη στιγμή που η πείνα μαστίζει την περιοχή. Στο μεταξύ, τα ευρωπαϊκά κράτη δέχονται μόνο έναν μικρό αριθμό αιτούντων άσυλο από τη Γάζα.
Το Βέλγιο έχει περισσότερους Παλαιστίνιους αιτούντες άσυλο από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην Ευρώπη, πιθανόν λόγω των πιο χαλαρών πρακτικών που ακολουθεί σε ό,τι αφορά τη μετανάστευση και της μεγάλης παλαιστινιακής κοινότητας που ήδη υπάρχει εκεί. Ακόμα κι εκεί, όμως, η αίτηση ασύλου μπορεί να είναι μια δύσκολη υπόθεση. Πολλές ήταν οι αιτήσεις που απορρίφθηκαν φέτος.
Για τους αρμοδίους, το ζήτημα είναι εάν η Ευρώπη θα μετατρέψει τελικά τη σκληρή ρητορική και την ανησυχία σε πιο αποφασιστικά βήματα. Μέρος της κοινής γνώμης στην Ευρώπη στράφηκε ενάντια στις ενέργειες του Ισραήλ φέτος, αλλά οι μακροχρόνιες συμμαχίες και η ταραχώδης πολιτική ιστορία κάποιων χωρών έχουν εμποδίσει κράτη όπως τη Γερμανία και την Ιταλία από το να αναλάβουν σημαντική δράση.
Παρ’ όλα αυτά, κάποια ευρωπαϊκά κράτη έχουν κάνει πιο δυναμικά βήματα. Ο Ισπανός πρωθυπουργός, Πέδρο Σάντσεθ, δεσμεύτηκε πρόσφατα σε μόνιμη απαγόρευση της πώλησης όπλων και πυρομαχικών στο Ισραήλ, ενώ το Βέλγιο ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να μπλοκάρει τις εισαγωγές από ισραηλινούς οικισμούς στη Δυτική Οχθη.
Αλλά αυτού του είδους οι κινήσεις δεν είχαν μέχρι στιγμής σημαντικό αντίκτυπο στην εξέλιξη του πολέμου. Στο μεταξύ, άλλα μέτρα –όπως η παροχή βοήθειας σε άτομα για εκκένωση της περιοχής– είναι πιο περίπλοκα από πολιτικής άποψης.
Αξίζει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι, όταν η Ευρωπαϊκή Ενωση επανεξέτασε φέτος μια συνθήκη που καθορίζει τις σχέσεις του μπλοκ με το Ισραήλ, εντόπισε ενδείξεις ότι το Ισραήλ έχει παραβιάσει τις υποχρεώσεις που είχε αναλάβει στο πλαίσιο της συμφωνίας σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Κατόπιν αυτού του συμπεράσματος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο εκτελεστικός δηλαδή βραχίονας της Ενωσης, πρότεινε οι Ευρωπαίοι ηγέτες να απαγορεύσουν στο Ισραήλ τη συμμετοχή σε ένα πρόγραμμα χρηματοδότησης της έρευνας με όνομα «Horizon Europe». Ακόμα όμως και αυτή η πρόταση δεν κατάφερε να συγκεντρώσει αρκετή υποστήριξη μεταξύ των κρατών-μελών.
Περισσότεροι από 200 πρώην πρεσβευτές του μπλοκ και διπλωμάτες έγραφαν στους ηγέτες της Ε.Ε. τον περασμένο μήνα εκφράζοντας τη «βαθιά τους απογοήτευση» για την αποτυχία τους να ασκήσουν πιο αποτελεσματική πίεση στο Ισραήλ.
Σήμερα, η Κομισιόν επιχειρεί το μεγαλύτερο βήμα μέχρι στιγμής, προσπαθώντας να αναστείλει μέρος της εμπορικής συμφωνίας του μπλοκ με το Ισραήλ.
Η εν λόγω πρόταση αποτελεί ένα σημάδι καταδίκης των ισραηλινών ενεργειών. Δεδομένου μάλιστα ότι η επικύρωσή της θα χρειαζόταν μια σημαντική πλειοψηφία –και όχι ομοφωνία– οι αναλυτές αναφέρουν ότι είναι πιθανό να υιοθετηθεί. Στην παρούσα φάση, όμως, κανείς δεν μπορεί να το θεωρήσει σίγουρο.
Συγκεκριμένα, η Γερμανία –με την ιστορία του Ολοκαυτώματος– έχει εμφανιστεί διστακτική στο να επικρίνει πολύ ανοιχτά το Ισραήλ, ενώ επιφυλακτική εμφανίζεται και η Ιταλία.
Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς τόνισε την περασμένη εβδομάδα ότι οι επικρίσεις κατά του Ισραήλ «γίνονται όλο και περισσότερο ένα πρόσχημα για να εξαπλώνεται το δηλητήριο του αντισημιτισμού». Ο ίδιος ανέφερε την Πέμπτη ότι η κυβέρνησή του θα αποφασίσει μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου αν θα υποστηρίξει τελικά τις προσπάθειες της Ε.Ε. να τιμωρήσει το Ισραήλ.
Από την πλευρά της, η αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Κάγια Κάλας, είπε την Τετάρτη ότι η επίτευξη συμφωνίας ίσως παραμείνει μια δύσκολη πρόκληση.
«Οι πολιτικές γραμμές βρίσκονται σε μεγάλο βαθμό στο ίδιο σημείο που βρίσκονταν μέχρι τώρα», δήλωσε η κ. Κάλας.
