Τί είναι λοιπόν το εμπορικό σήμα; Γιατί κάποιοι θεωρούν την εγγραφή του αυτονόητη και άλλοι πάλι δεν γνωρίζουν τί ακριβώς είναι; Ποιος είναι ο λόγος που οι μεγάλες εταιρείες κολοσσοί του εξωτερικού έχουν χιλιάδες εγγραφές σε μητρώα εμπορικών σημάτων; Πώς μπορεί να μου φανεί χρήσιμο;
Ξεκινώντας από τα βασικά, το εμπορικό σήμα (Trademark™) παρουσιάζει την εμπορική προέλευση των προϊόντων αλλά και των υπηρεσιών για τις οποίες χρησιμοποιείται. Δεν είναι δηλαδή σκόρπιες λέξεις, αλλά είναι η ενσάρκωση των προϊόντων/υπηρεσιών και της κουλτούρας της εταιρείας. Στην πράξη αυτό σημαίνει πως πρέπει στο μυαλό του καταναλωτή να δημιουργείται μια σύνδεση. Αυτή η σύνδεση θα πρέπει να συνδέει το «είναι» της εταιρείας ή του προϊόντος/υπηρεσίας με το εμπορικό σήμα. Θα πρέπει λοιπόν να εγγυάται στον καταναλωτή ότι αυτά τα προϊόντα/υπηρεσίες προέρχονται από την πηγή την οποία το εμπορικό σήμα υποδηλώνει. Έτσι, η βασικότερη λειτουργία του εμπορικού σήματος είναι η εγγύηση της προέλευσης και γνησιότητας του προϊόντος/υπηρεσίας προς τον καταναλωτή.
Εκτός όμως από τα πιο πάνω, ένα εμπορικό σήμα μπορεί να προσφέρει και άλλες λειτουργίες όπως για παράδειγμα:
- την εγγύηση και διασφάλιση της ποιότητας των προϊόντων/υπηρεσιών
- την επικοινωνία και την διαφήμιση των προϊόντων/υπηρεσιών προς τους τελικούς χρήστες
- την διαφοροποίηση από άλλες ανταγωνιστικές εταιρείες
- την μείωση δικαστικών και άλλων διαφορών
- να δοθεί ως ασφάλεια ή να αποτελέσει αντικείμενο ενεχυρίασης, άλλου εμπραγμάτου δικαιώματος ή αναγκαστικής εκτέλεσης, ανεξάρτητα από την επιχείρηση, ή να υπαχθεί σε διαδικασία αφερεγγυότητας.
Έχει καταστεί σύνηθες το εμπορικό σήμα να χρησιμοποιείται ως ασπίδα έναντι κάποιας επικείμενης προσβολής πνευματικών δικαιωμάτων. Στις περιπτώσεις που υπάρχει οποιαδήποτε παράβαση χωρίς την συγκατάθεση του ιδιοκτήτη του εμπορικού σήματος, τότε αυτός προστατεύεται και απολαμβάνει πλήρως των δικαιωμάτων του όπως αυτά προνοούνται στον Περί Εμπορικών Σημάτων Νόμο, Κεφάλαιο 262 ο οποίος θεσπίζει, μεταξύ άλλων, το νομοθετικό πλαίσιο για την εγγραφή, διαχείριση και προστασία των εμπορικών σημάτων στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Παρ’ όλα αυτά, οι λειτουργίες αυτές του εμπορικού σήματος είναι αξίες που χρήζουν προστασίας ακόμη και αν δεν υπάρχει κατάχρηση που να αφορά την προέλευση και την ποιότητα του προϊόντος/υπηρεσίας.
Η ανάπτυξη αλλά και η προστασία του εμπορικού σήματος αποτελεί μια επένδυση στην εμπιστοσύνη του πελάτη προς τα παρεχόμενα προϊόντα/υπηρεσίες της εταιρείας. Μέσα από την χρήση του εμπορικού σήματος στην διαφήμιση, καθώς και την πώληση και διανομή των προϊόντων/υπηρεσιών, στο μυαλό του καταναλωτή δημιουργείται αναγνώριση ή οποία μετατρέπεται σε φήμη (goodwill). Αυτό λοιπόν που στην πραγματικότητα έχει αξία δεν είναι το ίδιο το εμπορικό σήμα αλλά η φήμη η οποία δημιουργείται στο μυαλό του καταναλωτή και διανέμεται στην ευρύτερη αγορά. Διανέμεται τόσο μέσω της εμπειρίας του καταναλωτή από την επιχείρηση αλλά και σε άλλους μελλοντικούς πελάτες από την μετάδοση της εμπειρίας αυτής που είχε ο καταναλωτής, από στόμα σε στόμα.
Επομένως, η καταχώρηση του εμπορικού σήματος μπορεί να θεωρηθεί και ως αναγκαία αφού μπορεί να προστατεύσει την ταυτότητα, την φήμη αλλά και τα ίδια τα προϊόντα/υπηρεσίες μίας εταιρείας που προσφέρονται ως τελικό προϊόν στην εγχώρια ή στην διεθνή αγορά. Επιπλέον, η καταχώρηση του εμπορικού σήματος και η διασφάλιση των δικαιωμάτων που απορρέουν από την εγγραφή αποθαρρύνει άλλες επιχειρήσεις να χρησιμοποιήσουν κάποιο παρόμοιο σήμα καθώς κατά τον έλεγχο που ασκείται από αρμόδιους φορείς είναι διαδικαστικά εύκολο να διαπιστωθεί η μοναδικότητα ή εγγραφή του εμπορικού σήματος.
Με αυτό τον τρόπο, η καταχώρηση του εμπορικού σήματος βοηθά στην εγκυρότητα και αποκλειστικότητα της κατοχής και αποκλειστικής χρήσης του εμπορικού σήματος για τα προϊόντα/υπηρεσίες οι οποίες είναι καταχωρημένες στο μητρώο των εμπορικών σημάτων.
Σε συνάρτηση με τα πιο πάνω ο υψηλός αριθμός εγγραφών εμπορικών σημάτων στην Κυπριακή Δημοκρατία καταδεικνύει πως μια επιχείρηση χρειάζεται τα εμπορικά σήματα τόσο για την ύπαρξή της όσο και για τις καθημερινές της λειτουργίες.
Άγης Χαραλάμπους
Δικηγόρος, Υπεύθυνος Τμήματος
Διανοητικής Ιδιοκτησίας
Michael Kyprianou & Co LLC
Άντρεα Καραγιώργη
Δικηγόρος,
Michael Kyprianou & Co LL
Το περιεχόμενο αυτού του άρθρου ισχύει κατά την ημερομηνία της πρώτης δημοσίευσής του. Αποσκοπεί στην παροχή γενικών οδηγιών για το θέμα και δεν αποτελεί νομική συμβουλή. Σας συνιστούμε να αναζητήσετε επαγγελματική συμβουλή για το συγκεκριμένο θέμα πριν ενεργήσετε για οποιαδήποτε πληροφορία που παρέχεται. Για περισσότερες πληροφορίες ή συμβουλές, επικοινωνήστε με τον Άγη Χαραλάμπους, Δικηγόρο, Υπεύθυνο του Τμήματος Διανοητικής Ιδιοκτησίας στο Τηλ: 22 447777 ή στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο agis.charalambous@kyprianou.com
